ESA-sonde voor onderzoeken ijsmaan Jupiter begint aan thermische vacuümtest

De Jupiter Icy Moons Explorer-sonde is in de Large Space Simulator van ESA's testcentrum ESTEC in Noordwijk geplaatst. Daar zullen wekenlang rigoureuze en belangrijke thermische tests worden uitgevoerd. Deze ESA-sonde moet vanaf 2032 de ijsmaan Ganymedes onderzoeken.

De sonde met de naam Juice is volgens de ESA in de simulatorruimte geplaatst. Dit is de grootste enkele vacuümkamer in Europa, met een afmeting van 15 meter hoog en 10 meter breed. Binnenkort zullen daar wekenlang allerlei thermische tests worden gehouden. Zodra de deur van deze simulator sluit, wordt de sonde blootgesteld aan zeer hoge en zeer lage temperaturen om er zeker van te zijn dat Juice bestand is tegen de omstandigheden tijdens zijn missie.

Zo zal Juice eerst een scheervlucht langs onder meer Venus maken, waarbij temperaturen van 250 graden Celsius worden bereikt. In het Joviaanse systeem daarentegen, de naam voor Jupiter en zijn manen, zal de sonde te maken krijgen met temperaturen van -180 graden Celsius.

Juice in de Large Space Simulator

Tegen de Volkskrant zegt ESA-projectmanager Giuseppe Sarri dat men zich geen fouten kan veroorloven en dat het gebruik van de simulator per dag 20.000 euro kost. Als er zich een probleem zou voordoen, kan men zomaar een paar weken vertraging oplopen. "Je kunt nooit exact voorspellen of berekenen hoe een ruimtesonde zich gedraagt", zegt hij. "Daarom is zo’n thermische vacuümtest essentieel. Je ontdekt bijvoorbeeld dat een bepaalde antenne toch net iets te warm wordt. Eigenlijk zijn er na afloop altijd wel een paar kleine aanpassingen nodig." Begin volgende maand zal duidelijk zijn of de sonde geheel goedgekeurd is.

Juice zal tot juli in ESTEC verblijven, waarna de sonde naar Toulouse wordt vervoerd voor een laatste testronde, waarbij onder meer wordt gekeken of de sonde bestand is tegen de trillingen die optreden tijdens de daadwerkelijke lancering. Van daaruit zal de reis naar Frans-Guyana gaan, om in augustus volgend jaar met een Ariane 5-raket te worden gelanceerd. Pas in juli 2031 zal Juice aankomen bij Jupiter, waarna het ruimtevaartuig een jaar later in een baan om de ijsmaan Ganymedes zal komen.

De ESA-sonde zal ook de ijsmanen Europa en Callisto bestuderen, al draait het vooral om Ganymedes. Deze maan heeft een zeer diepe oceaan onder het oppervlak, waar zich micro-organismen zouden kunnen bevinden. Deze oceaan bevat veel meer water dan Europa en Ganymedes heeft ook een magnetisch veld om dodelijk straling tegen te houden. Europa is het primaire doelwit van een Amerikaanse missie, genaamd Europa Clipper.

Door Joris Jansen

Redacteur

14-06-2021 • 17:05

19 Linkedin Whatsapp

Reacties (19)

19
19
13
2
1
3
Wijzig sortering
Grappig om mijn werk hier een keer te zien. Ik heb de software geschreven die de thermische test uitvoert, niet alleen voor dit ruimtevaartuig maar voor alle ruimtevaartuigen die in ESTEC getest worden.
Kijk dat is leuk, kun je iets vertellen over gebruikte talen en of tools? Is dat soort code publiek?
Het is geprogrammeerd in ongeveer 320,000 regels C++, afhankelijk van het platform gecompileerd met gcc (of clang) of Visual Studio. Het is helaas niet publiek - ik zou het wel een goed idee vinden, maar mijn werkgever helaas niet...
Wow! Ik zou echt niet verwachten dat een thermische test 320.000 regels code bevat.
De specialiteit van ESTEC is testen op maat, en de software past ook bij dat idee: het kan geconfigureerd worden voor de meest gekke dingen (soms bellen ze en hebben ze er iets mee gedaan wat ik echt niet voor mogelijk had gehouden!). Qua subsystemen is er een acquisitie subsysteem met drivers voor 38 instrumenten (general-purpose voltmeters, spectrometers, QCMs, thermostats, etc.), een heater control subsystem met 14 control modes en drivers voor 18 soorten power supplies, een zeer uitgebreid presentation subsystem inclusief een vrij programmeerbare formula engine, en dan nog de tools om alles te configureren en monitoren. Dit alles meet dan enkele duizenden kanalen aan data tegelijk, voor periodes van een paar weken tot vele maanden.
Als de LSS in bedrijf is staan er tientallen PCs te draaien om alles te regelen en monitoren, inclusief een hele batterij schermen waarop de test gevolgd wordt door de diverse gebruikers - plus nog een stelletje die remote meekijken.
Wat je bij veel test centra, zeker de kleinere, ziet is dat ze een vacuumkamer met een stel python scripts en een labview installatie bedienen. Die jongens herprogrammeren hun systeem in principe voor elke test: een kanaal erbij of zo betekent dat de code aangepast moet worden. Bij ons hoeft dat niet: je vult in welke devices je wil, welke modes ze in moeten werken, etc. en dan zorgt de software dat dat voor elkaar gaat komen.
ESTEC gebruikt Linux (Ubuntu LTS) clusters in hot failover configuratie voor de server, met daarop Postgres voor de configuratie en data. De diverse clients draaien Windows.
super vet! Mooi werk! Ik had ooit gedacht een keer als dev te solliciteren, maar er is bijna niets in noordwijk te doen als een interface (visueel) developer, haha. Oh well! Still, super gave dingen, en ben stiekem jaloers ;)

Hoop meerdere dingen te zien!
Het 'echte werk' voor de ruimtevaart gebeurt vooral in de industrie; ESA is meer een organisatie die de diverse projecten beheert. Dat betekent heel veel papierwerk. Als je in dit soort dingen geinteresseerd bent dan moet je dus in de industrie eromheen zijn.
Ik kan je wel vertellen dat interface ontwerp geen hoge status heeft. Je wil niet weten wat ik allemaal gezien heb over de jaren, maar bij wijze van idee: ik zag ooit een product wat paarse letters op een legergroene achtergrond een goed idee scheen te vinden...
Ik doe mijn best om dingen te verbeteren maar het is niet makkelijk.
Ben ik toch benieuwd hoe de huidige interface eruit ziet. Kun (en mag) je daar een foto van posten of moet je je telefoon bij de deur achterlaten?
Ik mag niet zomaar foto's nemen, maar ik heb er wel een paar die met toestemming genomen zijn. Dit is een screenshot, gemaakt voor een conferentie: https://ibb.co/LNL9NbK (hoop lege ruimte, en de 3D visualisation omdat die nou eenmaal lekker oogt ;-) )

Dit is de control room: https://ibb.co/44n6wvK Alles wat je hier ziet, behalve de schermen helemaal links en rechtsonder, is mijn software. Dit is alleen maar de control room voor de facility; de spacecraft heeft zijn eigen opstelling in de ruimte ernaast. En de software die al de instrumenten aanstuurt draait ook elders, oa. in instrument racks rond en onder de vacuum kamer. Dat wordt in principe allemaal remote vanuit de control room aangestuurd.
Bedankt voor de screenshot en de foto. Het is duidelijk dat daar behoorlijk wat werk in heeft gezeten.
Ben dan toch wel benieuwd waar die kosten van 20.000 EUR per dag uit opgebouwd is
Er zit een heel team 24/7 de zaak in de gaten te houden, en er komen elke dag een paar trucks met vloeibare stikstof langs voor het koelsysteem, om maar twee dingen te noemen...
Dat is zeker geen sonde om goed te tweaken :+

Mooi dat er toch veel meer beweging zit in Ruimtevaart.

[Reactie gewijzigd door Bjorn89 op 14 juni 2021 18:11]

De ESA-sonde [..] draait het vooral om Ganymede. [..] Europa is het primaire doelwit van een Amerikaanse missie, genaamd Europa Clipper.
Dus Europa gaat naar Ganymede en de VS gaat naar Europa? :+
Fijn om dit soort nieuws hier te lezen!
En dan binnen 300 jaar een oorlog met Mars (MCR) op Ganymede ;)

The Expanse

[Reactie gewijzigd door D-Three op 14 juni 2021 20:29]

Door al die de temperaturen van miljoenen graden bij al het nieuws over kernfusie (experimenten) ben ik ondertussen blijkbaar al zo afgestompt dat 250 graden mij als vrij koel en handelbaar klinkt.

-180 daarentegen zullen een boel materialen wel erg bros kunnen worden, en het zal waarschijnlijk ook meer om de schommelingen tussen dan de extremen zelf gaan?
Er zijn twee soorten thermische test. Bij een thermal balance test gaat het erom dat de spacecraft zijn temperatuur correct kan handhaven. Dit wordt getest door het ding in een koude en een warme fase te laten stabiliseren, een proces wat meestal een dag of vier duurt. Afhankelijk van de eindconditie kunnen er dan nog wijzigingen aan het ontwerp worden doorgevoerd; denk aan een vlakje zwart schilderen, of een radiator vergroten of zo. Overigens is het niet zo dat de ontwerpers geen idee hebben van hoe het ding zich gaat gedragen voor ze aan de thermische test beginnen: als onderdeel van het ontwerp maken ze ook een wiskundig thermisch model, en de thermische test dient alleen maar om dat model te valideren.

De andere soort test is een stress test, waarbij de spacecraft een keer of acht tussen koud en heet gecycled wordt. Brosheid van het materiaal is niet echt een issue, maar bijvoorbeeld soldeerverbindingen in de electronica zijn relatief kwetsbaar onder thermische stress.

Op dit item kan niet meer gereageerd worden.

Tweakers maakt gebruik van cookies

Tweakers plaatst functionele en analytische cookies voor het functioneren van de website en het verbeteren van de website-ervaring. Deze cookies zijn noodzakelijk. Om op Tweakers relevantere advertenties te tonen en om ingesloten content van derden te tonen (bijvoorbeeld video's), vragen we je toestemming. Via ingesloten content kunnen derde partijen diensten leveren en verbeteren, bezoekersstatistieken bijhouden, gepersonaliseerde content tonen, gerichte advertenties tonen en gebruikersprofielen opbouwen. Hiervoor worden apparaatgegevens, IP-adres, geolocatie en surfgedrag vastgelegd.

Meer informatie vind je in ons cookiebeleid.

Sluiten

Toestemming beheren

Hieronder kun je per doeleinde of partij toestemming geven of intrekken. Meer informatie vind je in ons cookiebeleid.

Functioneel en analytisch

Deze cookies zijn noodzakelijk voor het functioneren van de website en het verbeteren van de website-ervaring. Klik op het informatie-icoon voor meer informatie. Meer details

janee

    Relevantere advertenties

    Dit beperkt het aantal keer dat dezelfde advertentie getoond wordt (frequency capping) en maakt het mogelijk om binnen Tweakers contextuele advertenties te tonen op basis van pagina's die je hebt bezocht. Meer details

    Tweakers genereert een willekeurige unieke code als identifier. Deze data wordt niet gedeeld met adverteerders of andere derde partijen en je kunt niet buiten Tweakers gevolgd worden. Indien je bent ingelogd, wordt deze identifier gekoppeld aan je account. Indien je niet bent ingelogd, wordt deze identifier gekoppeld aan je sessie die maximaal 4 maanden actief blijft. Je kunt deze toestemming te allen tijde intrekken.

    Ingesloten content van derden

    Deze cookies kunnen door derde partijen geplaatst worden via ingesloten content. Klik op het informatie-icoon voor meer informatie over de verwerkingsdoeleinden. Meer details

    janee