In 2024 vroegen 912.000 mensen van buiten de Europese Unie voor de eerste keer asiel aan in een EU-lidstaat. Dat blijkt uit cijfers die het Europese statistiekbureau Eurostat donderdag heeft gedeeld. In 2023 ging het nog om ruim een miljoen mensen. Ondanks de daling blijven de cijfers hoger dan voor de coronaperiode.

Eurostat heeft geen nareizigers meegeteld in de cijfers. Het totale aantal asielzoekers zal daardoor groter zijn.

De grootste groep migranten is al sinds 2013 afkomstig uit Syrië. Daar kwam vorig jaar geen verandering in. Uit dat land kwam ook de grootste groep alleenstaande minderjarigen. Verder reisden veel mensen met de Venezolaanse en Afghaanse nationaliteit af naar de Europese Unie.

Veel Syriërs zijn gevlucht voor het regime van dictator Bashar Al Assad, dat eind vorig jaar ten val is gebracht door rebellen. Sindsdien zijn al een miljoen Syriërs teruggekeerd. Toch is het maar de vraag of het land onder de nieuwe regering veilig is. Meer daarover lees je in dit artikel.

Een kwart van de asielzoekers vroeg vorig jaar asiel aan in Duitsland. Verder kwamen in respectievelijk Spanje, Italië, Frankrijk en Griekenland de meeste asielzoekers aan. In deze vijf landen samen kwam 82 procent van alle asielaanvragen in de EU binnen. Nederland staat op de zevende plek.

Als je kijkt naar het aantal inwoners, ontving Cyprus de meeste aanvragen. Het land wordt gevolgd door Griekenland, Ierland, Spanje en Luxemburg. Nederland staat hierbij op de vijftiende plek van alle EU-lidstaten.

Het is niet verrassend dat het aantal asielaanvragen vorig jaar is gedaald. Frontex, het EU-agentschap dat de buitengrenzen bewaakt, meldde afgelopen najaar al dat veel minder mensen irregulier de grenzen overstaken. Een van de verklaringen is de afspraak die de EU heeft gemaakt met Tunesië. Het Noord-Afrikaanse land krijgt geld om migranten tegen te houden.

Deze Europese trend ligt in lijn met wat we het afgelopen jaar in Nederland al zagen. Het aantal asielzoekers dat in Ter Apel aankwam, nam vanaf maart af. De lagere instroom naar Nederland was opvallend, omdat in de eerste maanden van 2024 juist fors meer aanvragen werden gedaan dan in 2023.

Tot nu toe zijn dit jaar ook minder asielaanvragen ingediend dan in dezelfde periode in 2024. Het asielbeleid van minister Marjolein Faber (Migratie) zal hier nog geen invloed op hebben. Haar wetsvoorstellen, die de basis vormen voor "het strengste asielbeleid ooit", moeten nog worden behandeld door het parlement.

De EU-lidstaten bereikten ruim een jaar geleden een akkoord voor een nieuw asiel- en migratiebeleid, na jaren van overleg en ruziemaken. Er komen strengere regels voor de toelating, verdeling en opvang van asielzoekers. Het pact moet in juni 2026 ingaan.

Het nieuwe beleid is vooral gericht op de Europese buitengrenzen. In landen als Italië en Griekenland moet meteen gekeken worden of een asielaanvraag kans maakt. Pas als dat is vastgesteld, kunnen asielzoekers doorreizen naar andere EU-landen. Ook zouden jaarlijks 30.000 kansrijke asielzoekers worden verdeeld over de EU.