Russen jagen op aanslagplegers Moskou: familie in Tadzjikistan ondervraagd

Zeven van de acht mannen die zijn gearresteerd voor de aanslag in de Crocus City Hall zijn Tadzjiekse burgers, de achtste komt uit Kirgizië. Een groep Russische onderzoekers verblijft momenteel in Dusjanbe, de hoofdstad van Tadzjikistan, om daar familieleden van de verdachten te ondervragen.

Russische onderzoekers meldden dat vier schutters de aanval uitvoerden met automatische wapens. Op de plaats delict vond men meer dan vijfhonderd kogels. De vier schutters zijn Dalerdjon Mirzojev, Saidakrami Rachabalizoda, Shamsidin Faridouni en Muhammad Faizov.

De overige vier verdachten zouden hand- en spandiensten hebben verleend, zoals het leveren van een auto of het verhuren van een appartement. Mirzojev, met 32 jaar de oudste van de groep, werd aanvankelijk gezien als de leider, maar inmiddels wordt die rol toegeschreven aan de 26-jarige Faridouni. Onder de schuilnaam Abdullah zou hij de andere leden in de groep hebben gerekruteerd via het berichtenplatform Telegram.

Faridouni, van beroep bakker, zou zijn geboortestad Hissar een half jaar eerder verlaten hebben om in Rusland werk te zoeken, zoals veel Tadzjieken doen. Inmiddels is bekend dat hij ongeveer tien dagen in Istanboel heeft doorgebracht voordat de aanslag plaatsvond. Hij heeft zelf foto’s van zijn verblijf in Turkije op Instagram geplaatst. Ook het spoor van Rachabalizoda leidt naar Turkije.

Bij zijn arrestatie zou hij gesproken hebben over contacten op de berichtendienst Telegram met een ‘prediker’ en mysterieuze opdrachtgevers. Zij zouden hem een beloning van 500.000 roebel (ongeveer 5000 euro) hebben beloofd. De vrouw van Rachabalizoda gelooft er niets van en beweert dat haar man zo liefdevol en beleefd was ‘dat hij zelfs niet in staat was een kip te doden’. Alle verdachten stuurden vanuit Rusland geld naar familie in hun thuisland.

Het Kremlin weigerde deze week commentaar te geven op de herhaalde claim van de jihadistische groep Islamitische Staat (IS) dat zij verantwoordelijk is voor de dodelijke aanval in Moskou. De groep gaf ook beelden vrij van de aanvallers. ,,Het onderzoek loopt en het zou fout zijn om commentaar te geven op de voortgang ervan. Dat zullen we niet doen’’, aldus regeringswoordvoerder Dmitri Peskov. Westerse inlichtingendiensten gaan ervan uit dat IS-K, een regionale tak van terreurgroep IS, wel degelijk achter de aanslag zit.

Maar Maria Zacharova, woordvoerster van het Russische ministerie van Buitenlandse Zaken, vond het ‘extreem moeilijk te geloven’ dat IS-K de capaciteit had om de terreuraanval in Moskou uit te voeren. De baas van de Russische veiligheidsdienst FSB zei dat de Verenigde Staten, het Verenigd Koninkrijk en Oekraïne de aanslagplegers hebben geholpen.

President Vladimir Poetin verwees in zijn eerste publieke reactie na de aanslag naar Oekraïne, maar later zei hij wel dat de aanval het werk was van radicale moslims. Donderdag wees een Russische onderzoekscommissie toch weer naar Oekraïne. Op basis van ‘voorlopige conclusies’ meldde de commissie dat de aanslagplegers banden hadden met ‘Oekraïense nationalisten’. Ook zouden zij aanzienlijke hoeveelheden (crypto)geld uit Oekraïne hebben ontvangen.

Vier opgepakte verdachten van de aanslag kwamen zwaar toegetakeld voor de rechter (video):

Bewijs voor de beweringen heeft de commissie ook deze keer weer niet gegeven, net zoals Russische autoriteiten dat niet deden bij eerdere beschuldigingen van Oekraïense betrokkenheid. John Kirby, woordvoerder van de Nationale Veiligheidsraad van de Verenigde Staten, maakte de Russische ‘onzin propaganda’ om steeds weer met Oekraïne aan te komen zetten belachelijk door te vertellen dat zijn oom, een boer, hem altijd zei ‘dat de beste mestverkopers vaak hun monsters in hun mond dragen’. Kirby voegde eraan toe: ,,Russische functionarissen lijken behoorlijk goede mestverkopers te zijn”.

Oekraïne ontkent de aantijgingen met klem. Volgens waarnemers willen diverse Russische diensten die faalden in hun antiterreurbeleid, hun straatje schoonvegen en is Oekraïne in dat geval de beste zondebok.

Recente uitspraken van de Belarussische president Loekasjenko helpen de Kremlin-versie niet. Hij meldde triomfantelijk dat de daders de grens met Belarus niet konden oversteken vanwege de goede samenwerking tussen Moskou en Minsk en ‘daarom weer vertrokken en naar de grens tussen Rusland en Oekraïne gingen’. Loekasjenko lijkt met zijn verklaring de lezing van de Russische autoriteiten tegen te spreken, die beweerden dat de extremisten meteen naar Oekraïne probeerden te vluchten, waar ‘een venster’ open zou staan om hen als helden te ontvangen.

Het officiële dodental van de aanslag in Moskou ligt nu op 140, plus 182 gewonden. Maar de Russische nieuwsdienst Baza meldde gisteren dat daarnaast nog 95 namen voorkomen op lijsten van meldingen over vermiste personen. Dit gaat om mensen met wie familieleden nog altijd geen contact hebben kunnen krijgen sinds de schietpartij, maar die niet op de lijsten van gewonden en doden staan, aldus Baza. ‘Sommige van deze mensen zijn overleden, maar nog niet geïdentificeerd.’