De opening van het Marga Mincoplein: ‘Ze heeft altijd haar zachte G gehouden’

BREDA - Op de kruising van de Prins Hendrikstraat met de Ginnekenweg werd woensdagavond het nieuwe Marga Mincoplein onthuld. Veel publiek kwam kijken naar de ceremonie, waar onder andere burgemeester Paul Depla en de dochter van Marga Minco bij aanwezig waren. Tijdens de ceremonie werd ook het bijzondere lichtkunstwerk van Tamar Frank onthuld dat het leven van Marga Minco symboliseert. Het vernieuwde Oranjeplein is door de herinrichting veiliger en groener, en met de nieuwe naam een eerbetoon aan de in Prins Hendrikstraat geboren schrijfster. 

De ceremoniële opening van het Marga Minco plein begon om 19:00 uur, maar ruim daarvoor verzamelde zich al een grote groep mensen op het voormalige Oranjeplein. De ceremonie werd geleid door wethouder Marike de Nobel (Cultuur). Tijdens de avond kwamen ook meerdere sprekers aan bod. Een van de sprekers was Michiel Crince, voorzitter van de werkgroep die zich heeft ingezet voor het vernieuwde plein. “Ginneken en Zandberg zijn trots op het prachtige nieuwe groene Marga Mincoplein”, aldus Crince. Ook de Bredase boekhandelaar René Hollaers kwam aan het woord en vertelde hoe bijzonder het literaire werk van Marga Minco is. ‘Een held’, noemde hij haar.

Marga Minco en Breda

Marga Minco, geboren in de Prins Hendrikstraat in Breda, staat bekend om haar literaire werk. Met boeken uitgebracht in diverse talen en met prestigieuze prijzen, waaronder de P.C. Hooftprijs in 2019, heeft Minco een blijvende impact op de Nederlandse literatuur. Hoewel ze na de oorlog niet meer terugkeerde naar Breda, is ze zich altijd een Bredase blijven voelen. ‘Ze heeft haar zachte G altijd gehouden’, zoals burgemeester Paul Depla het noemde. Ze kwam ook regelmatig terug naar Breda. Om haar nalatenschap te eren, hebben de bewoners besloten het plein naar haar te vernoemen. De burgemeester heeft alleen maar lof voor deze keuze: “Haar literaire werk en wie zij was als mens, heeft Marga Minco al onsterfelijk gemaakt. Vanaf nu draagt ook het Marga Mincoplein bij aan haar nalatenschap. Dat laat de trots van Breda op een mooie manier spreken.

Tekst gaat verder onder de foto

Veel publiek bij de opening. Foto: Michel Claessens

Lichtkunstwerk

Niet alleen wordt het plein naar Marga Minco vernoemd. De afgelopen drie jaar is er ook gewerkt aan een uniek kunstwerk voor het plein dat haar leven en werk symboliseert. Lichtkunstenaar Tamar Frank, een gerenommeerd internationaal kunstenaar, werd gevraagd om dit kunstwerk te maken. Het kunstwerk, genaamd “Gebroken Lijn”, is ontworpen met als uitgangspunt de gevolgen van de Holocaust, het belangrijkste thema in het werk van Minco. Daarnaast dient het als een verbindend element voor de Ginnekenweg, die doorkruist wordt door de Zuidelijke Rondweg. “Hoe meer ik me verdiepte in het leven van Marga Minco, hoe meer het mij opviel dat het een gebroken lijn was. Haar leven is abrupt verstoord geraakt door wat er heeft plaatsgevonden”, aldus de kunstenares. 

Het kunstwerk bestaat uit twee rode lijnen die door het wegdek snijden over het Marga Mincoplein. Op een centrale plek schieten de lijnen omhoog: acht meter de lucht in. De twee lijnen vormen zo samen een lichtpoort waar je doorheen kan stappen. Achter de poort bevindt zich een intieme ruimte omsloten door groen waar geluidsfragmenten te horen zijn van Marga Minco, zoals voorgedragen verhalen en fragmenten uit radio- en televisieprogramma’s. Het kunstwerk is overdag te zien als een roodgekleurde lijn en bij het vallen van de avond wordt deze van binnen uitgelicht en steeds beter zichtbaar naarmate het donkerder wordt.  

Tekst gaat verder onder de foto

Het lichtkunstwerk. Foto: Jorgen Janssens

Dochter

Marga Minco, die helaas op 10 juli van het afgelopen jaar overleed, zou op 31 maart 104 zijn geworden. Haar dochter Jessica Voeten was woensdag aanwezig bij de opening van het plein en nam ook het woord. Ze vertelde over hoe haar moeder in een gezin van vijf opgroeide in Breda. “Twintig jaar en veertig dagen na haar geboorte kwam er een einde aan deze onbezorgde tijd toen de oorlog uitbrak. In de jaren na de bevrijding werd duidelijk dat niemand van het gezin de deportaties had overleefd. Door het schrijven heeft mijn moeder hen levend gehouden. Dat brengt ons vandaag op het plein dat haar naam draagt en in haar naam ook haar familie”, vertelt Voeten. Volgens haar had haar moeder graag over het naar haar vernoemde plein willen lopen. “Toen mijn moeder jaren terug over het plan voor dit plein hoorde, zei ze in een mengeling van verbazing en vrolijkheid: ‘Een plein in Breda? Maar daar woon ik toch al lang niet meer?’ Ja mam, een plein in Breda met jouw naam erop.”

Het levend houden van de herinnering is ook voor Burgemeester Paul Depla belangrijk. “Familie Minco leidde een heel gewoon leven. De oorlog maakte daar abrupt een einde aan. De toekomst voor henzelf en hun naasten werd plotseling onmogelijk gemaakt. Het benadrukt nog maar eens hoe belangrijk het is om dit verhaal te blijven vertellen, en Marga Minco heeft daar met haar werk een belangrijke bijdrage aan geleverd”, aldus Burgemeester Depla.

Lichtkunstwerk vanaf 4 april te ervaren
Tijdens de opening was het kunstwerk actief en de lichtlijn in volle sterkte aan. De elektronische installatie die de lichtlijn dimbaar en reguleerbaar maakt wordt echter dinsdag 4 april geïnstalleerd. Vanaf dat moment is het kunstwerk te ervaren zoals bedoeld.

Lees ook

Veilig, duidelijk en groen: Het vernieuwde Oranjeplein is geopend