De das en zijn voorliefde voor het spoor: zes vragen en antwoorden

22 maart 2023 om 07:00 • Aangepast 30 maart 2023 om 02:01
nl
Esch is een van de veertig locaties in Nederland waar dassen vlakbij het spoor wonen. Zeker zanderige spoordijken in rustig landelijk gebied zijn voor deze dieren een attractie. ProRail probeert met verschillende maatregelen om ze weg te lokken, maar dat gaat moeizaam.
Profielfoto van Malini Witlox
Geschreven door

Wat is er aan de hand?
Dassen worden 's nachts actief. Ze graven lange gangen onder de grond, ook wel dassenpijpen genoemd. Samen vormen al die pijpen een burcht. In de natuur is met zo'n burcht niets mis, maar bij het spoor kan het ervoor zorgen dat alles inzakt en de rails verzakt. Dan kan de trein ontsporen.

In Friesland is het treinverkeer ook gestremd door dassen, net als tussen Boxtel en Den Bosch. Gebeurt dit vaak?
Volgens Das en Boom is het toeval dat er twee incidenten in korte tijd zijn. Het is jaren geleden dat vanwege de das het treinverkeer stillag. Wel wist ProRail al dat er dassen leefden op beide plekken. Ingrijpen is echter heel lastig door strenge wetgeving. De das heeft namelijk een beschermde status.

Wat houdt dat in?
Dassen zijn sinds 2017 wettelijk beschermd en mogen dus niet worden gestoord en hun leefgebied mag niet worden aangetast. ProRail heeft een ontheffing nodig van de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) voordat de dassen verplaatst mogen worden. Om die ontheffing te krijgen, moet uitgebreid onderbouwd worden wat het belang van ProRail is (passagiersvervoer en goederenvervoer) en wat het belang van de das is. Er moet een plan liggen dat met alles rekening houdt. Zo'n plan maken kost veel tijd, omdat het ook onderbouwd moet zijn met veldwaarnemingen die gedurende maanden, zo niet jaren, zijn gedaan. Dat is specialistisch werk waarvoor ProRail experts van ecologisch adviesbureaus inzet.

Hoe ontmoedigt ProRail de komst van dassen?
Des te minder struiken, des te minder dassen. Ze missen dan namelijk beschutting waardoor de kans afneemt dat ze een burcht gaan graven. Als er al graafactiviteiten van dassen zijn, mag ProRail struiken niet zomaar weghalen. Wel mogen de vluchtpijpen als er geen dieren zijn, gevuld worden met zand. Er zijn ook dassenrasters waar de dieren niet onderdoor kunnen graven. Die rasters overal plaatsen, is echter een kostbare operatie.

In Friesland wordt een kunstburcht aangelegd, wat is dat?
Dat is een berg grond vlakbij de originele burcht met gangenstelsels (buizen) en dassenkamers waar de dieren probleemloos kunnen graven. Soms wordt en kunstburcht al voorzien van struiken, om het nieuwe huis zo aantrekkelijk mogelijk te maken. Sowieso moet er altijd een alternatieve woonlocatie zijn, voordat de das verwijderd mag worden uit zijn huidige burcht.

Kunnen die dassen niet gewoon afgeschoten worden?
Allereerst mag dat niet, want het zijn beschermde dieren. Maar volgens de Stichting Das en Boom heeft afschieten ook geen zin. Via langdurig terug te vinden geursporen zullen er op termijn nieuwe dassen in het gebied komen, die de opengevallen territoria opnieuw bezetten. Dassenpopulaties zijn van nature stabiel; opengevallen plekken worden weer opgevuld.

LEES OOK:

Das zorgt voor ellende op het spoor: tot en met maandag geen treinen

Dassen ondergraven spoor: voorlopig geen treinen tussen Den Bosch en Boxtel

Een ingang van het dassenhol in Esch. (foto: Omroep Brabant).
Een ingang van het dassenhol in Esch. (foto: Omroep Brabant).
Met een warmtecamera onderzoekt ProRail waar de dassen precies zitten (foto: Omroep Brabant).
Met een warmtecamera onderzoekt ProRail waar de dassen precies zitten (foto: Omroep Brabant).

App ons!

Heb je een foutje gezien of heb je een opmerking over dit artikel? Neem dan contact met ons op.