Boris Johnson vecht in Brits parlement voor zijn toekomst als politicus

Wanneer Johnson schuldig wordt bevonden zal hij zijn Lagerhuiszetel waarschijnlijk kwijtraken. Dat zou een einde maken aan zijn droom ooit weer premier te worden.

Reeds voor deze ‘impeachment’ is Johnson in de aanval gegaan. Eerder deze week kwam hij met een 52 pagina’s tellend verweerschrift met als strekking dat hij de volksvertegenwoordiging inderdaad verkeerd heeft voorgelicht, maar dat hij dat niet opzettelijk heeft gedaan, of op een roekeloze wijze. In de debatten over de illegale lockdownborrels in de ambtswoning zou hij er altijd van zijn uitgegaan dat hij geen regels had overtreden. De vraag of hij bewust heeft gelogen is cruciaal voor het oordeel van de zeven leden tellende commissie.

Het door zijn voormalige en wraakzuchtige topadviseur Dominic Cummings verspreide nieuws over de diverse illegale bijeenkomsten op Downing Street heeft vorig jaar bijgedragen aan de spectaculaire val van de omstreden Johnson, die zijn premierschap in juli kwijtraakte. In een onderzoeksrapport heeft topambtenaar Sue Gray uitgebreid beschreven hoe de ambtswoning tijdens de lockdowns het decor was van recepties en feestjes. Ze legde de eindverantwoordelijkheid daarvoor bij de premier. De onthullingen veroorzaakten grote maatschappelijke verontwaardiging.

Kleine boete

Johnson zelf kreeg een boete van 50 pond vanwege een kleine bijeenkomst op 19 juni 2020 waarbij een verjaardagstaart voor hem werd aangesneden. Een kort verslag daarover stond indertijd in The Times, maar pas veel later groeide dit uit tot een politiek schandaal. Johnson heeft erop gewezen dat er bij deze bijeenkomst een officiële fotograaf aanwezig was, wat volgens hem een bewijs is dat hij zich van geen kwaad bewust was. Hij verkeerde in de veronderstelling dat werkbijeenkomsten van collega’s die elkaar dagelijks zien niet in strijd waren met de strikte lockdownregels.

Tevens beroept hij zich op het advies dat hij destijds heeft ontvangen van “vertrouwde adviseurs”. De commissie zal van hem willen weten waarom hij bij zijn eerste verklaringen in het Lagerhuis niet heeft gezegd dat hij bij enkele van deze lockdownborrels persoonlijk aanwezig was. Het duurde vijf maanden voordat Johnson deze omissie toegaf en zijn verklaring aanpaste. In zijn verweer is Johnson amper ingegaan op het zogeheten Abba-feestje in de woonvertrekken van 10 Downing Street, waarbij het ontslag van Cummings werd gevierd.

Voorgelogen

Reeds voor het verhoor hebben aanhangers van Johnson vragen gezet bij de neutraliteit van de Committee of Privileges, waarin de Conservatieven een meerderheid hebben. Zo heeft voorzitter Harriet Harman, een prominente Labour-politicus, vorig voorjaar een reeks tweets verstuurd waarin ze Johnson ervan beschuldigde het Lagerhuis te hebben voorgelogen. Volgens staatsrechtgeleerde Vernon Bogdanor is het merkwaardig dat deze Lagerhuiscommissie Johnson reeds voor het verhoor in staat van beschuldiging heeft gesteld.

Tevens zijn er vragen gerezen bij de auteur van het onderzoeksrapport. Onlangs werd bekend dat Gray, de plaatsvervangend secretaris-generaal Algemene Zaken, de nieuwe stafchef is geworden van oppositieleider Keir Starmer. Het gebeurt niet vaak dat een topambtenaar een belangrijke partijpolitieke functie aanneemt.

Wanneer de commissie tot de conclusie komt dat Johnson bewust heeft staan liegen, dan moet het Lagerhuis stemmen over een sanctie. Bij zo’n ferme beschuldiging raakt een afgevaardigde normaal gesproken zijn of haar zetel kwijt.