Medewerkers Rutgers bedreigd om les over seks op basisschool, video offline gehaald

De situatie loopt zo erg uit de hand dat medewerkers van Rutgers bedreigingen ontvangen, aldus directeur Marieke van der Plas. ‘Collega’s worden al dagen bedreigd, uitgescholden en voor van alles uitgemaakt. Ik zal je de bloemlezing aan toewensingen besparen', schrijft zij. De politie is volgens haar alert. Rutgers heeft een voorlichtingsfilmpje voor ouders offline gehaald, om de kinderen in de video te beschermen

Duizenden kinderen op basisscholen en in het speciaal onderwijs krijgen deze week les over relaties, seksualiteit en grenzen. Scholen zijn sinds 2012 verplicht om voorlichting te geven over deze onderwerpen. Onderwijzers hebben wel volledige vrijheid hoe ze hier invulling aan geven. Volgens Rutgers is het belangrijk dat kinderen voorlichting krijgen voordat ze beginnen aan seks. ,,Leerlingen die van jongs af aan op een positieve manier over relaties en seksualiteit leren, hebben een positiever zelf- en lichaamsbeeld, kunnen beter communiceren over hun wensen en grenzen en ze leren respectvoller met elkaar omgaan”, verklaart het expertisecentrum.

De themaweek bestaat al zo’n twintig jaar en de lesstof is door experts erkend en onderschreven. Toch begint de week dit jaar niet zonder slag of stoot. Op sociale media zijn honderden reacties te lezen van ouders die vinden dat seksuele oriëntatie niet thuishoort op een basisschool. Een petitie die oproept om de themaweek te cancelen is al ruim zesduizend keer ondertekend.

Bij Ouders & Onderwijs, een organisatie voor alle ouders van scholieren, rinkelt de telefoon sinds maandag. ,,We zien dat de week niet helemaal soepel verloopt, en dat heeft deels te maken met de gebrekkige communicatie vanuit scholen’’, zegt voorzitter Lobke Vlaming. ,,Sommige ouders snappen niet waar deze week vandaan komt. Zij voelen zich overvallen, en snappen niet waarom hun kind hierover voorlichting moet krijgen. Wij roepen scholen op om pro-actiever hierover te communiceren.’’

Ook onderwijsminister Dennis Wiersma kreeg ‘gefronste wenkbrauwen’ toen hij sommige voorbeelden onder ogen zag, zei hij tijdens het vragenuurtje in de Tweede Kamer. ,,Maar ik kan onmogelijk bij iedereen die een vertaling maakt van de leerdoelen in het onderwijs precies weten wat er gebeurt. Daarom willen we juist dat er controles zijn, dat je in de eerste plaats het gesprek kan voeren en in de tweede plaats kan melden.” Hij verwijst naar de onderwijsinspectie, waar mensen klachten kunnen indienen.

In Tilburg dreigden tientallen ouders hun kinderen thuis te laten vanwege de themaweek. Daarop besloot scholengroep Opmaat tot uitstel. Ook werd een informatieavond ingelast, vertelt bestuurder Annemie Martens. ,,Daar zijn zo’n tachtig ouders naartoe gekomen. Het gesprek is prettig verlopen, al liggen de meningen soms ver uit elkaar.’’

Vooral lessen over het eigen lichaam en de vraag ‘in hoeverre een jongen een meisje mag worden en andersom’ maakten veel los, vult manager Hanneke Klerks aan. ,,Sommige ouders dachten dat leerkrachten daarin stimulerend zouden zijn”, vertelt ze. ,,Maar daar gaat het helemaal niet om. We leren kinderen dat iedereen zichzelf mag zijn.” De scholengroep vindt het verder belangrijk dat kinderen ‘weten dat dit bestaat’.

Tekst gaat verder onder deze tweet

‘Extreme indianenverhalen op sociale media’ wakkeren de bezorgde gevoelens aan, zegt Vlaming. Zo wordt op Twitter gesuggereerd dat kinderen van 4 jaar in de klas les krijgen over anale en orale seks. Een tweet hierover van Ongehoord Nederland-presentatrice Raisa Blommestijn is reeds 600.000 keer gelezen. Rutgers baalt van deze ‘desinformatie’. ,,Natuurlijk klopt dit niet. In groep 1 leren kinderen onder andere over hun eigen lichaam, regels rond bloot en privacy, hoe je grenzen aangeeft en die bij anderen herkent. We zien nu dat er plaatjes en video’s compleet uit context worden gehaald. Daar balen wij van”, zegt Luc Lauwers, expert seksuele vorming bij Rutgers.

Wat wel klopt, is dat Rutgers een driedimensionaal model van de clitoris heeft laten maken om aan kinderen in de groepen 6, 7 en 8 te laten zien. Scholen konden dat bij Rutgers opvragen. ,,Het is belangrijk dat leerlingen weten dat de clitoris bestaat, waar die ligt, hoe de clitoris eruit ziet en wat de functie is, zodat ze (later) plezierige seksuele ervaringen kunnen hebben’’, aldus Rutgers.

Ook hierover klinkt in bepaalde kringen kritiek. ,,Ouders schrikken van deze verhalen omdat ze niet goed zijn voorbereid’’, zegt Vlaming. ,,Ze missen context en duiding. Het is de taak van de scholen uit te leggen waarom dit belangrijk is voor kinderen. Ouders kunnen met de school in gesprek als ze vragen hebben. Ook kunnen ze via de medezeggenschapsraad invloed hebben op de keuze voor deelname aan de week.’’

Tekst gaat verder onder deze tweet

Expertisecentrum Rutgers krijgt ondertussen het verwijt dat het door alle kritiek zwijgzaam het lesmateriaal wijzigt. Zo viel bij een foto van een vulva te lezen: ‘De vaginaopening: hier kan een tampon, vinger of piemel in, en er kan een baby doorheen.’ Rutgers bevestigt dat deze tekst is aangepast. ,,Dat klopt. Dat doen wij vaker, zodat die beter aansluit. Dat doen we op basis van onderzoek en lessen uit de praktijk, samen met ouders, leerkrachten en kinderen.’’

Daarnaast heeft het kenniscentrum een video offline gehaald waarin ouders in gesprek gingen met hun kind over hun lijf, praten over wat je fijn vindt en grenzen aangeven. ,,We constateren dat de video online door sommige mensen uit context wordt gehaald en wordt gebruikt om misinformatie te verspreiden. Om de kinderen in de video in bescherming te nemen, hebben we deze offline gehaald.”

Rutgers benadrukt overigens dat het overgrote deel van ouders en leerkrachten de Week van de Lentekriebels steunt. ,,Veruit de meeste reacties die wij krijgen zijn leuk, vrolijk en positief. Ouders vinden het belangrijk en zinvol dat we hier aandacht aan besteden.” Vroege voorlichting leidt er niet toe dat jongeren eerder zelf seksueel actief worden, zegt de expert van Rutgers. ,,Jongeren die een goede seksuele voorlichting hebben gekregen, beginnen juist later aan seks. Ze hebben er meer over nagedacht.”

In de Tweede Kamer werd de Week van de Lentekriebels ook besproken, onder andere door DENK en Forum voor Democratie:

Reageren kan onderaan dit artikel. Alleen reacties voorzien van een volledige naam worden geplaatst. We doen dat omdat we een debat willen met mensen die staan voor wat ze zeggen, en daar dus ook hun naam bij zetten. Wie zijn naam nog moet invullen, kan dat doen door rechts bovenaan op onze site op ‘Login’ te klikken.