Donald Trump schreef dit weekend dat hij vandaag zal worden gearresteerd op verdenking van fraude. Daarmee zou hij de eerste Amerikaanse oud-president zijn die strafrechtelijk wordt vervolgd. Vijf vragen en antwoorden over de zaak.
1. Waar wordt Trump van verdacht?
De voormalig president zou in 2006 een affaire hebben gehad met pornoster Stormy Daniels. De zaak gaat over een betaling van 130.000 dollar aan Daniels in 2016, om ervoor te zorgen dat zijn kiezers nooit van de affaire te horen zouden krijgen. Trump zou de kieswet hebben geschonden door de betalingen te verbergen. De advocaat van Trump, Michael Cohen, kreeg eerder drie jaar gevangenisstraf voor het betalen van het zwijggeld aan de pornoster.
Bovendien zou Trump de betaling als advocaatkosten hebben genoteerd, wat in New York als een misdrijf wordt beschouwd. Amerika-verslaggever voor RTL Nieuws Sophie van der Meer: "Het is in de Verenigde Staten nog nooit eerder gebeurd dat een oud-president wordt aangehouden. Daar komt bij dat Trump ook nog Republikeins presidentskandidaat is voor de verkiezingen in 2024. Dat maakt deze mogelijke arrestatie enorm politiek beladen."
2. Hoe groot is de kans dat Donald Trump daadwerkelijk wordt gearresteerd?
Dat is nog erg onduidelijk. Alvin Bragg, openbaar aanklager in New York, onderzocht de afgelopen periode het bewijsmateriaal om te bepalen of er genoeg redenen zijn om Trump aan te klagen voor het vervalsen van zakelijke gegevens en het schenden van de verkiezingswetgeving.
Indien Bragg besluit om de aanklachten in te dienen, kan Trump worden gearresteerd en moet hij voor de rechter verschijnen.
Van der Meer ziet dat er nog veel onbekend is over de mogelijke rechtszaak: "Er is vanuit het Openbaar Ministerie nog geen reactie gegeven. Wel worden Bragg en andere medewerkers van de rechtbank in New York inmiddels extra beveiligd en staan er hekken buiten de rechtbank om mogelijke demonstranten op afstand te houden."
3. Waarom zegt Trump dat hij verwacht gearresteerd te worden?
Trump liet via zijn eigen sociale medianetwerk Truth Social weten dat hij verwacht dinsdag gearresteerd te worden. In dezelfde post riep hij zijn achterban alvast op tot protest.
Het Openbaar Ministerie heeft het bericht nog niet bevestigd. Van der Meer denkt dat Trump ermee alvast zijn verhaal kracht wil bijzetten. "De mogelijke arrestatie past in zijn verhaal van het establishment dat een heksenjacht op hem voert. Door met dit bericht te komen, kan Trump dit nieuws de draai geven dat het een politiek proces zou zijn."
4. Wat gebeurt er als Trump daadwerkelijk wordt opgepakt?
Sophie van der Meer: "Het is afwachten of Trump zelf naar de rechtbank zal komen. Als hij niet meewerkt, zal hij thuis worden gearresteerd en meegenomen. Maar ik betwijfel dat we hem geboeid afgevoerd zullen zien worden. Dat is alleen al lastig, vanwege alle beveiliging die hij heeft. Eenmaal bij de rechtbank in New York is de procedure voor hem waarschijnlijk hetzelfde als voor alle andere burgers die worden aangeklaagd voor vergelijkbare misdaden. Hij moet een mugshot laten maken en zijn vingerafdrukken afgeven. Daarna moet hij voor de rechter verschijnen om de aanklacht te horen."
Indien Trump wordt veroordeeld voor het vervalsen van documenten, kan hij een boete krijgen. Als hij schuldig wordt bevonden aan de kieswetschending kan hij maximaal vier jaar gevangenisstraf krijgen. Volgens juridische experts is een boete waarschijnlijker dan dat hij daadwerkelijk achter de tralies belandt.
5. Wat gaat dit betekenen voor zijn presidentscampagne?
Lastig te zeggen, omdat het om een hypothetische situatie gaat die zich nog nooit eerder voor heeft gedaan. Maar: als hij wordt aangeklaagd kan dat juist zijn fanbase versterken en mobiliseren. Het kan bovendien nog maanden duren voordat de rechter met een uitspraak komt. En zelfs als hij tot gevangenisstraf wordt veroordeeld, staat dat zijn kandidatuur niet in de weg. Maar hij is natuurlijk ook tijd en energie kwijt aan de rechtszaak. Al helemaal als hij in nog meer onderzoeken wordt aangeklaagd.
"Voorlopig staan de Republikeinen nog achter Trump", zegt Van der Meer. "Sommigen noemen hem de nieuwe Teflon-president. Hij heeft tijdens zijn presidentschap twee afzettingsprocedures overleefd. Hij heeft een geschiedenis met aanklachten en tot nu toe gaat hij zelf vaak vrijuit."
Kevin McCarthy, voorzitter van het Huis van Afgevaardigden en prominent Republikein, spreekt van een politiek gemotiveerd proces en roept commissies op om de openbaar aanklager te onderzoeken. Vanuit de Democratische partij zijn er nog weinig reacties. "De Democraten vinden dat dit proces te veel kan afleiden van schandalen rondom Trump, die recenter en ingrijpender zijn. Zo houden Democraten hem verantwoordelijk voor de bestorming van het Capitool in januari 2021. Trump wordt mogelijk ook vervolgd vanwege zijn poging om de resultaten van de verkiezingen in de staat Georgia te vervalsen."
Trump zelf noemt de mogelijke vervolging door de New Yorkse aanklager politiek gemotiveerd en zegt volledig onschuldig te zijn.
