Overal gedonder

Alle aandacht gaat uit naar Forum voor Democratie en dat kan ook niet anders. Er is geen andere partij die erin slaagt zo'n ongelooflijke puinhoop te maken van een succesvol opgebouwde beweging. Het Algemeen Ouderen Verbond (AOV) van Jet Nijpels was erg, met zijn eeuwige ruzies en afscheidingen. De LPF was erg, met zijn kwaliteitsarme bewindslieden die elkaar de tent uitvochten. Het oude 50PLUS was erg, met voorzitter Geert Dales die alle leden-met-een-functie tot op het bot beledigde, ze wegzette als niet professioneel zonder te beseffen dat hijzelf misschien wel de grootste amateur was. Maar het is klein bier in vergelijking met Forum. Daar zijn geen woorden voor, hoewel je anders zou denken als je een krant openslaat of naar een website gaat.

Politiek gedonder is van alle tijden, en van alle partijen. Heel wat leiders zijn gesneuveld door kinnesinne van partijgenoten die zich voordoen als politieke vrienden. Eerste man bij het CDA, Jaap de Hoop Scheffer, kreeg een mes in zijn rug van partijvoorzitter Marnix van Rij die zelf het politiek leiderschap ambieerde. Mark Rutte was nooit premier geworden, als hij niet op kordate wijze had afgerekend met Rita Verdonk die de poten onder zijn stoel vandaan probeerde te zagen. Het gezag van Job Cohen als leider van de PvdA werd definitief onderuitgehaald, toen Frans Timmermans zomaar een mailtje liet slingeren ('sorry, sorry') waarin hij de vloer aanveegde met de partijlijn die Cohen gekozen had.

En ook nu is het niet alleen Forum waar leden elkaar en de eigen partij pootje haken. De SP heeft deze week de jongerenorganisatie Rood kaltgestellt, omdat die Olaf Kemerink tot voorzitter had gekozen. Kemerink en nog wat handlangers waren net door de moederpartij geroyeerd, omdat ze geradicaliseerd zijn, communistisch en marxistisch. Socialisme oké, maar van het marxisme-leninisme heeft de SP al heel lang geleden afscheid genomen. Rood krijgt geen cent en geen faciliteiten meer van de SP. Een gebeurtenis die de partij geen goed zal doen.

Van 50PLUS zijn we het gewend, maar na het vertrek van Geert Dales en Henk Krol leek de rust even teruggekeerd. Maar ook nu is daar gedoe in de tent. De fractie en de nieuwbakken lijsttrekker Liane den Haan kunnen elkaars bloed wel drinken. Geen van de huidige Kamerleden komt voor op de kieslijst die vrijdag is gepresenteerd. Van Corry van Brenk, Léonie Sazias en Gerrit Jan van Otterloo zullen we na maart volgend jaar niets meer horen. Hun naderende vertrek, al dan niet vrijwillig, is niet in pais en vree gegaan.

Dan hebben we ook het CDA. De rust die de partij na de tumultueuze lijsttrekkersverkiezing uitstraalt, is als de stilte voor de storm. Hugo de Jonge heeft bij lange na niet de steun van de hele partij, laat staan van de CDA-kiezers die niet mee mochten stemmen. Nummer 2 Pieter Omtzigt heeft een niet te negeren achterban en zou zomaar meer stemmen kunnen krijgen dan De Jonge. Zeker nu de lijsttrekker zichtbaar wordt geteisterd door coronamoeheid. Is De Jonge straks fit genoeg om campagne te voeren? En dan is er nog de diepgewortelde onvrede over het besluit van Wopke Hoekstra om zich niet te kandideren voor het partijleiderschap. Genoeg ingrediënten om de tijdbom tot ontploffing te laten komen.

Wat bezielt al die partijen? Er zijn vele lessen in de politiek te trekken; één daarvan: maak geen stennis in de aanloop naar de verkiezingen. Mensen houden er niet van en keren ruziënde partijen de rug toe. Zie ze nog maar eens terug te krijgen. De LPF ging eraan ten onder, het AOV ook. De afkeer vertaalt zich onmiddellijk in dalende peilingen. Forum voor Democratie, ruim een jaar geleden nog de grootste partij van het land, staat op drie zetels. De SP is inmiddels de kleinste van de linkse oppositie, 50PLUS schommelt tussen de 1 en 2 zetels, het CDA is sinds de verkiezing van De Jonge gekelderd van 19 naar 14.

In verkiezingstijd straal je eenheid uit, ruzie maken doe je maar op een ander moment.