Aantal fraudemeldingen explodeert: Belastingdienst bindt strijdt aan met cybercriminelen

Dit jaar kreeg de fiscus al 150.000 meldingen binnen over frauduleuze phishingmails en apps. ,,Dat is ruim vier keer zoveel als de 35.000 in 2019 en het is pas november”, vertelt Jan Polkerman, chief technology officer van de Belastingdienst. In 2017 kreeg de Belastingdienst nog slechts 7700 fraudemeldingen.

Het fors stijgende aantal meldingen correspondeert met wat het SOC waarneemt, zegt hoofd Karl Lovink. Met enkele tientallen experts probeert Lovink in Apeldoorn phishing-websites zo vroeg mogelijk offline te halen. ,,Phishing-berichten worden steeds geraffineerder. Cybercriminelen zijn tegenwoordig goed opgeleid en investeren vaak flink geld in dergelijke phishing-operaties.” 

Bovendien zijn de e-mailadressen van miljoenen Nederlanders inmiddels gelekt en op het dark web ‘voor een paar knaken’ verkrijgbaar. ,,In combinatie met andere gehackte persoonsgegevens kunnen cybercriminelen steeds persoonlijker mails sturen.” 

De Betaalvereniging Nederland bevestigt het door de Belastingdienst geschetste beeld. ,,Nederlanders zijn inmiddels gewend aan phishing zogenaamd door banken, vandaar dat criminelen meer en meer de namen van andere organisaties gebruiken, waarvan de Belastingdienst een belangrijke is”, stelt woordvoerder Berend Jan Beugel. ,,Maar we zien ze ook vaker uit naam van het CJIB of incassobureaus.”  

Ook de Fraudehelpdesk krijgt veel meldingen over emailfraude: sinds maart zijn het er al 200.000. In 2019 wisten digitale boeven circa 8 miljoen euro van bankrekeningen te plunderen. Cijfers over dit jaar heeft de Betaalvereniging Nederland pas komend voorjaar, zegt Beugel. ,,Wij verwachten zeker een verdubbeling.” Eerder waarschuwde de Betaalvereniging ook voor een sterke stijging van het aantal gevallen van spoofing, waarbij criminelen zich voordoen als medewerker van een bank. 

Een andere opkomende online fraudevorm is oplichting via malafide webshops of Marktplaats, meldt Interpolis. De verzekeraar noteerde dit jaar al 4500 oplichtingsgevallen, 12 procent meer dan vorig jaar. Marktplaatsverkopers vragen in zulke gevallen de koper ter verificatie een bedrag over te maken via een betaallink. Vervolgens wordt er geld afgeschreven zonder dat het product wordt geleverd.

De Belastingdienst beklemtoont nooit sms’jes, WhatsAppberichten of e-mails te zullen versturen waarin wordt gedreigd met inbeslagname of een deurwaarder als niet onmiddellijk via overboeking wordt betaald. ,,Ook zullen we nooit telefonisch vragen om te betalen”,  vertelt directielid Jan Polkerman. 

Lees  onder de foto hoe wij een exclusief inkijkje kregen in het ‘ict-Fort Knox’ van de Belastingdienst. In het zwaarbewaakte Security Operations Center in Apeldoorn proberen medewerkers cybercriminelen steeds een stap voor te blijven. ‘De eerste twee uur zijn cruciaal.’