Internationale bedrijven gebruiken Nederland om in Oeganda structureel en op grote schaal belasting te ontwijken. Het Oost-Afrikaanse land liep zo de afgelopen drie jaar al 21 miljoen euro mis aan belasting van de Indiase telecomreus Airtel.
Dat schrijft De Volkskrant vrijdag op basis van eigen onderzoek.
Internationale bedrijven kunnen in Oeganda belasting ontwijken via een speciaal belastingverdrag dat Nederland in 2004 maakte met het land. Hierdoor hoeven Nederlandse bedrijven, net als Oegandese bedrijven, geen dividendbelasting te betalen in Oeganda.
15 procent belasting ontlopen
Het gevolg is dat allerlei buitenlandse bedrijven die zakendoen in Oeganda, zich in Nederland vestigen om gebruik te maken van deze belastingdeal. Zij hoeven daardoor het normale tarief van 15 procent belasting over winstuitkeringen niet te betalen.
De belastingafspraken zijn in het verleden opgezet om investeerders naar Oeganda te lokken. Die economische impuls zou de misgelopen belastinginkomsten ruimschoots compenseren, was het idee. Maar de praktijk is anders: multinationals die willen investeren in Oeganda doen dat liever via Nederland.
Nederland is op papier de grootste investeerder in Oeganda, maar onderzoekers van hulporganisatie Oxfam Novib schatten dat 95 procent van deze investeringen afkomstig is uit derde landen.
Hoe werkt belastingontwijking precies?
Brievenbusfirma in Amsterdam
Een voorbeeld dat de krant aanhaalt is telecombedrijf Airtel. Het bedrijf uit India had volgens de krant al besloten om te beginnen in Oeganda toen het in 2010 alsnog een holding in Nederland inschreef.
Toen Airtel eenmaal winst maakte en dividend ging uitkeren, liep dat via Overschiestraat 65 in Amsterdam, een brievenbusfirma die Airtel gebruikt voor meer dan tien Afrikaanse landen. Het bedrijf laat in een reactie weten dat het zich aan de belastingwetgeving houdt.
Een argument dat vrijwel standaard is voor bedrijven die belasting ontwijken. Zo hoorden we onlangs de Britse tabaksfabrikant BAT precies hetzelfde zeggen in een hoogopgelopen belastingconflict met de Nederlandse belastingdienst.
Meer bedrijven profiteren
Zo lang het Oegandese divendendbelastingtarief op 0 procent blijft staan, is de kans groot dat meer bedrijven zullen profiteren van de Nederlandse belastingroute. Zo gaan het Chinese staatsbedrijf CNOOC en het Franse energiebedrijf Total naar olie boren in Oeganda. Volgens Oxfam Novib kan het land zo tot 241 miljoen euro mislopen.
Op 10 december debatteert de Tweede Kamer over de belastingdeal met Oeganda.
