NASA-sonde 'landt' kort op planetoïde op 334 miljoen km om gruis te verzamelen

De NASA-ruimtesonde Osiris-Rex heeft succesvol een touchdown uitgevoerd op de planetoïde Bennu, die zich op 334 miljoen kilometer van de aarde bevindt. Daarbij is gepoogd om ruimtegruis op te pikken, wat uiteindelijk terug naar de aarde zal gaan.

NASA's Origins, Spectral Interpretation, Resource Identification, Security, Regolith Explorer, ofwel Osiris-Rex, heeft kortstondig Bennu aangeraakt met zijn uitgestrekte arm om stof en kiezels van het oppervlak van de planetoïde op te zuigen. Dat gebeurde rond middernacht. Althans, volgens de NASA blijkt uit de eerste data dat de korte touchdownprocedure is verlopen zoals gepland. Uit de data blijkt dat het Touch-And-Go Sample Acquisition Mechanism succesvol contact heeft gemaakt met het oppervlak en een stoot stikstofgas heeft afgevuurd, waarmee gruis is opgepookt, zodat een deel daarvan met de 3,35m lange arm en het ronde mondstuk kon worden opgezogen. Technici hebben bevestigd dat de sonde kort na het contact met het oppervlak zijn motoren heeft ontstoken om de planetoïde weer te verlaten.

Deze landingsprocedure is autonoom uitgevoerd aan de hand van vooraf geprogrammeerde instructies. Het doel was om minstens 60g gruis te verzamelen. Of dat gelukt is, moet nog worden vastgesteld. Daarvoor wordt onder meer een speciale SamCam-camera ingezet, waarmee wordt gekeken naar de hoeveelheid stof en gruis die bij de 'mond' van de arm te zien is. Bij de juiste lichtomstandigheden kunnen ook foto's worden gemaakt van de binnenkant van de mond. Daarnaast kan de sonde worden geïnstrueerd om een paar keer om zijn as te draaien om vast te stellen of er voldoende gruis is verzameld. De eerste indicatie of de sonde succesvol gruis heeft opgepikt, volgt op woensdag, als de beelden van het weer verlaten van Bennu op aarde worden gedownload.

Als technici daar zeker van zijn, worden de monsters op 30 oktober opgeslagen, wordt de arm ingeklapt en zal Osiris-Rex in maart volgend jaar Bennu definitief verlaten om koers te zetten naar de aarde. Op dat moment staat Bennu goed 'uitgelijnd' met de aarde, wat brandstof scheelt voor de terugvlucht. Mocht de conclusie luiden dat er te weinig monsters zijn verzameld, dan vindt op 12 januari weer een touchdown plaats. Dat zal gebeuren op een alternatieve locatie met relatief weinig rotsblokken. De zojuist geslaagde landing vond plaats in een krater genaamd Nightingale, een van de weinige plekken die redelijk vrij is van rotsblokken.

Osiris-Rex werd op 8 september 2016 gelanceerd van de aarde en bereikte Bennu op 3 december 2018. De sonde bevindt zich sinds 31 december 2018 in een baan om de planetoïde. Volgens planning moet de robot op 24 september 2023 weer aankomen bij de aarde, waar de capsule met de monsters via een parachute het aardoppervlak zal bereiken. De sonde zelf zal in een baan om de zon blijven draaien. Aan de hand van het gruis hopen wetenschappers meer te leren over hoe het zonnestelsel er miljarden jaren geleden uitzag. Planetoïden zoals Bennu zijn als het ware het gruis dat is overgebleven toen de planeten in ons zonnestelsel zijn gevormd. Bennu is een relatief kleine planetoïde met een straal van ongeveer 260 meter. De keuze voor de Osiris-Rex-missie viel op dit rotsblok omdat Bennu relatief dicht bij de aarde staat en omdat de planetoïde bijna in hetzelfde vlak rondom de zon draait.