Rechtbank ondervraagt Jos B. over vertrek tijdens DNA-testen
Twee jaar na de aanhouding van Jos B. is de inhoudelijke behandeling begonnen. Het Openbaar Ministerie (OM) zal dinsdag ingaan op de aangetroffen DNA-sporen op het lichaam en de kleding van Nicky Verstappen. Volg de laatste ontwikkelingen in dit liveblog.
Goedemiddag en welkom bij het liveblog over de langverwachte inhoudelijke behandeling in de zaak-Nicky Verstappen. Vandaag zal advocaat Gerald Roethof bepleiten waarom zijn cliënt Jos B. vrijgesproken moet worden.
Mijn naam is Lisa van der Wal. Vragen kun je stellen via NUjij of lisa@nu.nl.
We sluiten de zitting voor vandaag af. Vrijdag 16 oktober om 9.30 uur hervatten we met repliek en dupliek (waarin het OM en de verdediging op elkaar reageren) en het laatste woord van Jos B.
maandag 12 oktober om 17:34
In het staartje van het pleidooi vraagt de verdediging om het niet-ontvankelijk verklaren van de vervolging op het gebied van het bezit van kinderporno. Dat zou te maken hebben met het verzoek tot overlevering waar deze aanklacht niet op stond. Zoiets speelde ook onlangs bij de overlevering van de verdachte in de Madeleine McCann-zaak.
maandag 12 oktober om 17:22
"En als je twijfelt", zo herhaalt Roethof, "kun je eigenlijk maar één ding doen. En dat is vrijspreken."
maandag 12 oktober om 17:21
Roethof: "Er is in de zaak-Verstappen te weinig concreet bewijs. We kunnen niet van iets zeggen: dit levert het bewijs dat u, meneer B., een zedendelict heeft gepleegd. Het is te mager. Mijn verzoek aan uw rechtbank is: laat u niet overtuigen."
maandag 12 oktober om 17:15
Roethof gaat toe naar de afsluiting van zijn pleidooi. Hij wijst, gezien het OM in het requisitoir volop heeft gesproken over het zedenverleden van Jos B., op het feit dat meerdere mensen in het kamp een zedenverleden hebben. "Het OM zegt: hoeveel pech kun je hebben als zedendelinquent dat je een jongen vindt die is misbruikt door een andere zedendelinquent."
maandag 12 oktober om 17:01
Dat Jos B. niet direct reageerde op een sms van zijn zus dat het slechter ging met zijn moeder, zegt volgens Brassé niks. "Een paar dagen later kwam het bericht dat het alweer beter met haar ging. Maar dat noemt het OM niet in het requisitoir."
maandag 12 oktober om 16:53
Brassé: "Waarom zou iemand die wil vluchten, aan zoveel mensen vertellen waar hij weg zou gaan. Dan pak je toch gewoon je spullen en dan ga je?"
maandag 12 oktober om 16:49
De advocaat haalt aan dat het DNA-onderzoek is gebaseerd was op vrijwillige deelname, dus Jos B. had "simpelweg kunnen afzien van medewerking". "Waarom wordt er dan zoveel aandacht besteed aan het creëren van een vluchtscenario?"
maandag 12 oktober om 16:47
Advocaat Brassé gaat weer het woord voeren. Ze gaat vertellen over de vermeende vlucht van Jos B. naar Spanje, toen bekend werd dat een grootschalig DNA-onderzoek zou worden uitgevoerd.
maandag 12 oktober om 16:45
Roethof: "Een veelvoud van de sporen van mijn cliënt betekent niet dat het gaat om dadersporen. We kunnen niet zeggen dat de sporen in relatie staan tot het delict, en ik heb al eerder gezegd dat de doodsoorzaak niet eens vaststaat. We hebben gezien hoe goed de DNA-technieken zijn ontwikkeld in de afgelopen jaren. Wie weet vinden we over een aantal jaar weer ander sporen."
maandag 12 oktober om 16:26
Het kan ook zijn dat zijn cliënt zijn hand voor zijn mond heeft geslagen toen hij schrok bij het vinden van een lichaam. Dat zou een verklaring kunnen zijn voor de speekselsporen die op het ondergoed van Nicky zijn gevonden. "Als u alles bekijkt, dan kunt u zeggen: we vinden het verdacht. Maar als u zich afvraagt of u er iets mee kan qua wettig bewijs, is het antwoord nee."
maandag 12 oktober om 16:13
"Pakken, aanraken, terugleggen. Op die manier ging het gewoon", zo zegt Roethof over de wijze waarop met spullen op de plaats delict is omgegaan. Hij suggereert dat er sprake is geweest van contaminatie.
maandag 12 oktober om 16:06
Roethof krijgt een standje van de voorzitter van de rechtbank. Hij heeft namelijk het dossier laten lezen door een rechtspsycholoog, maar leek hem hier op te voeren als DNA-deskundige. "U zei zelf meerdere keren dat deskundigen het alleen over hun eigen vakgebied moeten hebben", zo houdt de voorzitter hem voor.
maandag 12 oktober om 16:00
Daarbij is geen enkel DNA-spoor rondom de mond of op het onderlichaam van Nicky gevonden, zo zegt Roethof. En als de pyjamabroek van Nicky volledig is uitgetrokken en daarna weer aangetrokken, zou verwacht moeten worden dat er ook veel DNA van Jos B. op de broek zit en niet alleen op de onderbroek. "En dat zit er niet."
maandag 12 oktober om 15:51
Roethof: "Het zijn vaak de zonderlingen, de aparte figuren, die te snel en onterecht in het verdachtenbankje belanden. Ik vraag u niet te veel aandacht te besteden aan bijzaken zoals zijn 'vlucht'." De advocaat wijst erop dat de deskundigen hebben geconcludeerd dat de termen 'langdurig en intensief contact' weinig veelzeggend zijn. "Routes van indirecte overdracht kunnen een rol spelen", zo leest Roethof uit het strafdossier voor.
maandag 12 oktober om 15:46
Volgens Roethof is ook nooit gesproken over dadersporen totdat zijn cliënt werd aangehouden.
maandag 12 oktober om 15:43
De tent waaruit Nicky verdween. (Foto: politie)
maandag 12 oktober om 15:41
Het enige forensische bewijs dat Jos B. aan de zaak koppelt, is het feit dat zijn DNA op meer dan twintig plekken op onder meer het ondergoed van het kind is gevonden. Roethof benadrukt dat de sporen het gevolg kunnen zijn van onschuldig contact en geen relatie tot het delict hoeven te hebben. "Ik kan hier al zeggen: dan ben je toch klaar? Maar ik ga nog even door."
maandag 12 oktober om 15:14
Roethof: "Ongeacht de overtuiging van het OM is er geen wettig en overtuigend bewijs. Er is geen bewijs voor een levensdelict. En dan moet je niet veroordelen." We gaan tot 15.35 uur pauzeren en dan zal Roethof ingaan op de DNA-sporen. We zijn nu op pagina 107 van het pleidooi, nog 50 pagina's te gaan. Dit wordt een latertje.
maandag 12 oktober om 15:07
Als afsluiting van dit onderdeel van zijn pleidooi haalt Roethof wat zaken aan waarin de doodsoorzaak van het slachtoffer ook onduidelijk was. Zo was er een zaak in Breda waarin een verdachte bekende zijn vriendin te hebben gewurgd. Dit leidde alsnog tot vrijspraak, omdat de doodsoorzaak niet duidelijk was, zo legt Roethof uit. Er volgde ook vrijspraak in een zaak bij het hof Arnhem-Leeuwarden, waarin iemand een slachtoffer bij een beroving een middeltje had toegediend. Het slachtoffer overleed, maar het was niet duidelijk waaraan.
maandag 12 oktober om 15:02
Het liveblog loopt soms even wat minder snel door. Dat komt doordat sommige zaken in het pleidooi worden herhaald.
maandag 12 oktober om 14:41
Roethof: "Mijn standpunt is: kijk naar wat we hebben. Kijk naar wat er feitelijk ligt. Ik denk dat we maar tot één conclusie kunnen komen: we weten het niet. Het ontbreken van enig afweerletsel is veelzeggend."
maandag 12 oktober om 14:28
Het OM sloot uitdroging uit als doodsoorzaak, maar de advocaat wijst erop dat we niet weten hoelang Nicky rondgelopen heeft. "Ik wil de Brunssummerheide niet vergelijken met de Sahara, maar na uren rondlopen kan iemand het bewustzijn verliezen of erger."
maandag 12 oktober om 14:22
Hij hekelt dat het OM niet zeker weet waaraan Nicky is overleden, maar wel denkt aan smoren. "Zo werkt dat niet in een rechtszaak."
maandag 12 oktober om 14:19
Roethof werpt de vraag op of Nicky überhaupt om het leven is gebracht. "Dit kunnen we niet vaststellen. Er kan niet medisch worden vastgesteld dat hij door een misdrijf is omgekomen. Er is geen sprake van verdedigingsletsel." Zo zat er geen DNA onder de nagels van het kind.
maandag 12 oktober om 14:13
Roethof: "Uit de resultaten van de zedenkit is niet gebleken dat hij is misbruikt. Er zijn geen afweerletsels gevonden. Geen schaamhaar aangetroffen. Hoezo seksueel misbruik? Hoezo?"
maandag 12 oktober om 14:11
Gerald Roethof stond net buiten de pers te woord. (Foto: ANP)
maandag 12 oktober om 14:07
"Er zijn geen sporen van een worsteling gevonden. Een elfjarige jongen laat zich niet zomaar misbruiken. Die gaat vechten."
maandag 12 oktober om 14:07
De pyjamabroek van het kind had op de voor- en achterkant sporen van planten. Onderzoek wees uit dat hij horizontaal op de grond moet zijn gedrukt. Roethof: "Er is in deze zaak slordig omgegaan met bewijsmateriaal." Volgens de advocaat is het mogelijk dat de sporen zijn verspreid doordat de kledingstukken in een zak zijn gestopt.
maandag 12 oktober om 14:03
Vorige week werd al duidelijk dat niet met zekerheid gesteld kan worden of Nicky is misbruikt. Deskundige Bilo zei tijdens het verhoor bij de rechtbank zich een charlatan te voelen als hij conclusies zou verbinden aan de verwondingen.
In het strafdossier is een van de andere deskundigen een stuk stelliger. Maar deze Britse expert heeft volgens Roethof stelling genomen en zaken ingevuld. Deze expert kon niet verder ondervraagd worden, omdat hij ziek is.
maandag 12 oktober om 13:59
Roethof zegt dat het OM een conclusie heeft getrokken over het misbruik waar de rechtbank niet "in mág meegaan". "Dat durf ik wel te zeggen."
maandag 12 oktober om 13:56
Niet alleen heeft Bilo gezegd dat de wondjes ook door bijvoorbeeld harde ontlasting kunnen zijn ontstaan, ook zou een röntgenfoto deze theorie ondersteunen. Hier hebben we eerder nog niet zoveel over gehoord.
maandag 12 oktober om 13:46
De advocaat benoemt ook het gebrek aan andere letsels die zouden wijzen op misbruik. "Blauwe plekken, schrammen, bulten, builen. Zien we dat hier? Nee. We zien dat er te snel in een bepaalde richting gekeken is."
maandag 12 oktober om 13:44
De onderbroek van Nicky zat achterstevoren en binnenstebuiten, maar volgens de advocaat hoeft dat er niet op te wijzen dat iemand anders hem heeft uitgekleed en aangekleed. "Het gebeurt regelmatig dat kinderen hun kleren verkeerd aantrekken."
maandag 12 oktober om 13:39
Een van de deskundigen is verhoord tijdens de behandeling van de rechtszaak. Deskundige Rob Bilo acht de kans dat het letsel van Nicky door seksueel misbruik is ontstaan even groot als de kans dat het letsel door bijvoorbeeld harde ontlasting is ontstaan. "En hij is een autoriteit", aldus Roethof.
maandag 12 oktober om 13:38
"Dat het OM een veelvoud van experts nodig heeft gehad om seksueel misbruik vast te stellen, zegt voor mij genoeg", zo zegt Roethof. Hij zal ingaan op de rapporten. "Vanaf het allereerste moment zitten er uitspraken van deskundigen in die waarschuwingslampjes moeten laten knipperen."
maandag 12 oktober om 13:35
De zitting is hervat en Roethof gaat door met zijn pleidooi. Hij gaat het hebben over seksueel misbruik. Hierbij voor meelezers: heftige details laat ik achterwege, maar als je van jezelf weet dat je hier gevoelig voor bent, kun je beter pas later weer inschakelen.
maandag 12 oktober om 13:34
Deze inhoud kan helaas niet worden getoond Wij hebben geen toestemming voor de benodigde cookies. Aanvaard de cookies om deze inhoud te bekijken.
maandag 12 oktober om 12:41
We gaan pauzeren. Om 13.30 uur wordt de zitting hervat. Roethof zal dan betogen waarom hij misbruik niet bewezen acht.
maandag 12 oktober om 12:38
De kamplocatie waar Nicky in 1998 voor zijn verdwijning verbleef. (Foto: ANP)
maandag 12 oktober om 12:36
Dat Nicky op een fiets is meegenomen, lijkt de verdediging onwaarschijnlijk. De advocaten hebben gezocht en konden geen zaak vinden waarin een ontvoerde persoon achter op een fiets is meegenomen.
maandag 12 oktober om 12:15
De verdediging wil dat de getuigenverklaringen worden gediskwalificeerd. "Het risico is te groot dat het een eigen invulling is." Voor wie niet weet over welke getuigen dit gaat: twee personen, een vrouw en haar buurmeisje, zeiden dat ze op maandag 10 augustus 1998 een man met een jongen achterop zagen fietsen. Het kind zou zich ter hoogte van de getuigen van de fiets hebben laten vallen, maar toch weer achterop zijn gestapt toen de man hem riep.
De vrouwen zijn recent gehoord bij de rechter-commissaris.
maandag 12 oktober om 12:13
De verdediging heeft de melding die een van de vrouwen in 1998 heeft gedaan erbij gepakt. De getuige spreekt niet over een fiets, maar over een lopende man met een jongetje dat mogelijk een rode broek droeg. Van de man kon de getuige geen signalement geven. "Pas na twintig jaar herkent ze Jos B. plotseling."
maandag 12 oktober om 12:10
Advocaat Brassé gaat door over de getuigen die een man met Nicky achterop zouden hebben zien fietsen. Na de persconferentie waarbij het opsporingsonderzoek naar Jos B. werd bekendgemaakt, herkende een van de vrouwen de man als B. "Ik kan me niet voorstellen dat je na ruim twintig jaar nog iemand herkent. Het toont hoe het OM de gegevens in het dossier weegt."
maandag 12 oktober om 12:08
Roethof zet ook vraagtekens bij het tijdstip van overlijden van Nicky. Het kind verdween op maandag en zijn lichaam werd dinsdagavond teruggevonden. Het is niet duidelijk wanneer hij is overleden, maar op basis van onderzoek naar de insecten op zijn lichaam wordt rekening gehouden met een tijdstip tussen dinsdagochtend en dinsdag 17.00 uur. "Cliënt woont bij zijn moeder. Waar zou hij al die tijd het kind gelaten moeten hebben?", vraagt Roethof zich hardop af.
Het onderzoek naar het tijdstip van overlijden kwam vorige week ter sprake, maar er is geen definitieve conclusie aan verbonden. Een rectale temperatuurmeting is niet uitgevoerd, omdat daarmee misbruiksporen verwoest konden worden. Het is dus niet te zeggen of Nicky op de maandag of dinsdag is overleden.
maandag 12 oktober om 11:58
Een week voordat Nicky verdween, was een meisje weggelopen van een ander kamp. "Kinderen lopen weg. Per jaar 25.000 en als je dat afzet tegen de hoeveelheid kinderen die ontvoerd wordt, lijkt het scenario duidelijk." Dat Nicky zijn schoenen liet staan, vindt Roethof niet gek. "Er is zelfs een blotevoetenpad." Tijdens de schouw op de heide heeft Roethof een groot deel op blote voeten gelopen om aan te tonen dat dit prima te doen was.
De schouw vond in de zomer van 2019 plaats. De rechtbank ging met het OM, de verdediging en de nabestaanden het gebied in kaart brengen.
maandag 12 oktober om 11:55
"Hij zou zich verweerd hebben als een vreemde hem zou hebben meegesleurd. Hij had geen afweerletsels en niemand heeft hem horen schreeuwen", zo vult Roethof aan. "Het gebeurt wel vaker op kamp, dat kinderen weglopen."
maandag 12 oktober om 11:54
Roethof: "Het is het meest aannemelijke scenario dat Nicky is weggelopen. Rond 5.30 uur was hij er nog en daarna was hij opeens weg. Je kan toch niet het idee hebben dat hij met geweld is meegenomen?" Hierbij wijst de advocaat ook op de kampleiders en de meer dan dertig kinderen die niks hebben gemerkt.
maandag 12 oktober om 11:52
Roethof neemt weer het woord. Hij haalt aan dat de tentgenoten van Nicky hebben verklaard dat ze dachten dat hij was weggelopen. Er was namelijk de dag voor zijn verdwijning wat gesteggel over verdwenen kauwgom. "Er was getrap over en weer", zo zegt de advocaat. "En Nicky moest huilen. Ik vind dit belangrijk, omdat het OM sommige letsels aanduidt als dadersporen."
maandag 12 oktober om 11:51
Roethof en Brassé vanmorgen. (Foto: ANP)
maandag 12 oktober om 11:47
Brassé: "Je kunt niet van cliënt verwachten dat hij, 22 jaar later, nog weet hoe zijn DNA precies ergens is gekomen. Hij is ook geen DNA-expert", zo zegt ze over het zwijgen van Jos B.
maandag 12 oktober om 11:44
Roethofs collega Judith Brassé neemt het woord en legt aan de hand van jurisprudentie uit dat een zwijgende verdachte geen schuldige verdachte is. "Een zaak moet eerst bewijsbaar zijn voordat conclusies kunnen worden verbonden aan zwijgen."
maandag 12 oktober om 11:39
Roethof: "De verklaring van mijn cliënt kan niet als leugenachtig worden aangemerkt. Mijn standpunt: je kunt niet zeggen dat de verklaring niet klopt. Hoe we het DNA dan moeten zien? Daar kom ik zo op terug, maar het kan in ieder geval geen reden zijn om zijn verklaring aan de kant te schuiven."
maandag 12 oktober om 11:37
Roethof vertelt dat hij in Amsterdam twee keer getuige is geweest van een geweldsdelict. De ene keer was een persoon neergestoken bij een ripdeal en onlangs ontfermde de advocaat zich over een slachtoffer van een liquidatiepoging. "Maar ik heb me niet als getuige gemeld. Is dat asociaal? Ik weet het niet, ik had geen zin om betrokken te raken bij een proces", aldus Roethof. Hiermee wil hij het gedrag van zijn cliënt in een ander licht stellen.
maandag 12 oktober om 11:34
"De sporen vertellen mij dat hij Nicky heeft gevonden en hem heeft aangeraakt. We zijn nu op exact dezelfde plek als dat we 22 jaar geleden waren. Hij heeft het kind gevonden en dit niet gemeld."
maandag 12 oktober om 11:29
"Het is een valkuil om te veronderstellen dat onschuldigen zich op een bepaalde manier opstellen", aldus Roethof.
maandag 12 oktober om 11:23
De advocaat komt terug op verhoren van de bij het onderzoek betrokken agenten. Ze wisten niet meer of ze in het bomenperceel waren geweest en konden zich ook niet meer herinneren in welke richting het lichaam van het kind lag. Roethof wil hiermee aantonen dat het niet gek is dat zijn cliënt de gebeurtenissen van 22 jaar geleden niet meer precies kan navertellen.
maandag 12 oktober om 11:21
Roethof neemt het woord weer. "De verdachte zou het voordeel van de twijfel moeten krijgen."
maandag 12 oktober om 11:18
Roethof is in de eerste anderhalf uur van zijn pleidooi teruggekomen op het zwijgrecht. Een essentieel recht dat volgens hem niet als bewijs tegen zijn cliënt mag worden gebruikt.
De suggestie dat de opgenomen verklaring een toneelstukje zou zijn, zoals de officieren van justitie gezegd hebben, weerspreekt Roethof. "Als we echt een op het dossier afgestemde verklaring hadden willen afleggen, was dat heel makkelijk geweest."
De advocaat van Jos B. herhaalde dat er geen duidelijke doodsoorzaak viel aan te wijzen en dat het ook niet zeker is of het kind is misbruikt. "Bij twijfel spreekt u vrij", zo zei hij tegen de rechtbank. Hier komt hij later vandaag uitgebreider op terug.
maandag 12 oktober om 10:59
We gaan een kwartier pauzeren. De ongenode gast in de perskamer is inmiddels geïdentificeerd als veldmuis. Hopelijk weet hij op eigen houtje de uitgang te vinden.
maandag 12 oktober om 10:53
Volgens Roethof zit er niet 70 meter - zoals het OM zei - maar 30 meter tussen de bosrand en de plek waar Nicky is gevonden. "De vader van een collega is zo lief geweest dit op te meten."
maandag 12 oktober om 10:50
Hij wijst nu op een Afrikaanse stam die van kilometers afstand wist waar een dier zich bevond. "Dan gingen ze met een speer de bosjes in prikken en inderdaad, daar zat het beest", zo zegt Roethof. "En als we één ding van mijn cliënt weten, is dat hij veel van de natuur weet."
maandag 12 oktober om 10:46
Hij gaat nu dieper in op de verklaring van Jos B. Hij zei dat hij het lichaam van de jongen zag liggen toen hij stond te plassen. Het OM wilde vorige week aantonen dat de afstand te groot was om iets te kunnen zien. Maar volgens andere verklaringen viel de rode pyjamabroek van Nicky erg op, zo zegt Roethof nu. "Feit is dat wij niet weten wat je kon zien."
maandag 12 oktober om 10:39
Volgens Roethof wilde het OM dat de verdachte zou zwijgen of iets onzinnigs zou zeggen, concludeert hij op basis van de vragen die de officieren van justitie stelden.
maandag 12 oktober om 10:37
Roethof: "Het is toch te bizar voor woorden dat hem is gevraagd de boom aan te wijzen waar hij 22 jaar geleden tegenaan stond te plassen. Ben je dan bezig met waarheidsvinding of ben je bezig met het neerleggen van een val?"
maandag 12 oktober om 10:33
Roethof zegt nogmaals dat hij zijn cliënt wilde behoeden voor valkuilen toen hij hem tijdens vorige zittingen meermaals wees op zijn zwijgrecht. Jos B. is introvert "en hij uit zich moeilijk". "Soms is hij bezig met het formuleren van een antwoord en wordt de volgende vraag al gesteld. Het is mijn taak om te waken voor zijn positie."
maandag 12 oktober om 10:31
Berthie en Peter Verstappen bij vanmorgen bij aankomst. (Foto: ANP)
maandag 12 oktober om 10:26
Roethof gaat ondertussen door op de verklaring van Jos B. Hij had tal van andere manieren kunnen verzinnen waarop het DNA van B. op Nicky terecht zou kunnen zijn gekomen. "Als we echt een op het dossier afgestemde verklaring hadden willen afleggen, was dat heel makkelijk geweest."
maandag 12 oktober om 10:22
Ondertussen is er wat consternatie in de perskamer. Er loopt een muis heen en weer.
maandag 12 oktober om 10:20
De officieren van justitie zeiden eerder de verklaring van Jos B. een "ingestudeerd toneelstukje" te vinden. "Dat is het niet. Het is de eerste keer dat hij uitsprak wat er gebeurd is." Roethof zegt wel dat hij niet helemaal tevreden was met die eerste video, omdat er nog vragen onbeantwoord bleven. Er is toen nog een video opgenomen. "Maar die kwam niet authentiek over. Dus we hebben gekozen voor de video die nog vragen openliet."
maandag 12 oktober om 10:10
Jos B. tijdens het requisitoir van vorige week, getekend door Adrien Stanziani.
maandag 12 oktober om 10:07
De advocaat legt uit waarom hij B. heeft geadviseerd te zwijgen en niet te proberen dingen in te vullen. "Daar heeft niemand iets aan. Herinneringen vervagen met de tijd."
maandag 12 oktober om 09:59
Roethof hekelt nog wat zaken die hebben plaatsgevonden tijdens verhoor van zijn cliënt. Zo werd een verhoor gepland op een dag dat Roethof niet kon vanwege een moordzaak en werd B. tijdens een ander verhoor geconfronteerd met een pop die Nicky moest voorstellen. "Een bewezenverklaring moet niet komen vanuit of een verdachte wel of niet praat." De advocaat vindt dat dit de zwakte van de zaak aantoont.
maandag 12 oktober om 09:48
De advocaat komt nog even terug op het zwijgen van zijn cliënt. Dit is een essentieel recht van elke verdachte, maar het OM vond het een teken dat Jos B. bang was iets verkeerds te zeggen. "Dat je dat soort argumenten nodig hebt", hekelt Roethof.
maandag 12 oktober om 09:45
"Het lijkt erop dat we belangrijke lessen uit het verleden vergeten. Wettig en overtuigend bewijs", zo zegt Roethof. "Maar niet andersom. Niet eerst beginnen met een overtuiging en dan het bewijs erbij zoeken."
maandag 12 oktober om 09:41
Roethof beschrijft dat de doodsoorzaak niet duidelijk is en dat experts ook niet 100 procent zeker zijn of Nicky is misbruikt. "Denk aan de zaak tegen Lucia de B." Deze Nederlandse verpleegkundige kreeg in 2006 onterecht levenslang opgelegd.
maandag 12 oktober om 09:39
Advocaat Roethof tijdens de zitting. (Foto: ANP)
maandag 12 oktober om 09:38
"Bij twijfel spreekt u vrij", zo zegt Roethof.
maandag 12 oktober om 09:37
In de ogen van Roethof is dit een horde die de rechtbank niet moet nemen.
maandag 12 oktober om 09:37
"Maar de vraag is: zit er wel een dader voor u? Is er überhaupt wel een strafbaar feit gepleegd? Kan worden vastgesteld dat de feiten hebben plaatsgevonden? Dat zijn de problemen waar we voor staan."
maandag 12 oktober om 09:36
Vorige week eiste het OM vijftien jaar cel en tbs tegen Jos B. Vandaag zal Roethof in het pleidooi gaan betogen waarom zijn cliënt moet worden vrijgesproken. "Ik zal beginnen met personen voor wie ik in deze zaak weinig aandacht heb gehad." Hiermee bedoelt Roethof de familie Verstappen. "Dat wil niet zeggen dat ik blind ben voor de pijn van de familie. Het is een nachtmerrie die voor hen waarheid is geworden", zo zegt de advocaat. "Ik heb veel respect voor de wijze waarop ze de strafzaak doorlopen hebben. Ondanks de pijn en de emoties hebben ze het altijd waardig doorstaan. Terecht dat heel Nederland voor hen gerechtigheid wil."
maandag 12 oktober om 09:33
De zitting is hervat en Roethof overhandigt een kopie van zijn pleidooi aan de griffier. Dat lijkt er een van flink formaat.
donderdag 8 oktober om 18:23
Rest mij niets anders dan jullie te bedanken voor het meelezen! En ook erg bedankt voor het insturen van de vragen. Ik moet nog mails terugsturen, daar was vandaag geen tijd voor. Morgen is geen zitting, maandag om 9.30 uur begint het pleidooi.
donderdag 8 oktober om 18:22
Peter R. de Vries zegt buiten tegen de filmende media dat de familie zich onderwerpt aan het oordeel van de rechter en de strafeis realistisch vindt.
donderdag 8 oktober om 18:21
Ik krijg wat vragen binnen over de hoogte van de strafeis. Het komt erop neer dat het OM zich moet houden aan de straffen die in 1998 opgelegd hadden kunnen worden. Dat was levenslang of een maximale celstraf van twintig jaar geweest (nu ligt dat op dertig jaar).
Gezien het het eerste levensdelict is waar Jos B. voor vervolgd wordt, zal levenslang niet snel worden opgelegd. Blijft een maximale celstraf van twintig jaar over. Het OM zegt dat de daden B. minder zijn aan te rekenen vanwege zijn stoornis en dus komen ze uit op een celstraf van vijftien jaar en tbs. Dit moet achttien jaar worden, zo vindt het OM, als de rechtbank geen tbs wil opleggen.
donderdag 8 oktober om 17:52
In het uren durende requisitoir, dat vanmorgen om 9.30 uur is begonnen, hebben de officieren van justitie uiteengezet dat ze geen enkele twijfel hebben dat Jos B. de dader is. Zijn DNA is op vele plekken op het ondergoed van het kind aangetroffen. Ja, er zijn meerdere DNA-profielen van nog altijd onbekende personen gevonden, maar deze kwamen maar enkelvoudig voor.
Daarbij, zo zegt het OM, wordt het DNA van B. vermengd met het DNA van Nicky aangetroffen, wat in hun visie erop duidt dat er contact was tussen de twee.
Dat is het forensische bewijs in de zaak. Wat het OM betreft, is er nog veel tactisch bewijs. Zo heeft Jos B. zedendelicten gepleegd in 1984 en 1985 die qua modus operandi erg lijken op wat met Nicky moet zijn gebeurd. Hij heeft toen jonge jongens van rond de elf jaar in hun broek gevoeld en zijn hand op hun mond gehouden. Het DNA van de man is vooral op de tailleband en de binnenzijde van het kruisgedeelte van de onderbroek van Nicky gevonden.
De man heeft geweigerd mee te werken aan het onderzoek bij het PBC en hierdoor is geen advies over tbs gekomen. Maar het OM wil niet dat de verdachte wordt beloond voor zijn weigering. "Nemen we als maatschappij het risico?" Het OM voelt hier weinig voor en zegt daarbij ook dat als blijkt dat een behandeling niet nodig is, deze snel weer kan worden afgebroken.
Het OM eist 15 jaar cel en tbs met dwangverpleging tegen de man, maar mocht de rechtbank geen behandeling willen opleggen moet het volgens de officieren van justitie uitkomen op een celstraf van 18 jaar.
donderdag 8 oktober om 17:45
Een soort tweeledige strafeis dus, wat niet vaak voorkomt. Het OM wil dat de rechtbank vijftien jaar cel en tbs oplegt. Maar als de rechtbank geen tbs wil opleggen, vindt het OM dat een celstraf van achttien jaar moet worden opgelegd. Hun voorkeur gaat dus uit naar het eerste scenario.
donderdag 8 oktober om 17:44
Maar als geen tbs wordt opgelegd, wil het OM een celstraf van achttien jaar.
donderdag 8 oktober om 17:43
Alles overziend vindt het OM een celstraf van vijftien jaar passend.
donderdag 8 oktober om 17:41
Het OM vindt een lange gevangenisstraf passend, maar moet zich houden aan de maximale celstraf die in 1998 had kunnen worden opgelegd. "Naar onze overtuiging zou toen geen levenslange celstraf zijn opgelegd."
donderdag 8 oktober om 17:40
OM: "Hij wil alleen het beste voor zichzelf. Dat de waarheid niet is verteld, is voor sommigen zwaar en niet te accepteren."
donderdag 8 oktober om 17:39
Het OM zegt dat de hoop van de nabestaanden werd gevoed door het idee dat Jos B. met een verklaring zou komen, maar deze verklaring kwam niet. "De verdachte heeft er in 1998 voor gekozen om te zwijgen en hij is dit al die jaren blijven doen."
donderdag 8 oktober om 17:38
We komen toe aan de strafeis. "Ruim 22 jaar na die afschuwelijke dag nadat Nicky verdween. Nicky zal voor altijd elf jaar blijven." Het OM zegt dat de ouders duizenden kaarsjes zijn gebrand bij de foto van de elfjarige Nicky. "Waar een foto van een volwassen man had moeten staan."
donderdag 8 oktober om 17:36
De strafmaat wordt er ook op aangepast: de feiten kunnen Jos B. niet volledig aangerekend worden in de visie van het OM.
donderdag 8 oktober om 17:35
OM: "Van pedofilie kun je niet genezen, of bijna niet. Misschien dat er tijdens behandeling blijkt dat er niks te behandelen valt." Het OM wil dus tbs met dwangverpleging opgelegd laten worden.
donderdag 8 oktober om 17:34
OM: "Als verdachte geen pedofiel was geweest, had hij de feiten waarschijnlijk niet gepleegd." De officier van justitie concludeert dus ook dat hij last heeft gehad van de stoornis. "Met het oog op de toekomst: is er gevaar voor herhaling? Nemen we als maatschappij het risico dat de zwijgende verdachte geen maatregel opgelegd krijgt? De verdachte mag nooit de vruchten plukken van weigering mee te werken aan onderzoek."
donderdag 8 oktober om 17:30
Voor het OM staat vast dat pedofilie in ieder geval heeft meegespeeld in een deel van zijn daden. "We hebben het hier over het aanranden van kinderen. Ondanks dat Jos B. de interne drive had zichzelf onder controle te brengen, lukte hem dit niet. We constateren dat hij zich na 1985 blijft omringen met kinderen. Hij heeft zich bij herhaling aan jonge jongens vergrepen."
donderdag 8 oktober om 17:26
Het OM vindt dat de relatie tussen geweld en de recidive van Jos B. onderbelicht is gebleven in de rapportage. Er is alleen gekeken naar de recidive op het gebied van de zedenmisdrijven.
donderdag 8 oktober om 17:22
Het Pieter Baan Centrum (PBC) heeft onderzoek gedaan naar zijn psyche, maar B. weigerde medewerking. Als de feiten die Jos B. worden verweten bewezen worden geacht, zien de experts pedofilie een rol spelen. Maar er kan geen onderbouwde uitspraak worden gedaan in welke mate Jos B. hierdoor werd beïnvloed.
donderdag 8 oktober om 17:19
OM: "In zijn werkomgeving blijft de man zich omringen met jonge kinderen. Misschien niet strafbaar, maar wel moreel laakbaar. Het is de kat op het spek binden." Daarnaast wijst het OM erop dat hij ook nog al die jaren kinderporno opzocht.
donderdag 8 oktober om 17:16
We gaan verder over de psyche van de verdachte en of TBS in de ogen van het OM moet worden opgelegd.
donderdag 8 oktober om 17:12
Het aantreffen van kinderporno maakt ook deel uit van deze zaak. Jos B. zocht volgens het OM op termen als 'young boy' en sloeg de beelden zorgvuldig op in mappen. Gezien de computer in het huis van B. en zijn slechtziende moeder stond en B. geen namen van mogelijke andere gebruikers van de computer noemt, concludeert het OM dat hij degene moet zijn geweest die de kinderporno opzocht.
donderdag 8 oktober om 17:08
Een van de officieren van justitie, Dave Matthijs. (Foto: ANP)
donderdag 8 oktober om 17:03
In 1998 was de maximale celstraf voor gekwalificeerde doodslag levenslang of een tijdelijke maximale celstraf van twintig jaar. Dit is in 2006 gewijzigd omdat het gat tussen twintig jaar en levenslang te groot werd geacht. Nu geldt een maximale celstraf van levenslang of een tijdelijke maximale celstraf van dertig jaar.
B. moet echter volgens de oude maatstaf vervolgd worden. Gezien het gaat om een eerste levensdelict, zal het bijzonder zijn als het OM levenslang gaat eisen.
donderdag 8 oktober om 17:00
Het OM vindt dat bewezen is dat Jos B. verantwoordelijk is voor het misbruiken van Nicky, gezien het DNA-bewijs en het feit dat hij een pedofiel is. Daarnaast zegt de officier van justitie dat er duidelijk samenhang is tussen het misbruik en het levensdelict: Nicky is gedood om het misbruik te verhullen, is de opvatting van het OM. Gekwalificeerde doodslag dus.
donderdag 8 oktober om 16:57
De tactische beschouwingen in de zaak-Verstappen zijn hiermee afgerond. Het OM zal nu nog uiteen gaan zetten welke tactische bewijzen er zijn voor het bezit van kinderporno en met een samenvatting. Dat laat ik even voor wat het is.
donderdag 8 oktober om 16:56
OM: "De plek waar de kreet vandaan kwam is ongeveer vijf minuten fietsen van de latere vindplaats van Nicky. We betogen niet dat het Nicky is geweest, maar het is wel een opvallende bevinding."
donderdag 8 oktober om 16:55
OM: "Gelet op het ongewone gedrag van Nicky, was er toen al ongemak." Twee andere getuigen hebben verklaard geschreeuw van een jonge jongen te hebben gehoord op de heide. "Het leek een noodkreet, in de toon van 'mama' of 'help'."
donderdag 8 oktober om 16:53
Het OM zegt geen reden te hebben om te twijfelen aan de waarneming van de vrouw. Roethof zal hier anders over denken.
donderdag 8 oktober om 16:45
Een vrouw en haar minderjarige buurmeisje hebben verklaard dat ze een man zagen fietsen met een jongetje achterop. Het jongetje had een rode pyjamabroek en was op blote voeten. Het kind zou zich van de fiets hebben laten vallen ter hoogte van de twee vrouwen, maar zei niets. De vrouw heeft bij de politie haar verhaal gedaan, maar voelde zich niet serieus genomen.
"Tot augustus 2018. Dan ziet de getuige de foto van de verdachte en ze herkent Jos B." De vrouw neemt opnieuw contact op met de politie. De dochter en de zoon van de vrouw verklaren dat hun moeder het verhaal ook aan hen heeft verteld, steeds op dezelfde manier.
donderdag 8 oktober om 16:39
Het onderzoek naar het verleden van B. heeft niet geleid tot het ontdekken van nieuwe strafbare feiten, maar het OM zegt wel dat het gedrag van B. na het incident in de peuterspeelzaal heel duidend is. "Hij maakte zich bewust onvindbaar. Wij concluderen dan ook dat de vlucht naar Spanje in 2018 niet de eerste keer was dat hij vluchtte."
donderdag 8 oktober om 16:37
De zitting wordt hervat. Het laatste uur van de dag is aangebroken. Het OM begint over een incident uit 2002 bij een peuterspeelzaal genaamd Olleke Bolleke, waar Jos B. werkte. Een meisje zei dat de man haar tussen haar benen had aangeraakt. De moeder van het meisje wilde dat Jos B. dit met de leiding zou bespreken, maar kwam erachter dat dit niet gebeurde. Toen de vrouw een andere medewerker aansprak ving de verdachte dit gesprek op. "De volgende dag is hij niet op werk verschenen. Hij is nooit meer teruggekeerd", zo zegt het OM. B. bleek vertrokken te zijn naar Polen.
donderdag 8 oktober om 16:10
We gaan aan een laatste pauze beginnen. We gaan om 16.30 uur verder. Het requisitoir duurt dan nog een uur, ofwel: de strafeis volgt rond 17.30 uur.
donderdag 8 oktober om 16:10
De officier van justitie zet uiteen dat Jos B. in zijn ogen niet bezig was met een onschuldige wandeltocht, maar met een vlucht. Zo gebruikte hij zijn pinpas niet meer en reageerde hij niet op de berichten over de verslechterende gezondheid van zijn moeder. "Hij heeft zich bewust willen onttrekken aan de DNA-afname."
donderdag 8 oktober om 15:59
Op 23 mei 2017 werd het DNA-onderzoek aangekondigd. "Wat opvalt, is dat Jos B. vanaf die dag geen kinderporno meer kijkt op zijn computer, wat hij daarvoor nog wel deed." Het OM vindt het opmerkelijk dat de man later dat jaar meerdere keren langere periodes naar de Vogezen vertrok terwijl zijn moeder ziek was.
donderdag 8 oktober om 15:52
Er is een naadloze overeenkomst tussen de zaken uit '84, '85 en die van Nicky. Daarbij noemt het OM ook dat Jos B. zijn hand over de mond van de jongens legde. Mogelijk is Nicky met een hand over de neus en mond gesmoord.
donderdag 8 oktober om 15:51
OM: "duidelijk is dat de hand van verdachte bij de voorzijde van de onderbroek bij de jongens naar binnen is gegaan. En laat dit nu de plek zijn waar het DNA van Jos B. op de onderbroek van Nicky is gevonden."
donderdag 8 oktober om 15:48
B. zou bij de politie hebben verklaard dat hij ook bij het achterwerk van de jongens wilde voelen. "Waarom achten we dit dossier van belang? Hij voelde opeens een drang om aan geslachtsdelen van jonge jongens te zitten. Jongens die rond de elf jaar oud zijn. Jongens die hij na een praatje plotseling met geweld onder controle brengt. Het valt op dat hij heel gericht handelt. Hij gaat vrijwel meteen met zijn hand in de broek van de jongens. Het valt op dat zijn handelen in de twee zaken overeenkomt en nog belangrijker: ze komen ook overeen met de handelswijze die bij Nicky moet hebben plaatsgevonden."
donderdag 8 oktober om 15:45
Het dossier is opgevraagd uit het archief. Ik heb de zaken hier eerder beschreven, maar ik kan me voorstellen dat niet iedereen dat heeft meegelezen. In 1984 speelde een kind met zijn vlieger. Hij werd meegelokt door Jos B., waarna de verdachte met zijn hand in de broek van de jongen ging.
Iets soortgelijks gebeurde bij twee kinderen in 1985. De jongens speelden verstoppertje en plots stond B. achter ze. Hij drukte ze op de grond en ging met zijn hand in de broek van de kinderen. Een oplettende leerkracht had het kenteken genoteerd van een auto, die later van Jos B. bleek te zijn.
donderdag 8 oktober om 15:42
We gaan door op het zedenverleden. In 1984 en 1985 heeft Jos B. in totaal drie jongens aangeraakt tussen de benen. Het OM spreekt over een modus operandi (een handelswijze). "De slachtoffers uit '84 en '85 kunnen het navertellen. Nicky niet meer."
donderdag 8 oktober om 15:38
Jos B. in de rechtszaal, zojuist getekend door Adrien Stanziani. Hier zie je dus goed hoe de armen van Jos B. op tafel liggen, zoals eerder beschreven. Rechts naast hem zit een spatscherm. Links naast hem nog een spatscherm en (niet ingekleurd) Roethof.
donderdag 8 oktober om 15:33
OM: "Verdachte B. heeft bij lange na nog niet de vragen beantwoord. Er is geen verklaring voor het DNA." Daarbij benoemt het OM dat Nicky is gevonden in een straal van ongeveer 10 kilometer tot de woning van B. en dat de locatie ook past in zijn voorkeur voor buitengebied.
donderdag 8 oktober om 15:28
Dit is de plek waar B. ongeveer moet hebben gestaan. Nicky is bij een sparrenbosje gevonden, op zeventig meter van deze locatie. (Foto: OM)
donderdag 8 oktober om 15:27
Het OM gaat door op het feit dat Jos B. heeft gezegd dat iets zijn aandacht trok toen hij stond te plassen. "De enige plausibele waarneming moet zijn dat hij iets gezien moet hebben." Maar Jos B. gaf geen antwoord op wat hij dan gezien moest hebben, zo gaat de officier van justitie verder. "Het kon niet Nicky zelf zijn." Vanaf de plek in het bos is een kinderlichaam niet te zien, aldus het OM.
donderdag 8 oktober om 15:23
De officieren van justitie zetten ook vraagtekens bij de route die Jos B. heeft genomen. "Het is geen logische route. Waarom ga je via een ruiterpad omhoog als je moet plassen?"
donderdag 8 oktober om 15:19
Het OM vindt het niet te begrijpen dat Jos B. met zijn scoutingverleden niet is overgegaan tot reanimeren van Nicky toen hij hem, volgens zijn verklaring, vond.
donderdag 8 oktober om 15:16
Ik moet Olleke Bolleke nog even uitleggen. Dit is een peuterspeelzaal waar Jos B. werkte en waar een meisje verklaarde dat ze door hem was aangeraakt tussen haar benen.
donderdag 8 oktober om 15:14
OM werpt op: "Hoeveel pech kun je hebben, vanuit Nicky gerelateerd. Dat je wordt misbruikt en omgebracht wordt door een pedofiel die geen sporen achterlaat. En dat je wordt gevonden door een andere pedofiel, die je lichaam vindt maar niet de politie durft te bellen vanwege zijn zedenverleden?"
De situatie wordt ook vanuit B. geredeneerd. Hoe groot is de kans dat hij een lichaam vindt van een misbruikt en omgebracht kind en dat hij zoveel DNA achterlaat, terwijl de dader dat niet doet? Kortom: het OM ziet statistisch gezien niks in de verklaring van Jos B. en schuift deze terzijde.
donderdag 8 oktober om 15:11
De officier van justitie denk dat de videoverklaring van Jos B. recent is opgenomen, gelet op zijn uiterlijk. Ook deelt hij geen nieuwe bevindingen. "De vindplaats en de wijze waarop Nicky gekleed was, waren al bekend." Het OM wijst er nogmaals op dat de verklaring van B. in hun ogen geen aannemelijke is voor de hoeveelheid DNA en de locatie hiervan.
donderdag 8 oktober om 15:09
OM somt het op: "De staandehouding van de verdachte, de verklaringen van de verdachte, de zedendelicten uit de jaren tachtig, Olleke Bolleke, en de verklaring van getuigen."
donderdag 8 oktober om 15:07
We hebben nu de bespreking van de forensische sporen gehad en gaan nu door met de tactische bewijsmiddelen.
donderdag 8 oktober om 15:05
Ik krijg de vraag wat een mengprofiel is. Dat is een mengeling van meerdere DNA-profielen, in dit geval van Nicky en Jos B.
donderdag 8 oktober om 15:04
De tent waaruit Nicky verdween in 1998. (Foto: Politie)
donderdag 8 oktober om 14:57
Op slechts drie plekken op het ondergoed was DNA van alleen Nicky gevonden. Op drie plekken is alleen DNA van Jos B. gevonden. In alle andere gevallen gaat het om een mengprofiel. "Dit roept de vraag op: wat is de verklaring hiervoor? We denken er het onze van. Dit roept de suggestie op van intensief contact tussen Jos B. en Nicky, specifiek het ondergoed van Nicky."
donderdag 8 oktober om 14:55
Het DNA van Jos B. wordt vaker op het ondergoed aangetroffen dan het DNA van Nicky zelf. "Dat is een opvallend gegeven. Maar wat nog opvallender is, dat het DNA van Jos B. vrijwel nooit eenmalig wordt aangetroffen. Er is altijd sprake van een mengprofiel met dat van Nicky."
donderdag 8 oktober om 14:53
OM: "Eerder concludeerden we al dat Nicky is overleden door een niet-natuurlijke oorzaak en dat hij is misbruikt. Gelet op de resultaten van het DNA-onderzoek komt er nog een argument bij: het feit dat de DNA-sporen van Jos B. zijn aangetroffen. Dat er geen sperma is aangetroffen of dat het DNA niet op het onderlichaam is gevonden maakt dit niet anders. De verdachte hoeft niet te zijn klaargekomen."
donderdag 8 oktober om 14:49
Ook contaminatie verklaart niet "waarom het DNA van de verdachte op zoveel plekken op de onderbroek wordt gevonden". Het OM wijst erop dat Jos B. heeft verklaard dat hij de pyjamabroek heeft aangeraakt, maar dat zijn DNA juist veel meer op de onderbroek is aangetroffen. Het lijkt er dus niet op dat per ongeluk sporen van de pyjamabroek met de onderbroek vermengd zijn geraakt. Ook zouden de DNA-profielen niet meer zo bruikbaar zijn als dat ze nu zijn, zo legt het OM uit.
donderdag 8 oktober om 14:47
OM: "In de lezing van de verdachte moeten de feiten zijn gepleegd door een andere persoon. Maar het DNA-bewijs ondersteunt deze theorie niet. Dan zou een andere dader handschoenen gedragen moeten hebben. Maar met DNA hield niemand in 1998 rekening."
donderdag 8 oktober om 14:46
Het OM behandelt nu de onschuldige manieren waarop DNA van Jos B. op Nicky kan zijn terechtgekomen. "Overdracht door een persoon die contact heeft gehad met Jos B.? Dan zou het DNA van die persoon óók moeten zijn aangetroffen", aldus het OM.
donderdag 8 oktober om 14:42
Het OM vraagt zich hardop af of er een onschuldig scenario denkbaar is waarin de sporen van Jos B. op Nicky zijn terechtgekomen. "Nee. Zijn verklaring is ongeloofwaardig en leggen we naast ons neer. En zelfs als we zijn verklaring wel geloven, verklaart dit nog een groot deel van zijn DNA-sporen niet. Het afvegen van blaadjes en het rechttrekken van Nicky's pyjamabroek verklaart niet hoe zijn DNA op het ondergoed terecht is gekomen."
donderdag 8 oktober om 14:40
OM: "De onbekende DNA-profielen worden overschaduwd door de DNA-sporen van Jos B. Op geen enkele manier kan worden afgeleid dat de onbekende donoren iets te maken hebben met de verdwijning, het misbruik en het overlijden van Nicky." Zo kan niet worden uitgesloten dat de sporen door contaminatie op de kleding zijn beland.
donderdag 8 oktober om 14:37
We gaan weer door. Het OM verwacht nog steeds dat de strafeis rond 17.00 uur wordt uitgesproken.
donderdag 8 oktober om 14:32
Ik krijg wat vragen over de kluisverklaring. De inhoud hiervan kennen alleen Jos B. en Roethof en het lijkt er ook niet op dat deze besproken gaat worden. Roethof heeft bij de vertoning van de videoverklaring van zijn cliënt wel gezegd dat de inhoud van de videoboodschap en de verklaring overeenkomen. Een rechtbank kan niet eisen dat de verklaring wordt gedeeld.
donderdag 8 oktober om 14:27
Is het niet logisch dat het sperma en de urine van een vrouw, beide aangetroffen in de omgeving, een verhaal apart zijn? Twee mensen die daar seks hebben gehad en dat dit is achtergebleven, maar ze zich niet durven te melden, omdat ze misschien zijn vreemdgegaan?
De tissue met sperma is in een maisveld gevonden en de tissue met ontlasting (poep) is een behoorlijk eindje verderop in een bos aangetroffen. Ik denk eerder dat iemand een grote boodschap moest doen en dat dit niet is gerelateerd aan de tissue met sperma.
donderdag 8 oktober om 14:18
We gaan pauzeren tot 14.35 uur.
donderdag 8 oktober om 14:16
Jos B. vertrok naar het buitenland toen vijftienhonderd mannen werden gevraagd vrijwillig DNA af te staan. Zijn zussen zeiden dat hij zou terugkomen, maar B. bleek onbereikbaar. B. werd als vermist opgegeven en zijn persoonlijke spullen woeden vergeleken met de DNA-sporen in de zaak-Verstappen. Wie het interessant vindt, kan een interview met DNA-expert Kal teruglezen.
donderdag 8 oktober om 14:12
De rechtbank tijdens een eerdere zittingsdag. Hier is Jos B. nog niet binnengeleid. Hij zit rechts naast zijn advocaat Roethof. (Foto: ANP)
donderdag 8 oktober om 14:09
Autosomaal DNA-onderzoek leidde tot de match tussen NN2, de tot 2018 onbekende donor die meerdere sporen had achtergelaten op het ondergoed en lichaam van Nicky, en Jos B.
donderdag 8 oktober om 14:06
In de afgelopen jaren is dus geprobeerd te achterhalen wie de donoren kunnen zijn, bijvoorbeeld door het DNA te vergelijken met dat van tentgenoten, politieagenten, familieleden en zelfs de buschauffeur die de kinderen naar De Heikop heeft gebracht. Dat leidde niet tot een match. "Als sluitstuk is een grootschalig DNA-verwantschapsonderzoek en een grootschalig autosomaal DNA-onderzoek uitgevoerd." Zoals ik eerder uitlegde, wordt in DNA-verwantschapsonderzoek gekeken naar de y-chromosomen die van vader op zoon worden overgedragen en is autosomaal onderzoek een een-op-eenvergelijking.
donderdag 8 oktober om 14:05
Het OM loopt nog even de andere DNA-sporen af. Het DNA op de tissue met sperma in het maisveld was van NN1. Deze onbekende donor is uitgesloten van betrokkenheid, omdat zijn DNA niet op het kind is gevonden. Drie onbekende personen resteren.
donderdag 8 oktober om 14:00
Daarbij is het DNA van Jos B. op de tailleband en bij het kruis van de onderbroek gevonden. "Dat is eigenlijk nog veelzeggender dan het aantal keren dat zijn DNA is aangetroffen", vindt het OM.
donderdag 8 oktober om 13:57
Het OM legt uit dat de DNA-sporen van onbekende donoren eenmalig waren aangetroffen en daar op een onschuldige wijze zijn terechtgekomen. Ook zijn sommige sporen onvolledig. Alleen het DNA van Jos B. is op meerdere plekken aangetroffen op het ondergoed en het lichaam van het kind.
donderdag 8 oktober om 13:43
We hebben het nu over de sporen die zijn gevonden op de onderbroek van Nicky. Een positieve speekseltest kwam op meerdere plekken naar voren op locaties waar ook DNA van NN2 (Jos B.) is gevonden. Een positieve speekseltest wijst op de aanwezigheid van het enzym amylase, dat in de mond voorkomt.
In je mond begint al de vertering, maar amylase komt ook voor in de ontlasting. Daarom is gekeken of het niet ging om amylase uit het lichaam van Nicky. Het OM zegt dat de poepsporen in de onderbroek ver verwijderd waren van de locaties waar een positieve speekseltest is uitgevoerd. De officier van justitie denkt daarom dat het om speekselresten gaat.
donderdag 8 oktober om 13:40
Zou het kunnen zijn, dat Jos B. Nicky in de tent heeft misbruikt en later op die plek heeft neergelegd?
Nicky sliep met meerdere kinderen in dezelfde tent, dus die kans lijkt me nihil.
donderdag 8 oktober om 13:35
Ik krijg wat mails binnen over de houding en lichaamstaal van Jos B. Hij zit, eigenlijk net zoals tijdens de vorige zittingen, met zijn armen op tafel te luisteren naar wat gezegd wordt. Ik vind hem niet zozeer zenuwachtig overkomen. Hij maakt oogcontact met de mensen die aan het woord zijn.
donderdag 8 oktober om 13:34
We gaan het hebben over de DNA-sporen. Op de pyjamabroek van het kind zijn kleine bloeddruppeltjes gevonden. Die blijken van hem te zijn. Destijds was het DNA-onderzoek minimaal, omdat bijvoorbeeld niet goed naar contactsporen gekeken kon worden. Dat kan met de huidige technieken wel.
donderdag 8 oktober om 13:31
Een tekening van Jos B. tijdens een eerdere zitting, gemaakt door Adrien Stanziani.
donderdag 8 oktober om 13:29
Op basis van de foto's die deskundige Bilo (die vorige week is verhoord) heeft gekregen, was het moeilijk om een conclusie te trekken. "Maar deskundige Green had betere foto's en kwam tot de conclusie misbruik", aldus het OM.
De officier van justitie zegt dat er op basis van bewijs kan worden geconcludeerd dat er penetratie heeft plaatsgevonden en ziet de verkeerd aangetrokken kleding van Nicky als ondersteunend bewijs. "Ook als er geen bewijs voor penetratie wordt gevonden, is de samenhang tussen levensdelict en zedendelict aanwezig", zo vindt het OM. Justitie denkt dat Nicky is omgebracht om het misbruik te verhullen en ziet dus een verband tussen het misbruik en zijn dood.
donderdag 8 oktober om 13:25
We gaan door op het seksueel misbruik. Een waarschuwing vooraf: ik schrijf uiteraard geen heftige details op, maar als je van jezelf weet dat je dit een moeilijk onderwerp vindt, kun je beter pas over ongeveer een half uur weer inschakelen.
"Seksueel misbruik bestaat in heel veel varianten", zo legt de officier van justitie uit. Pathologen hebben in 1998 in sectie bevonden dat er kleine beschadigingen en bloedingen waren. Een forensisch expert heeft vorige week op zitting geduid dat Nicky mogelijk is gepenetreerd, maar dat de beschadigingen en bloedingen ook het gevolg kunnen zijn van harde ontlasting. In het dossier zijn de bevindingen van meerdere experts opgenomen. Sommigen zijn stelliger in hun conclusie dat Nicky is misbruikt dan anderen.
donderdag 8 oktober om 13:19
Ik heb nog meer mails, maar ze komen in hoger tempo binnen dan dat ik ze kan beantwoorden. Wordt vervolgd dus, want de zaak wordt zo weer hervat.
donderdag 8 oktober om 12:41
Wat hangt Jos B. boven het hoofd? Kan me niet anders dan levenslang inbeelden.
Ik weet nog niet wat het OM straks gaat eisen. Er kan in theorie levenslang gevraagd worden, maar in de praktijk gebeurt dat niet vaak bij een eerste levensdelict. En dan is het natuurlijk nog maar de vraag wat de rechtbank met de zaak gaat doen.
donderdag 8 oktober om 12:35
Is de rest van de kleding van Nicky gevonden (shirt, sokken etc.)?
De rest van de kleding van de jongen is in de tent gevonden.
Is de aanname van het OM dat Nicky na een ruzie met zijn tentgenootjes de tent heeft verlaten (in slechts een onderbroek en pyjamabroek) en vervolgens in de handen van Jos B. is gekomen?
Het scenario waar het OM aan denkt, is dat Nicky even snel buiten de tent is gaan plassen en toen in handen van Jos B. is gekomen.
Is er een aanname van het OM over hoelang Jos B. in contact is geweest met Nicky? Daar er wordt gesproken over langdurig intensief contact.
Het NFI zegt dat de DNA-sporen waarschijnlijk duiden op langdurig en intensief contact (omdat het er veel waren), maar dat ze ook op een onschuldige manier op het kind kunnen zijn terechtgekomen.
donderdag 8 oktober om 12:33
Hoe kan het dat ze het lichaam niet onderzochten op temperatuur? Ze konden toch met handschoenen werken?
De lichaamstemperatuur wordt na de dood rectaal opgemeten. Maar een thermometer inbrengen, kan sporen verwoesten. Vandaar dat dit niet is gedaan.
donderdag 8 oktober om 12:32
Zijn er destijds sporen gevonden van en op de fiets van B.?
Jos B. is pas in 2018 opgepakt. De fiets waarmee hij toen reed, kon niet meer onderzocht worden.
donderdag 8 oktober om 12:30
Staat het vast dat Jos B. het lichaam van Nicky is binnengedrongen, zoals de officier van justitie stelt?
Er is geen 100 procent zekerheid. Er zijn sporen (letsel tussen de billen van het kind) die kunnen wijzen op binnendringen. Maar het kan ook een onschuldige oorzaak hebben (door harde ontlasting bijvoorbeeld). Ik moet hier wel bij zeggen dat niet alle vormen van misbruik letsel achterlaten.
donderdag 8 oktober om 12:27
Vraag: Is het mogelijk dat Jos B. een necrofiel is en Nicky inderdaad dood gevonden heeft ?
In theorie zou dat kunnen, maar dan blijft wel de vraag over wie het kind heeft omgebracht. Je vraag doet me een klein beetje denken aan een eerdere rechtszaak over Nicole van den Hurk, die in 1995 werd omgebracht. De verdachte in de zaak werd eerst alleen veroordeeld voor verkrachting en niet voor het doden van de tiener. In hoger beroep heeft het hof geconcludeerd dat de kans klein was dat het meisje eerst door de man was verkracht en vervolgens door een andere persoon was gedood.
donderdag 8 oktober om 12:24
Ik krijg de vraag of advocaat Gerald Roethof weet of Jos B. de dader is of niet. En of hij - stel dat Jos B. de dader is en Roethof dat weet - dat dan moet zeggen. Het antwoord is nee, de gesprekken tussen advocaten en cliënten zijn vertrouwelijk. Wij weten niet wat Roethof weet en hij mag het ook niet zeggen.
donderdag 8 oktober om 12:07
We gaan de lunchpauze inlassen. Om 13.15 uur gaan we verder.
donderdag 8 oktober om 12:05
Er is ook gekeken naar of Nicky bijvoorbeeld gesmoord of verstikt is. Dit zou bijvoorbeeld kunnen zijn gebeurd door de handen over de neus en mond te leggen. In de hals van het kind zijn mogelijke drukplekken gevonden. Het OM vat samen dat er aanwijzingen voor een misdrijf zijn gevonden, maar geen aanwijzingen voor een natuurlijke dood (bijvoorbeeld door een hartritmestoornis).
donderdag 8 oktober om 12:02
Het zijn grote lappen tekst die ik tik. Dat komt doordat het requisitoir in een vrij hoog tempo doordendert en het OM een soort optelsom maakt van belangrijke elementen uit de zaak. Mail vooral als iets niet duidelijk is.
donderdag 8 oktober om 12:00
Het OM komt tot de conclusie dat Nicky is overleden door een misdrijf. Ik kreeg in de afgelopen weken een paar keer de vraag of zijn bloed is onderzocht. Dat is gebeurd Hierin zijn geen afwijkingen (gif, alcohol, drugs) gevonden. Uitdroging of onderkoeling was volgens de officier van justitie ook niet aan de orde. Voor uitdroging was hij te kort vermist en de temperatuur is die zomer niet zodanig gezakt dat iemand zou sterven van de kou.
donderdag 8 oktober om 11:57
"Als kinderen rond de leeftijd van Nicky overlijden, gaat het vrijwel altijd om een bekende ziekte. En als de doodsoorzaak in eerste instantie onbekend is, levert sectie vaak een antwoord op." Het OM gaat door op de theorie hartritmestoornis. Hier zijn geen aanwijzingen voor gevonden en hij had er ook geen genetische aanleg voor. "De bevindingen passen ook niet in dat scenario. Nicky is neergelegd, half onder een boompje. Geen plek waarvan je kunt betogen dat hij er zelf naartoe is gegaan." De officier van justitie wijst nogmaals op de pyjamabroek en onderbroek. "Het wijst in niets op een jongen van elf die opeens een fatale hartritmestoornis krijgt."
donderdag 8 oktober om 11:54
Er zijn geen letsels ontdekt die zijn dood kunnen verklaren. Wel vond de schouwarts drukplekken die zouden kunnen wijzen op verstikking (smoren). "In het geval van Nicky kan alleen maar sprake zijn van niet-natuurlijk overlijden als gevolg van een misdrijf", zo wil het OM nu uiteenzetten. "Nicky was elf jaar oud. Hij was niet ziek. Er waren geen aanwijzingen voor hartritmestoornissen en daar had hij ook geen genetische aanleg voor. De houding waarin hij werd aangetroffen, duidt erop dat hij is neergelegd. Er was sprake van een urgente vermissing. Zijn kleding was verkeerd aangetrokken. Op zijn kleding en lichaam zat DNA van een man die Nicky niet kent en die pedofiel is. De man heeft hem misbruikt."
donderdag 8 oktober om 11:46
Er is geen exacte doodsoorzaak vastgesteld bij Nicky. "Maar dat wijst er niet op dat er geen levensdelict was", zo zegt het OM. Want niet alle levensdelicten laten veel sporen achter. En voor een veroordeling hoeft een doodsoorzaak niet te worden vastgesteld. "Er zijn zelfs mensen veroordeeld terwijl er geen lichaam was gevonden."
donderdag 8 oktober om 11:45
De plek waar Nicky is gevonden. (Foto: OM)
donderdag 8 oktober om 11:44
De kleding en het lichaam van Nicky zijn onderzocht op plantensporen en stuifmeel om uit te zoeken of hij mogelijk elders is geweest. Op de gehele pyjamabroek van het kind zijn kelkjes van vergeet-me-nietjes gevonden. Deze zijn ook op de rug van Nicky gevonden. Het wijst erop dat de broek aan beide kanten horizontaal op de grond heeft gelegen en ook op de grond is gedrukt. "We concluderen dat deze plantendelen passen bij de vindplaats van Nicky en dat dit passend is in een situatie waarin hij zowel op zijn buik als op zijn rug heeft gelegen."
donderdag 8 oktober om 11:38
Ook was sprake van het verlies van postmortaal vocht. Dat wijst op ontbinding en dat leidt weer tot de voorzichtige conclusie dat Nicky al enige tijd was overleden toen zijn lichaam werd gevonden. Het OM zegt te denken aan maandag. Dat was dus op de dag dat hij verdween.
donderdag 8 oktober om 11:33
Er is uiteraard ook gekeken naar lijkvlekken. Die duiden er bij Nicky op dat hij waarschijnlijk in de houding waarin hij is gevonden is overleden of kort na zijn overlijden zo is neergelegd.
donderdag 8 oktober om 11:32
Het OM concludeert dat Nicky in ieder geval voor 17.00 uur op dinsdag overleden was, maar dat het onderzoek naar de insecten hier geen uitsluitsel over geeft. Normaal gesproken wordt de temperatuur van een overledene rectaal opgenomen, zodat de tijd van overlijden teruggerekend kan worden. Maar omdat bij Nicky rekening werd gehouden dat hij was misbruikt, is dit niet gebeurd.
donderdag 8 oktober om 11:29
"De aannames zijn onhoudbaar", zo legt de officier van justitie uit. Zo zou het ook kunnen dat er maden zijn ontsnapt uit de kleding van Nicky en dat de maden die wel zijn onderzocht niet zo ver ontwikkeld waren als degene die mogelijk zijn ontsnapt.
donderdag 8 oktober om 11:27
We hebben het weer over de insecten die op Nicky zijn aangetroffen. Aan de hand van de maden is getracht te berekenen wanneer het kind is overleden. Hij verdween op maandagochtend. Zijn overlijden wordt geschat op tussen 6.00 en 17.00 uur op dinsdag, een dag nadat hij was verdwenen. Hierbij wordt wel de aanname gedaan dat hij al die tijd buiten is geweest. Het zou ook kunnen dat hij eerder is overleden, maar dat zijn lichaam ergens was neergelegd waar de insecten niet bij konden komen. Hier zijn dus eigenlijk geen conclusies aan te verbinden.
donderdag 8 oktober om 11:24
De plaats waar hij werd gevonden, was verder onaangeroerd. Er waren geen sporen van een activiteit. "Opvallend was dat zowel zijn pyjamabroek als onderbroek achterstevoren en binnenstebuiten zaten. Conclusie: het feit dat hij zijn onderbroek wel onder zijn pyjamabroek aan had, wijst erop dat beide kledingstukken volledig zijn uitgetrokken en vervolgens een voor een weer zijn aangetrokken."
donderdag 8 oktober om 11:22
OM: "Nicky ligt op zijn rug. Zijn hoofd ligt op de grond, naast de stam van een dennenboom. Zijn voeten liggen kort naast elkaar. Op de plaats waar hij lag, was de aarde wat verschoven." Mensen die het lichaam hebben gezien, zeiden later dat het leek alsof hij daar was neergelegd.
donderdag 8 oktober om 11:19
Volgens het OM kan er op basis van de aard en de omvang van het DNA-bewijs geen andere conclusie worden getrokken.
donderdag 8 oktober om 11:18
Zijn alle mannen in een bepaalde straal van Brunssummerheide opgeroepen voor DNA of zijn er keuzes gemaakt in de selectie?
Dat is inderdaad gebeurd. Mensen die er werkten, woonden of op een andere manier vaak kwamen.
donderdag 8 oktober om 11:17
Door naar de forensische bewijsmiddelen. OM: "Het is geen cirkelredenering. Het is bewijs dat elkaar versterkt. Elke aanwijzing voor een levensdelict bij een dood aangetroffen jongen versterkt ook het bewijs voor een zedendelict."
donderdag 8 oktober om 11:13
Is het DNA op de tissue in het grootschalige DNA-onderzoek niet herleid? Je schrijft dat het is vergeleken met de kampleiding etc.
Nee, de donor van het sperma op de tissue is niet herleid.
donderdag 8 oktober om 11:11
Er is even een gesprek over het blauwe scherm. Dat wordt straks waarschijnlijk weggehaald, wat ons weer zicht geeft op de zaal. Gelukkig, want dit schiet niet op.
donderdag 8 oktober om 11:05
Naast het DNA-verwantschapsonderzoek, werd ook een autosomaal onderzoek uitgevoerd. Hierin werd een match met Jos B. ontdekt. "Daarvoor was hij niet meer en niet minder dan een naam op een lijst met andere mannen."
donderdag 8 oktober om 11:01
Er is geen DNA-materiaal van de donor van het sperma op de tissue teruggevonden op het lichaam en de kleding van Nicky. Deze donor is voor de volledigheid in het onderzoek opgenomen, maar wordt niet als een mogelijke betrokkene gezien.
donderdag 8 oktober om 10:59
De aankomst van B.'s advocaat Gerald Roethof bij de rechtbank vanmorgen. (Foto: ANP)
donderdag 8 oktober om 10:57
Het OM haalt kort de andere aangetroffen DNA-profielen aan. "Deze werden niet alleen zeer weinig aangetroffen, maar waren ook niet volledig."
donderdag 8 oktober om 10:57
Het NFI zegt dat de DNA-sporen van NN2 (Jos B.) waarschijnlijk door lang en intensief contact op de kleding zijn terechtgekomen, maar het instituut kan niet uitsluiten dat dit op een onschuldige manier is gebeurd.
donderdag 8 oktober om 10:55
Het OM benadrukt dat veel mensen die op een onschuldige manier de kledingstukken van Nicky aangeraakt kunnen hebben, zoals de mensen in het kamp, al waren uitgesloten.
donderdag 8 oktober om 10:53
Wie meer wil lezen over hoe het NFI het onderzoek beleefde, kan dit interview met Arnoud Kal nalezen. Hij was degene die de match met Jos B. ontdekte.
donderdag 8 oktober om 10:50
In 2013 is een onderzoeksteam opgericht met mensen die niet eerder bij de zaak betrokken waren. "Het is dit team dat uiteindelijk voor de doorbraak zorgde." Eerst zijn alle onderzoeksresultaten van 1998 tot dat moment gedigitaliseerd. Voor jullie beeld: het ging om 6.500 documenten waarin 15.000 mensen werden genoemd.
donderdag 8 oktober om 10:49
In 2008 werd DNA op de kleding van Nicky gevonden. De donoren werden NN2 en NN3 genoemd. In 2009 is geprobeerd te achterhalen wie deze donoren waren en hiervoor is zelfs het lichaam van een oud-kampleider opgegraven. NN2 bleek later Jos B. te zijn.
donderdag 8 oktober om 10:47
In de afgelopen jaren hebben meerdere DNA-onderzoeken plaatsgevonden. Op een tissue in een nabijgelegen maisveld werd sperma van een nog altijd onbekende man gevonden en op een tissue in het bos is ontlasting van een vrouw aangetroffen. Dit alles is in het dossier beland. In 1999 is DNA van 37 mannen afgenomen om te kijken of er een match was met het sperma op de tissue. Het ging hier bijvoorbeeld om kampleiders. Dit onderzoek leverde geen match op.
donderdag 8 oktober om 10:45
Nicky was toen hij verdween alleen gekleed in een rode pyjamabroek en een onderbroek. De beide kledingstukken zaten binnenstebuiten en achterstevoren toen zijn lichaam bij een klein dennenbos werd gevonden.
donderdag 8 oktober om 10:42
De familie Verstappen op donderdagochtend, samen met hun vertrouwenspersoon en woordvoerder Peter R. de Vries. (Foto: ANP)
donderdag 8 oktober om 10:40
We zijn weer van start gegaan. We krijgen opnieuw een blauw scherm te zien, wat echt heel vervelend is. We zien niet wat er in de zaal gebeurt.
donderdag 8 oktober om 10:39
Mijn vraag is: zit er een grens aan wat een nabestaande mag zeggen? Ik kan mij voorstellen dat het een zwaktebod is om te schelden, maar je zou toch niets liever willen dan schreeuwen en schelden?
De voorzitter van de rechtbank houdt de orde in de rechtszaal in de gaten. Hij of zij zal niet bij één scheldwoord de verklaring onderbreken, maar het is zeker niet de bedoeling dat iemand er een scheldpartij van maakt.
donderdag 8 oktober om 10:31
Waarom word de achternaam van Jos B. niet volledig gemeld in de media? Ook tijdens de rechtszaak wordt zijn achternaam regelmatig weggepiept, terwijl iedereen allang weet hoe hij volledig heet.
Elke verdachte heeft recht op privacy. Tijdens de zoektocht was er een opsporingsbelang en daarom hebben veel media toen besloten zijn volledige naam te noemen. Toen hij werd opgepakt, was dat belang er niet meer en daarom passen we weer de privacyregels toe, ongeacht of veel mensen zijn naam al weten.
donderdag 8 oktober om 10:26
Kan Jos B., nadat er vandaag een uitspraak over de strafeis is gekomen, in hoger beroep gaan? En hoelang duurt het dan voordat er een voortzetting van deze zaak komt?
Vandaag komt alleen de strafeis. De uitspraak volgt ongeveer een maand na de laatste zittingsdag, maar de precieze datum moet nog gemeld worden. Ik zou trouwens uitgaan van een hoger beroep. Afhankelijk van de uitkomst (vrijspraak of schuldig) zal ofwel de verdediging ofwel het OM in beroep gaan. Het is lastig te zeggen wanneer de zaak dan verdergaat, omdat dat afhangt van de agenda's van het OM, het gerechtshof en advocaat Gerald Roethof.
donderdag 8 oktober om 10:18
We gaan twintig minuten pauzeren. Ik heb wat lezersvragen binnengekregen.
Waarom spelen overige DNA-profielen geen rol in deze zaak?
Het OM zegt dit, omdat alleen het DNA van Jos B. op veel plekken op het lichaam en de kleding van Nicky is aangetroffen. Het DNA-materiaal van de onbekende personen is een mengspoor en/of is op minder plekken gevonden. Daarbij is de locatie van de sporen van Jos B. ook belangrijk, zo zet het OM uiteen. Die zijn aangetroffen op de tailleband van het ondergoed van Nicky en in het midden van het voorpand.
donderdag 8 oktober om 10:14
Het OM heeft het nu trouwens over STR's, de zogenoemde Short Tandem Repeats. Dit zijn herhalende stukjes DNA die voor iedereen uniek zijn. Ik zal jullie deze technische uitleg besparen.
donderdag 8 oktober om 10:12
Bij mannelijke verdachten is het voor de politie makkelijker om uit te zoeken wie de verdachte is, want vaak hebben de mannen uit dezelfde lijn ook dezelfde achternaam. Dat maakt het makkelijker om te zoeken in stambomen.
donderdag 8 oktober om 10:11
Autosomaal DNA-onderzoek heet in de volksmond denk ik 'regulier DNA-onderzoek', een een-op-eenvergelijking. Hierdoor werd de match met Jos B. ontdekt in 2018.
Tegelijkertijd liep in 2018 een DNA-verwantschapsonderzoek. Mannen werd gevraagd DNA af te staan: y-chromosomen worden vrijwel identiek van vader op zoon overgedragen. Dus als iemand in de mannelijke familielijn van Jos B. DNA had ingeleverd, had het NFI gezien dat de donor familie van de verdachte was.
donderdag 8 oktober om 10:07
Voor wie het interessant vindt om hier meer over te lezen, kan ik het boek Een hooiberg vol spelden aanraden, geschreven door deskundigen van het NFI.
donderdag 8 oktober om 10:06
We kijken nu naar het DNA-onderzoek. Een stukje terminologie dus. Tegenwoordig is steeds minder lichaamsmateriaal nodig om tot een DNA-profiel te komen. Ook DNA-verwantschapsonderzoek heeft een vlucht gemaakt.
donderdag 8 oktober om 10:02
De officier van justitie vraagt zich hardop af hoe het DNA van Jos B. op de onderbroek van Nicky is terechtgekomen als B. - zoals hij heeft verklaard - alleen Nicky's pyjamabroek heeft rechtgetrokken en blaadjes ervan heeft afgeveegd. "Jos B. is dader van een zedenfeit. Hij is Nicky's lichaam binnengedrongen."
donderdag 8 oktober om 10:00
Overigens heeft het OM een soort diashow voorbereid, maar kijken we nu al een tijdje tegen een smurfenblauw scherm aan.
donderdag 8 oktober om 10:00
OM: "Hij geeft ook geen geloofwaardige verklaring voor de aanwezigheid van zijn DNA." De officier van justitie wijst erop dat de verdediging tot het einde heeft gewacht met het presenteren van de verklaring. "Het lijkt bij tijd en wijle wel alsof de verdachte wil verklaren, maar niet mag van zijn advocaat."
donderdag 8 oktober om 09:56
OM: "Nu er geen getuigen zijn, moeten antwoorden gevonden worden in het forensisch onderzoek. Alleen het profiel van Jos B. werd vele malen aangetroffen. Als enkelvoudig profiel, als mengprofiel, vermengd met DNA van Nicky. Contactsporen, huidschilfers en naar wat wij aannemen speeksel. De overige DNA-profielen spelen geen rol in de feiten."
donderdag 8 oktober om 09:54
OM: "De dader kan niemand anders zijn dan B. We moeten steeds in gedachten blijven houden dat alle bevindingen met elkaar in verband staan en elkaar versterken."
donderdag 8 oktober om 09:52
Jos B. wordt voor vier dingen vervolgd: het ontvoeren, misbruiken en doden van Nicky en het bezit van kinderporno. Het OM denkt dat Nicky is gedood om het misbruik te verhullen, wat neerkomt op gekwalificeerde doodslag. Hier kan in theorie levenslang voor worden gevraagd, maar dat gebeurt bij een eerste levensdelict vrijwel niet.
donderdag 8 oktober om 09:47
De verdediging zal vol inzetten op deze onbeantwoorde vragen, zo voorspelt het OM. "Het klopt dat we niet het gehele verhaal hebben. Maar dat is voor een strafzaak ook niet noodzakelijk. Wij zijn geen verhalenvertellers."
donderdag 8 oktober om 09:46
De officier van justitie noemt de opgenomen verklaring van B. een toneelstukje. "De toezegging dat hij de familie wilde helpen, bleek een wassen neus te zijn. Hij zei nu opeens dat hij aan zichzelf moest denken. De verdachte heeft een spel gespeeld."
donderdag 8 oktober om 09:45
"Er is maar één verdachte, en dat is B. En we zullen vandaag aantonen dat hij niet alleen een verdachte is, maar ook een dader. Vandaag zetten we uiteen dat hij verantwoordelijk is voor de dood van Nicky. Vandaag zetten we uiteen dat Nicky ook is misbruikt. Het betekent niet dat alle vragen van de familie beantwoord gaan worden. We hebben de onderste steen niet boven weten te krijgen. We kunnen niet alle gebeurtenissen uiteenzetten. Er is maar één persoon die antwoorden kan geven, en dat is B."
donderdag 8 oktober om 09:43
Op 22 augustus werd de match bekendgemaakt. Jos B. zat toen in het buitenland en kon niet getraceerd worden. Een Nederlander in Spanje tipte kort hierna de politie, omdat hij B. herkende van de foto's die tijdens een persconferentie werden getoond.
donderdag 8 oktober om 09:42
"We moeten eerlijk zeggen: we waren er niet erg gerust op. Hoe groot was nou de kans dat we hem zouden vinden?" Zo reflecteert het OM op het grootschalig DNA-verwantschapsonderzoek in 2018. "Maar toen kwam het telefoontje dat ons de adem benam. Een volledige match, niet eens in het verwantschapsonderzoek."
donderdag 8 oktober om 09:40
OM: "De familie worstelt al meer dan twintig jaar. Hun vragen veranderden met de jaren. Wie heeft het gedaan? Wat is er gebeurd? De politie worstelde hier ook mee." Achteraf gezien, zo zegt de officier van justitie, zijn er dingen die beter hadden gekund.
donderdag 8 oktober om 09:37
OM: "De impact van deze zaak is enorm", zegt de officier van justitie. Hij legt uit dat eerder ten onrechte een van de kampleiders, die een zedenverleden heeft, werd verdacht.
donderdag 8 oktober om 09:36
De Heikop, de plaats van het zomerkamp. (Foto: ANP)
donderdag 8 oktober om 09:35
OM: "Nicky Verstappen zal altijd elf jaar oud blijven", zo begint de officier van justitie. Hij beschrijft hoe het kind verdween en iedereen hem zocht. "Sinds die tijd heeft de zaak aan bekendheid gewonnen. Iedereen weet wie Nicky Verstappen is. Dat is te verklaren door een aantal factoren, voornamelijk omdat het de nachtmerrie van elke ouder is. Zomerkampen zijn plekken van plezier en samen spelen, niet van gevaar en angst. De ouders en zus van Nicky kregen hem dood terug van het kamp."
donderdag 8 oktober om 09:33
Het OM komt vandaag met een vijf uur durend requisitoir. Met pauzes eromheen zullen we ongeveer tot 17.00 uur bezig zijn.
woensdag 7 oktober om 13:25
Een emotionele zittingsdag dus. Morgen zal het OM gedurende het requisitoir aan het woord komen. De strafeis volgt aan het einde van de dag. Bedankt voor het meelezen en mogelijk tot dan!
woensdag 7 oktober om 13:24
Samengevat:
Vanmorgen hebben we gehoord van het Pieter Baan Centrum (PBC). Het rapport was al eerder besproken, maar een psycholoog en psychiater kregen nog wat vragen over onder meer het recidiverisico. Dat risico valt niet goed in te schatten, omdat Jos B. niet veel heeft losgelaten. Het PBC heeft niet echt hoogte van hem kunnen krijgen en kan daarom niet met een onderbouwd advies komen.
Hierna gingen we door naar de verklaringen van de nabestaanden. Die waren enorm sterk verwoord. Tante Jacqueline, zus Femke en moeder Berthie mochten na een herhaald verzoek plaatsnemen naast het OM en Jos B. recht in de ogen kijken. Femke noemde B. geen mens, maar een monster.
Ook moeder Berthie beschreef wat het verlies veroorzaakt heeft. Geen verjaardagen, feestdagen of vakanties meer. Maar wel een eindeloze strijd om de waarheid te achterhalen, want er zijn nog zoveel vragen. "Nick zou nu een man van 33 zijn geweest. Wij kunnen alleen maar dromen over wat er van hem geworden zou zijn", zo zei ze. Ze legde uit dat ze zich dan verschillende scenario's inbeeldde. Bijvoorbeeld dat ze de trotse oma van zijn kinderen zou zijn. "Dat hij met zijn vader regelmatig naar Ajax zou zijn gegaan. Maar zeker weten doen we het niet, want hij blijft altijd elf jaar oud."
woensdag 7 oktober om 13:15
Ik moet even verhuizen, er volgt zo een samenvatting.
woensdag 7 oktober om 13:13
De zitting is gesloten voor vandaag. Morgen om 9.30 uur begint het requisitoir, waarin ook de strafeis ter sprake komt. Dit duurt ongeveer vijf uur. Met pauzes erbij zullen we morgen dus om 17.00 uur klaar zijn.
woensdag 7 oktober om 13:11
Jos B.: "Maar ik kon ook niks bijdragen. Ik kon alleen melden dat ik hem gevonden had."
Rechter: "Maar dat had ook geholpen. Er had nader onderzoek gedaan kunnen worden na die verklaring. Het zijn 22 lange jaren geweest die hier zijn verwoord door de familie."
woensdag 7 oktober om 13:10
De rechtbank gaat nog even door. De voorzitter wil echt helder krijgen waarom Jos B. heeft gezwegen. "Ik vind het moeilijk te begrijpen, omdat in 1998 helemaal niet duidelijk was wat er met Nicky was gebeurd. U had ook kunnen melden dat u hem gevonden had, maar dat hij al was overleden. Waarom zou u daar angst voor moeten hebben?"
Jos B. zegt nogmaals dat hij bang was dat hij de schuld zou krijgen vanwege zijn eerdere zedendelicten.
Rechter: "Maar toen wist men nog helemaal niet dat Nicky seksueel misbruikt was. Dus hoe kon u daar bang voor zijn?"
woensdag 7 oktober om 13:08
De rechter zegt dat hij Jos B. ziet nadenken. Hij krijgt nogmaals het woord. Jos B.: "ik heb spijt dat ik zo lang gewacht heb met het afleggen van een verklaring."
Rechter: "Maar wat heeft u weerhouden?"
Jos B.: "Angst voor wat het zou doen met mijn eigen leven."
woensdag 7 oktober om 13:06
Jos B.: "Ik kan geen andere verklaring afleggen."
woensdag 7 oktober om 13:06
Jos B.: "Ik kan me goed inleven in hoe het is om 22 jaar te moeten wachten. Misschien had ik veel eerder moeten verklaren."
woensdag 7 oktober om 13:05
Berthie kijkt Jos B. nu recht in de ogen. Het kost hem moeite om de woorden te vinden.
woensdag 7 oktober om 13:05
Berthie: "Nooit heb je enige verantwoordelijkheid getoond. Je bent gevlucht. Maar wij kunnen niet vluchten. Wij kunnen alleen maar denken aan Nicky's laatste momenten, aan zijn angst."
woensdag 7 oktober om 13:04
Berthie: "Wij vragen ons nu elke dag af wat er werkelijk met Nick is gebeurd. Jij weet dat. Jij zou het kunnen zeggen. Maar je doet het niet. We voelen intense afschuw voor wat je in 1998 hebt gedaan en minachting voor wat je nu doet: het zwijgen en ontkennen. Het was een onmenselijke beproeving om hier op 2 meter afstand van je te zitten."
woensdag 7 oktober om 13:03
Berthie: "Geen woord over de hoeveelheid DNA die op Nicky's kleding is gevonden. Je hebt ons nooit aan durven kijken. Alsof ook maar iemand gelooft dat jouw DNA vanzelf op de binnenkant van zijn ondergoed terecht is gekomen. En dan kom je nu met een in elkaar geflanst filmpje."
woensdag 7 oktober om 13:02
Berthie: "Het leven dat wij nu leiden, komt door jou. Jij bent verantwoordelijk voor Nicky's dood, jij bent de dader. En wat doe je? Je zwijgt voornamelijk. De man die flink genoeg was om een onschuldig kind om te brengen, was te laf om twee jaar lang na zijn arrestatie iets te zeggen."
woensdag 7 oktober om 13:01
Berthie: "Onze Nick was kansloos tegenover een roofdier dat op zoek was naar een prooi. Die gedachte is kwellend."
woensdag 7 oktober om 13:01
Berthie: "Alles veranderde in een nachtmerrie waarin ontwaken niet mogelijk is. De jeugd van Femke is ook verloren gegaan. Feestdagen bestaan voor ons niet meer, op vakantie gaan we nooit. Wij, zijn ouders, zijn nooit meer ontspannen geweest. De lege plek die hij achterliet, kan niet worden opgevuld. We leven alleen nog maar in het verleden. Nick zou nu een man van 33 jaar zijn geweest. Wij kunnen alleen maar dromen over wat er van hem geworden zou zijn. We beelden ons dan in dat we de trotse opa en oma van zijn kinderen zouden zijn. Dat hij met zijn vader regelmatig naar Ajax zou zijn gegaan. Maar zeker weten doen we het niet, want hij blijft altijd elf jaar oud."
woensdag 7 oktober om 12:58
Berthie: "De dagen dat we ons wanhopig afvroegen wie een elfjarig jongetje tijdens een vakantiekamp heeft kunnen ombrengen. In die 22 jaar zijn we duizenden keren naar zijn graf geweest, steeds met de vraag: waarom?"
woensdag 7 oktober om 12:58
Berthie: "22 jaar, 8 weken en 3 dagen geleden is ons weken compleet kapotgemaakt. Sinds 10 augustus 1998 is geen dag voorbijgegaan zonder pijn, verdriet en verlangen naar onze Nicky. Ja, we hebben al die donkere dagen geteld. De dagen dat we hem niet hebben kunnen vasthouden."
woensdag 7 oktober om 12:56
De beurt is aan moeder Berthie.
woensdag 7 oktober om 12:56
Jos B. krijgt weer de kans om iets te zeggen. "Als ik mijn zusje zou kwijtraken, zoals bij Nicky is gebeurd, zou ik ook veel vragen hebben. Helaas heb ik geen antwoorden op die vragen."
woensdag 7 oktober om 12:55
Femke: "Onze ogen zijn iedere seconde op jou gericht. Jij hebt ons Nicky afgenomen. Je bent geen mens, maar een monster."
woensdag 7 oktober om 12:54
Femke: "Al meer dan 22 jaar zijn mijn ouders met Peter (R. de Vries, red.) aan het vechten om de waarheid te horen." Ze wil weten of Nicky in zijn laatste minuten heeft geleden en of hij bang was. "En op deze vragen moet jij ons een antwoord geven. Dat ben je ons verplicht", zo bijt ze Jos B. toe.
woensdag 7 oktober om 12:53
Femke vertelt dat Kerst en verjaardagen meestal werden overgeslagen, omdat het te pijnlijk was. Ook heeft het iets gedaan met haar wereldbeeld. "Voor mijn gevoel was niemand meer te vertrouwen."
woensdag 7 oktober om 12:52
Femke: "Hoe kan ik verwoorden dat iemand onze levens in een klap heeft kapotgemaakt? Ik was nog jong, maar ik wist vanaf dat moment dat niks meer hetzelfde zou zijn. Allemaal vragen waar geen antwoorden op kwamen. Mijn broertje was dood."
woensdag 7 oktober om 12:51
Femke, de zus van Nicky, is nu aan de beurt. Ze was nog jong toen haar broertje verdween en dood werd teruggevonden.
woensdag 7 oktober om 12:51
Jos B. krijgt de kans om te reageren. "Het is moeilijk om te horen wat het verdriet met de familie Verstappen doet." Het blijft hierna even stil. "De dood van Nicky heeft mij ook geraakt. Maar dat is niets vergeleken met de pijn van de familie. Toch kan ik niet meer bijdragen aan het ophelderen van deze zaak."
woensdag 7 oktober om 12:49
De tante van Nicky hekelt nu de videoboodschap waarin Jos B. zegt dat hij onschuldig is. "Hij is op de vlucht geslagen toen het hem te heet onder de voeten werd. We horen niks meer over het recht van de familie, alleen over zijn zwijgrecht. Het gaat hier om de dood van een onschuldig jongetje van elf. Hoe kun je blijven zwijgen, hoe laf ben je dan? Hoe strategisch ben je dan?"
woensdag 7 oktober om 12:48
Tante: "De grens van wat een mens aankan, is echt overschreden", verwijzend naar dat de nabestaanden ook tijdens de schouw met Jos B. over de heide hebben gelopen. "Maar we hebben geen keuze, want we willen de dood van Nicky opgehelderd hebben."
woensdag 7 oktober om 12:47
Tante: "Ik heb mijn kinderen ook nooit meer zorgeloos kunnen laten voetballen op het speelveldje. Ze kunnen zomaar opeens weg zijn, net zoals Nicky. Bij elke verjaardag denk je: hoe zou hij er nu uitgezien hebben? Maar in gedachten blijft hij altijd het lieve sproetenkopje van elf jaar oud."
woensdag 7 oktober om 12:46
Tante: "Voor de buitenwereld ging het leven verder, maar voor Peter, Berthie en Femke was er alleen nog maar leegte en verdriet. Iedere dag een kaarsje branden bij de foto van Nicky. Heeft u enig idee hoeveel kaarsjes dit zijn?"
woensdag 7 oktober om 12:45
"De dood van Nicky kwam als een mokerslag en heeft het leven van Peter, Berthie en Femke verwoest. Maar ze moesten ook door. Van een doorsneegezin werd het een gezin van 'de ouders van Nicky Verstappen' en 'de zus van Nicky Verstappen'. Hoe kun je zoveel verdriet verwerken als je niet eens weet wat er met je kind gebeurd is? Dat is niet gelukt. Het is een diepe wond die nooit meer geneest. Mijn broer werd een ander mens. Stil en teruggetrokken. Mijn schoonzus werd een leeuwin, vechtend voor haar kroost."
woensdag 7 oktober om 12:44
Tante: "Het is moeilijk om hier vandaag te zitten. Want hoe moet je meer dan twintig jaar verdriet verwoorden in een paar zinnen?"
woensdag 7 oktober om 12:42
We gaan beginnen met het spreekrecht. Nicky's tante Jacqueline zal als eerste het woord gaan voeren.
woensdag 7 oktober om 12:42
De familie komt zo links vooraan te zitten. Tussen de twee officieren van justitie in. Op de foto dus ongeveer ter hoogte van de deur die je ziet. (Foto: ANP)
woensdag 7 oktober om 12:40
Daarnaast hebben we alle reiskosten die de familie in de afgelopen jaren heeft gemaakt. "Bezoeken aan redacties, zodat de zaak niet vergeten zou worden. Bezoeken aan het OM en de recherche", zo verduidelijkt de advocaat. Moeder Berthie, vader Peter en zus Femke zijn ook bij elke zitting aanwezig geweest. "Er is conservatief gerekend. Waarschijnlijk komt het echte bedrag nog veel hoger uit."
woensdag 7 oktober om 12:39
De nabestaanden waren niet verzekerd voor een begrafenis van Nicky. "Zoals heel goed te begrijpen valt. Ze hadden met dit scenario geen rekening gehouden".
woensdag 7 oktober om 12:37
De advocaat gaat nu eerst de vorderingen van de nabestaanden toelichten. Dit is een vrij zakelijk deel van de zitting waarin de financiële gevolgen van een verlies worden ingebracht. Hierbij kun je denken aan psychisch leed, maar ook aan de kosten van bijvoorbeeld de grafsteen.
woensdag 7 oktober om 12:36
De zitting wordt hervat. De rechtbank legt uit dat het even passen en meten was in de rechtszaal. De familie komt dus straks tussen de officieren van justitie in te zitten. Roethof is verplaatst, zodat de familie zijn cliënt goed kan aankijken. Het is zeldzaam dat dit gebeurt, omdat de plekken vooraan normaal gesproken alleen voor het OM en de rechtbank bestemd zijn.
Daarnaast zal de familie Jos B. straks gaan confronteren met beschuldigingen. Dat Roethof hier geen bezwaar tegen heeft, terwijl zijn cliënt ontkent betrokken te zijn, is dan ook bijzonder.
woensdag 7 oktober om 12:03
Op de camera's zien we dat er in de zaal aanpassingen worden gedaan. Het lijkt erop dat de nabestaanden Jos B. straks mogen aankijken bij hun verklaringen. Ze zullen dan op de plek van het OM komen te zitten (tussen de twee officieren van justitie), wat vrij bijzonder is.
woensdag 7 oktober om 11:57
Een lezersvraag:
Het niet willen meewerken aan onderzoek in het PBC is al eerder een trucje gebleken bij bijvoorbeeld de eerste zaak van Michael P. in Nijkerk waardoor hij er destijds zonder tbs van afkwam. Denk je dat dit wederom een tactisch middel is om een celstraf met tbs te ontlopen?
Het PBC oordeelt niet over de schuldvraag, maar geeft alleen advies over de behandeling na een eventuele celstraf. Dus een celstraf zul je er niet mee ontlopen als je niet meewerkt. In het verleden (zoals je zelf al noemt: Michael P.) is gebleken dat verdachten liever geen tbs wilden en daarom geen inzicht gaven in hun psyche.
Ik vind het moeilijk om in te schatten of dat ook hier het geval is, omdat je er in die stelling dan ook al van uitgaat dat hij schuldig is. En dat moet nog maar blijken. Bovendien was er ook een incident waarbij bepaalde fragmenten uit dagboeken van Jos B. besproken werden en hij stelde dat niet erg op prijs. Het mentaal afsluiten kan daar een oorzaak in hebben.
woensdag 7 oktober om 11:01
We onderbreken tot 12.30 uur.
woensdag 7 oktober om 11:00
Vanmiddag zal de advocaat van de nabestaanden de vorderingen toelichten. Daarna volgt het spreekrecht.
woensdag 7 oktober om 10:59
Het verhoor van de deskundigen is afgelopen. We gaan onderbreken, zodat de rechtbank kan nadenken over het verzoek van de nabestaanden om Jos B. aan te kijken.
woensdag 7 oktober om 10:57
Roethof vraagt of het niet relevant is dat zijn cliënt al die jaren niet meer in verband is gebracht met zedendelicten. Dat is wel relevant, zeggen de onderzoekers.
woensdag 7 oktober om 10:53
Roethof vraagt aan de deskundigen of ze het PBC wel van nut vinden in Nederland. Dat vinden de deskundigen wel. Ook wil Roethof weten of ze deskundig onderzoek hebben gedaan en uitgebreid hebben gerapporteerd. De experts antwoorden dat ze goed onderzoek hebben gedaan, maar niet zo uitgebreid hebben gerapporteerd als ze zouden willen.
woensdag 7 oktober om 10:49
PBC: "Het lukt ons niet. We hebben onvoldoende informatie om tot een onderbouwde conclusie te kunnen komen als het gaat om risicotaxatie over deze verdachte. Dat is de hoofdboodschap."
woensdag 7 oktober om 10:46
De aankomst van B.'s advocaat Gerald Roethof. (Foto: ANP)
woensdag 7 oktober om 10:44
De inschatting dat het recidiverisico matig is, is dus alleen op basis van een module gemaakt. "We kunnen geen klinisch inzicht geven", aldus het PBC.
woensdag 7 oktober om 10:43
Het OM wil ook weten hoe het dan zit met het levensdelict waar Jos B. van verdacht wordt. Moet dan wel alleen gekeken worden naar het risico op herhaling van een zedendelict? Maar blijkbaar is veel meer informatie over de geweldsaspecten uit de jaren tachtig nodig om deze te kunnen gebruiken in de module voor risicotaxatie.
Dit betekent dat deze elementen niet zijn meegenomen in de module (die een soort score geeft die de kans op herhaling beschrijft). In theorie kunnen de deskundigen dan nog een inschatting maken op basis van gesprekken met de verdachte. Maar bij Jos B. is dit ook niet het geval. Hij weigerde namelijk medewerking. "We missen hier te veel zicht", zo zegt het PBC.
woensdag 7 oktober om 10:37
OM: "Dit is het verleden. Maar we hebben ook 1998. Het is nog een punt van discussie of hij iets met Nicky te maken had. Maar wat in ieder geval wel vaststaat, is dat hij kinderporno op zijn computer had. Speelt dit niet mee?"
Het PBC antwoordt dat het hier gaat om een heel andere dynamiek.
woensdag 7 oktober om 10:32
"Het risico op herhaling van delicten zoals die in de jaren tachtig zijn gepleegd, is - ongeacht persoonlijke omstandigheden - matig. Dit is een behoorlijk statistische oefening", zo zegt het PBC. Zoals ik het begrijp, zijn de kenmerken van de delicten door een soort module gehaald waarbij punten worden toegekend. Overigens is Jos B. sinds de jaren tachtig en tot zijn laatste aanhouding niet meer met justitie in aanraking gekomen.
woensdag 7 oktober om 10:25
Op basis van politieverslagen weten we dat Jos B. in de jaren tachtig erg in paniek was en huilde na de zedendelicten die hij had gepleegd. B. zei toen dat hij zichzelf onder controle dacht te hebben. Het PBC kan hier nu niks over zeggen, omdat er zoveel tijd tussen hun onderzoek en dat van destijds zit. "De kern is dat wij pas adviseren als we kraakhelder kunnen onderbouwen", zo zegt het PBC.
woensdag 7 oktober om 10:22
Jos B. kijkt geïnteresseerd naar de deskundigen en naar het OM. Hij heeft niet meegewerkt aan het onderzoek in het PBC.
woensdag 7 oktober om 10:20
Het PBC vult aan dat bijvoorbeeld ook meespeelt hoeveel uren iemand per dag aan seks denkt.
woensdag 7 oktober om 10:16
PBC: "Als er een stoornis is, trekt dat door in al het handelen van die persoon. Maar het hangt ervan af hoe sturend en allesomvattend een stoornis is. Als het gaat om iemand die niet in een andere realiteit leeft, hoeft een psychisch probleem niet sturend te zijn. Dan hoeft het niet iets te zijn wat je leven beheerst. Het kan je leven kleuren, maar niet meer dan dat." Daarbij voegt de deskundige aan toe dat iemand tot zijn of haar stoornis verengen dan ook niet aan te raden is.
woensdag 7 oktober om 10:11
De officier van justitie wil weten in hoeverre de pedofiele stoornis van Jos B. heeft doorgewerkt in het delict. Hij vergelijkt het met een pyromaan die voor de derde keer een huis in brand steekt: "Dan denk ik: hij heeft veel last van zijn stoornis."
De deskundigen van het PBC zeggen dat iemand met een fascinatie voor postzegels niet per se vanuit die fascinatie postzegels steelt. "Iemand kan ondanks een stoornis nog het vermogen hebben om niet te handelen op een manier die de grenzen van de wet overschrijdt."
woensdag 7 oktober om 10:00
Het OM mag beginnen met het stellen van vragen. De officier van justitie wil het over de pedofiele stoornis van Jos B. hebben en hij wil ook weten hoe het recidivegevaar (risico op herhaling) is onderzocht.
woensdag 7 oktober om 09:56
Nu de losse dingen zijn afgehandeld, beginnen we met het verhoor van de deskundigen van het PBC. De rechtbank neemt eerst wat persoonlijke vragen met ze door, bijvoorbeeld hoelang ze al bij het PBC werken en hoeveel rapporten ze hebben opgesteld.
woensdag 7 oktober om 09:54
Moeder Berthie met Peter R. de Vries. (Foto: ANP)
woensdag 7 oktober om 09:51
Het OM krijgt nog even het woord. Jos B. zei dat hij naar huis fietste nadat hij het lichaam van Nicky had gevonden en later toch de politie wilde vertellen wat hij had gezien. Hij had namelijk gehoord dat er nog naar de jongen gezocht werd.
De rechtbank hield hem maandag voor dat de eerste mediaberichten pas op 12 augustus verschenen en dat daarin stond dat het lichaam al gevonden was. Hoe had Jos B. kunnen denken dat het nog om een zoektocht ging?
Nu blijkt dat die stelling waarschijnlijk niet klopt. Zo is lokaal al verslag van de vermissing gedaan toen het lichaam nog niet was gevonden.
woensdag 7 oktober om 09:46
B.'s advocaat Gerald Roethof onderschrijft dat de houding van de familie Verstappen altijd correct is geweest en laat het aan de rechtbank of ze straks tijdens hun spreekrecht zijn cliënt kunnen aankijken.
woensdag 7 oktober om 09:44
Maar voordat we aan het spreekrecht van de nabestaanden beginnen, gaat de advocaat van de familie Verstappen eerst de vorderingen toelichten. Dit is een vrij zakelijk deel van de zitting waarin wordt uitgelegd welke financiële gevolgen het misdrijf heeft gehad.
woensdag 7 oktober om 09:42
De advocaat van de nabestaanden van Nicky komt eerst aan het woord. Zijn moeder Berthie en zus Femke, die ook namens haar vader het woord doet, willen Jos B. vandaag kunnen aankijken. Dat verzoek is eerder afgewezen. Ook een tante voert later vandaag het woord.
Een van de officieren van justitie wilde zijn plek afstaan aan de nabestaanden. De advocaat van de familie vraagt de rechtbank nu alsnog of het mogelijk is. "Dat is voor hun verwerking erg belangrijk."
woensdag 7 oktober om 09:38
De zitting is hervat. We beginnen met het verhoor van de psycholoog en de psychiater van het PBC die Jos B. hebben onderzocht. We kregen natuurlijk maandag al enige inzicht in het rapport.
woensdag 7 oktober om 09:26
Tijdens de vorige zittingen ging het over de verklaring van Jos B., zijn zedenverleden en het onderzoek naar zijn psyche. B. heeft in een videoboodschap gezegd dat Nicky al dood was toen hij hem vond. Zijn DNA zou op het kind zijn terechtgekomen doordat hij zijn kleding fatsoeneerde.
Het Openbaar Ministerie (OM) trekt dit verhaal in twijfel. Uit foto's van het stuk heide waar Nicky lag, blijkt dat het erg moeilijk is om te zien dat er een lichaam ligt. En de officier van justitie heeft dan ook gezegd dat B. het lichaam niet had kunnen zien liggen vanaf de plek waar hij volgens zijn verklaring stond. Daarbij zijn er waarschijnlijk ook speekselsporen op de onderbroek van Nicky gevonden.
B. is eerder met de politie in aanraking gekomen vanwege het misbruiken van drie jongens in 1984 en 1985. Hij raakte ze tussen de benen aan. B. is destijds behandeld, maar bleef betrokken bij onder meer de scouting. Het Pieter Baan Centrum (PBC) heeft hem als terughoudend omschreven. Hij zocht vooral zijn heil in de natuur en vreesde voor zijn pedofiele gevoelens.
maandag 5 oktober om 14:18
Het OM heeft ons na de lunchpauze meegenomen in de afstanden tussen de verschillende voor het onderzoek interessante locaties. Een van de belangrijkste zal ongetwijfeld terugkomen in het requisitoir: de afstand tussen de boom waar Jos B. volgens zijn verklaring stond te plassen en de plek waar het lichaam van Nicky is gevonden. De officier van justitie heeft al kort laten blijken dat een liggend kinderlichaam niet te zien is vanaf de plek in het bos.
Zoals ik net al kort zei: woensdag gaan we weer verder, om 9.30 uur. Dan komen onder meer de nabestaanden van Nicky aan het woord. Donderdag volgt het requisitoir met daarin de strafeis. Bedankt voor het lezen en tot dan!
maandag 5 oktober om 13:59
We zijn klaar voor vandaag. Morgen is geen zitting, woensdag staat onder meer in het teken van het spreekrecht van de nabestaanden.
maandag 5 oktober om 13:58
Jos B. heeft verklaard dat hij de politie toch wilde inschakelen toen hij via de media vernam dat er een zoekactie gaande was naar het (toen nog) vermiste kind. Hij wilde naar eigen zeggen toch komen melden dat hij wist waar het lichaam lag. De rechtbank houdt hem nu voor dat de eerste mediaberichten op 12 augustus pas verschenen en dat daarin vermeld stond dat het lichaam al gevonden was. Jos B. wil hier nu geen commentaar op geven.
maandag 5 oktober om 13:56
Tot zover de beelden van de diverse locaties. Het OM probeert onder meer aan te tonen dat het onwaarschijnlijk is dat Jos B. een lichaam zag vanaf de plek waar hij stond te plassen. Er is ook een tissue gevonden met DNA van een onbekend vrouwelijk persoon, het zou gaan om ontlasting.
De context hiervan is dat, als een lichaam wordt gevonden, er grootschalig onderzoek wordt opgestart en er aanwijzingen worden gezocht in het gebied. De tissue is als gevolg hiervan in het dossier beland.
maandag 5 oktober om 13:54
Linksonder zie je een driehoekig bosje. Hier hebben getuigen verklaard dat ze een kind hoorden schreeuwen. Het OM wijst erop dat, als je een lijn doortrekt, je bij de locatie komt waar andere getuigen een man die ze later hebben herkend als Jos B. met een kind hebben zien fietsen. (Beeld: OM)
maandag 5 oktober om 13:51
Net noemde ik PD3 al kort, daar is een tissue met DNA van een onbekend persoon gevonden. (Beeld: OM)
maandag 5 oktober om 13:44
Het is vanaf de boom waar Jos B. stond te plassen ongeveer 70 meter naar de plek waar Nicky is gevonden.
maandag 5 oktober om 13:43
Een foto vanaf de bosrand, gericht op de plek waar Nicky is gevonden. (Beeld: OM).
maandag 5 oktober om 13:41
Jos B. zei dat hij stond te plassen toen hij het lichaam van Nicky opmerkte. Dat was op deze plek. Let wel: deze foto is vorig jaar gemaakt. (Beeld: OM)
maandag 5 oktober om 13:39
En de vindplaats van Nicky. Wie heel goed kijkt, ziet nog iets roods bij de dennenboom rechts van de paal in het midden. Dat is zijn pyjamabroek. (Beeld: OM)
maandag 5 oktober om 13:31
De tent van Nicky stond een beetje aan de rand van kampeerlocatie De Heikop. Achter de tenten liep een soort zandpad dat uitkomt bij een parkeerplaats. Het OM heeft de afstand van de tent naar het toiletgebouw laten meten: 105 meter. De afstand van de uitgang van de tent tot aan het hekje dat achter de tent stond: 15,5 meter.
maandag 5 oktober om 13:29
En hier het tentenkamp, gezien van bovenaf. De rode markering is de locatie waar de tent van Nicky en zijn vrienden stond. (Beeld: OM)
maandag 5 oktober om 13:25
PD1 is de vindplaats van Nicky. PD2 is de open plek in het maisveld en PD3 is het bospad waar een tissue lag met DNA van een onbekend persoon.
maandag 5 oktober om 13:21
De kaart die hier getoond wordt. (Beeld: OM)
maandag 5 oktober om 13:19
We zitten weer. Het OM begint met een presentatie over een aantal belangrijke locaties op de heide, zoals de plek waar Jos B. is staande gehouden door de marechaussee.
maandag 5 oktober om 11:46
We gaan anderhalf uur pauzeren. Dat is lang, maar Roethof heeft nog een Skype-afspraak met een gedetineerde die om een specifieke tijd pauze heeft. De rechtspraak in coronatijd.
maandag 5 oktober om 11:43
Het OM wil van Jos B. weten of hij zichzelf onder controle heeft. "Kan ik erop vertrouwen dat u uw seksuele gevoelens in bedwang houdt?" Maar B. hapt niet toe.
maandag 5 oktober om 11:40
Of Jos B. volledig toerekeningsvatbaar was in 1998, kunnen de onderzoekers nu niet onderbouwen. Ook kunnen ze geen inschatting doen over het risico op herhaling.
maandag 5 oktober om 11:33
Jos B. zou een angst koesteren voor zijn pedofiele gevoelens, omdat hij weet dat deze niet acceptabel zijn. Volgens de deskundigen is hij ook mede door zijn opvoeding in een partiële afzonderingssituatie terechtgekomen. Hij zocht wel enigszins contact, maar vond vooral schoonheid in de natuur "en het weerbarstige hiervan". "Zijn identiteit lijkt in belangrijke mate vergroeid te zijn met buitenactiviteiten." De deskundigen vragen zich af of dit vervanging was voor sociale dynamiek.
maandag 5 oktober om 11:31
De deskundigen vragen zich af of B. moeite moet doen om zijn seksuele gevoelens richting kinderen te beteugelen, of dat er afname is van de 'seksuele drive'. Dit is niet duidelijk geworden.
maandag 5 oktober om 11:29
Een persoonlijkheidsstoornis kan niet worden vastgesteld of uitgesloten. Volgens het PBC heeft Jos B. seksuele relaties na het misbruiken van kinderen in de jaren tachtig vermeden en zocht hij zijn heil in de natuur.
maandag 5 oktober om 11:26
Vragen over seksualiteit vindt de man moeilijk te beantwoorden in het PBC. "Hij blijft terughoudend", zo beschrijft de psycholoog. Hij zou biseksueel zijn, maar nog geen seksueel contact hebben gehad met een vrouw. B. laat in het midden of er sprake is van pedofilie.
maandag 5 oktober om 11:23
Jos B. tijdens een eerdere zitting. Tekening door Adrien Stanziani.
maandag 5 oktober om 11:22
Het uiterlijk van Jos B. wordt beschreven als 'met groeven in het gezicht', waardoor hij een norse indruk maakt. Hij zit soms met een boek in zijn cel, maar maakt ook contact met groepsgenoten. "Hij stelt zich wat gereserveerd op in het contact. Hij geeft wel antwoord op een vraag maar een vervolg blijft uit. Hierdoor ontstaan soms ongemakkelijke stiltes."
maandag 5 oktober om 11:19
De bespreking van het strafdossier, waar we vorige week mee begonnen, is afgerond. We gaan nu op de hoofdlijnen van het rapport van het Pieter Baan Centrum (PBC) in. Jos B. heeft medewerking aan het psychisch onderzoek grotendeels geweigerd.
maandag 5 oktober om 11:17
Nog een foto die aan het dossier is toegevoegd toont een hek en daarachter het sparrenbos. Als je goed kijkt, zie je iets roods liggen. Dit is de Ajax-pyjama van Nicky.
maandag 5 oktober om 11:13
Het OM vertelt aan Jos B. dat zij, als hij niet duidelijk uitlegt wat hij nou waarnam die dag, stelling zullen gaan nemen. We kijken nu naar een still. De heide was dichtbegroeid die zomer. Nicky's lichaam is aan de rand van een sparrenbos gevonden. Een korenveld lag tussen de door Jos B. verklaarde plaslocatie en het kind. Roethof merkt nog even op dat er veel sporen (gemaakt door wandelende mensen of dieren) te zien zijn in het korenveld.
maandag 5 oktober om 11:10
Op de zes seconden video, gemaakt op woensdag 12 augustus 1998, zien we de locatie waar Nicky is gevonden gezien vanaf de plek waar Jos B. bij benadering stond. "Je kunt niet zien wat er op de grond ligt", zo concludeert het OM. Maar de rechtbank neemt hier nog geen genoegen mee en vraagt zich hardop af wie dat omschrijft in het dossier.
We kijken nogmaals naar het filmpje. Je ziet de witte tent en gehurkte onderzoekers, maar of je een kinderlichaam zou kunnen zien liggen durf ik niet te zeggen.
maandag 5 oktober om 11:07
De rechtbank wijst hem erop dat hij niet bedoelt dat hij zich 'onthoudt van commentaar', omdat B. niet om commentaar wordt gevraagd, maar dat hij zich beroept op zijn zwijgrecht. "Ik wil ook wel zwijgrecht zeggen hoor", zo antwoordt de verdachte.
maandag 5 oktober om 11:06
We hadden de zin 'ik onthoud me van commentaar' vorige week al tientallen keren gehoord, nu gaat B. daar weer mee verder. Het OM laat nu een kaart zien die is gemaakt door de politie. Ook hier wil B. niet meer zijn locatie op aanwijzen.
OM: "U zei dat iets uw aandacht trok toen u stond te plassen. Wij vroegen ons af hoe dat kan. We hebben met elkaar beredeneerd dat je aandacht kan worden getrokken door het prikkelen van de zintuigen. Bijvoorbeeld horen, voelen, zien." Maar Jos B. wil niet zeggen of hij iets zag, hoorde of rook.
maandag 5 oktober om 11:04
De eerste foto die we zien is een luchtfoto van de heide. "Om even terug te gaan naar het moment waarop we moeten teruggrijpen." We zien de opening waar Jos B. geplast zou hebben toen hij Nicky's lichaam zag. B. bevestigt de locatie nu opnieuw. Roethof wijst zijn cliënt op zijn zwijgrecht.
En nu zien we een foto die vorig jaar is genomen tijdens de schouw van de heide. Toen ging het OM met de rechtbank en de verdediging ter plaatse. We zien een dichtbegroeid stukje natuur. Het OM wil dat Jos B. de plek waar hij plaste op deze foto aanwijst, maar hij beroept zich nu toch op zijn zwijgrecht.
maandag 5 oktober om 10:58
We hervatten. De rechtbank laat het beeldmateriaal van het OM toe. We gaan nu naar de foto's en naar een filmpje van zes seconden kijken. Of tenminste, dat is de bedoeling. Maar het scherm springt nu op de vragenlijst van Bilo. De techniek wordt erbij geroepen.
maandag 5 oktober om 10:55
Advocaat Roethof buiten de rechtbank. (Foto: ANP)
maandag 5 oktober om 10:34
Maar eerst gaan we onderbreken tot 10.50 uur. Het OM wil beelden aan het dossier toevoegen (foto's en een video). Het gaat hier waarschijnlijk om beelden van de heide waar Nicky is gevonden. Het OM zal willen aantonen dat Jos B. Nicky niet had kunnen zien liggen vanaf de plek waar hij stond te plassen.
Ongeveer een uur lang is deskundige Bilo verhoord. Hij deed in 2001 onderzoek naar het eventuele misbruik van Nicky. Bij het kind zijn letsels in de anus gevonden, maar in het verhoor zei de gepensioneerd forensisch arts dat dit ook kan zijn ontstaan door harde ontlasting. Dat de kind daarnaast wijder was tussen zijn billen is volgens hem zeer waarschijnlijk toe te schrijven aan een lichamelijk proces dat in gang wordt gezet als iemand overlijdt.
Bilo benadrukte dat het type onderzoek dat hij deed in 2001 nog in de kinderschoenen stond. Daarbij zijn de foto's die hij kreeg van de forensisch patholoog niet van zeer goede kwaliteit en zijn sommige bevindingen door de patholoog beschreven, maar niet gefotografeerd. De deskundige benadrukte dat hij niet twijfelde aan de deskundigheid van de inmiddels overleden patholoog, maar dat hij het niet met eigen ogen kon verifiëren.
maandag 5 oktober om 10:23
We nemen afscheid van Bilo en we gaan door met de foto's die het OM wil toevoegen aan het dossier.
maandag 5 oktober om 10:22
Bilo wil wel benadrukken dat de letsels die zijn gevonden op Nicky niets zeggen over of het kind is misbruikt. Maar hij benadrukt ook dat niet alle vormen van misbruik letsel achterlaten. Hij noemt wat voorbeelden, zoals orale penetratie.
maandag 5 oktober om 10:18
Dit zit echt op de grens van wat ik normaal in een liveblog zou neerzetten, maar omdat het een van de meest essentiële punten is bij deze strafzaak heb ik het toch gedaan.
maandag 5 oktober om 10:16
Het is een ontzettend moeilijk onderdeel uit het dossier. Want het letsel in de anus kan zijn ontstaan door misbruik, maar het kan ook een onschuldige oorzaak hebben gehad. Het kind was ook wat wijder tussen zijn billen. Maar het is waarschijnlijker dat dit een natuurlijke oorzaak heeft gehad, zo zegt Bilo. Dat kan namelijk gebeuren als iemand overlijdt.
maandag 5 oktober om 10:12
Jos B. lijkt goed te luisteren naar Bilo. Hij kijkt af en toe naar de rechtbank en knikt bijna onmerkbaar bij sommige conclusies.
maandag 5 oktober om 10:10
Jos B., getekend door Adrien Stanziani.
maandag 5 oktober om 10:09
Bilo denkt dat de kans dat het letsel is veroorzaakt door penetratie gelijk is aan de kans dat het letsel is veroorzaakt door bijvoorbeeld harde ontlasting. Aan krabben heeft hij in 2001 niet gedacht. "Dat heb ik geleerd van andere artsen en van mijn eigen kinderen."
maandag 5 oktober om 10:05
Bilo gaat nog door over zijn rapportage. Die was in 2001 een stuk steviger dan in 2019. Dat is niet omdat hij meer of minder waarde toekent aan de bevindingen van de patholoog, maar omdat hij anders is gaan rapporteren. De conclusie destijds was dat iets groots in de anus is gestopt. In de meest recente rapportage worden wel meerdere dingen bestempeld als 'mogelijk', zoals bijvoorbeeld dat het letsel is ontstaan door krabben.
Het moeilijke in de zaak is dat de patholoog destijds letsel beschreef, maar niet overal foto's beschikbaar van zijn. Bilo kan daarom een en ander niet verifiëren. Dat betekent niet dat hij de patholoog niet gelooft maar dat hij het niet met eigen ogen heeft gezien.
"Ik zou het liefst hebben dat de patholoog hier zou zitten om vragen te beantwoorden, zodat het mogelijk is een oordeel te verbinden aan wat hij gezien heeft."
maandag 5 oktober om 09:56
Roethof wil aantonen dat het letsel dat bij Nicky is aangetroffen ook een andere oorzaak dan misbruik gehad kan hebben.
maandag 5 oktober om 09:52
Roethof vraagt iets over histopathologie (onderzoek naar weefsel). De vraag is wanneer letsel bij Nicky is ontstaan, maar hier zit volgens Bilo een vrij grote marge in. Hij kan daarom geen uitspraak hierover doen. "Dan zou ik een charlatan zijn."
maandag 5 oktober om 09:49
Bilo zegt dat hij zich weg heeft geprobeerd te houden van alle mediaberichten over deze zaak, om zijn eigen blik zo helder mogelijk te houden. Hij heeft de foto's van het lichaam van Nicky in 2001, 2019 en recent bekeken. "De kwaliteit was wat beneden niveau", zo zegt de deskundige.
maandag 5 oktober om 09:47
Een van de moeilijke kwesties uit deze zaak, is dat niet alle deskundigen het 100 procent eens zijn over het duiden van het letsel bij Nicky. Roethof mag beginnen met het verhoor. Hij wil weten hoeveel misbruikzaken Bilo heeft bekeken. Dat zijn er tussen de vijftig en de honderd geweest, zo schat de deskundige.
maandag 5 oktober om 09:43
In 1988 specialiseerde Bilo zich in kindermishandeling en in 2000 ging hij als forensisch arts werken. De man is inmiddels met pensioen.
maandag 5 oktober om 09:42
De rechtbank is eerder op de heide geweest om de plek te bekijken waar Nicky is gevonden. (Foto: Pro Shots)
maandag 5 oktober om 09:40
De rechtbank wil hier later op terugkomen. We beginnen met het horen van deskundige Bilo.
maandag 5 oktober om 09:40
Roethof vraagt zich eerst af of het verzoek van OM om extra beelden aan het strafdossier toe te voegen, wel goedgekeurd moet worden. Het gaat hier volgens mij om foto's van de heide. De officier van justitie zal willen aantonen dat Jos B. het lichaam niet hadden kunnen zien liggen vanaf de plek waar hij stond.
maandag 5 oktober om 09:36
Het OM heeft nog wat vragen van Jos B. naar aanleiding van zijn verklaring. Dit zal waarschijnlijk gaan over hoe hij het lichaam van Nicky had kunnen zien liggen vanaf de plek in het bos waar hij stond.
maandag 5 oktober om 09:35
De zaak is hervat en Jos B. is binnengeleid, ditmaal met een rode trui en spijkerbroek aan. We gaan vandaag door met nog wat losse feiten uit het dossier, het verhoor van Bilo en het bespreken van het rapport van het Pieter Baan Centrum (PBC).
maandag 5 oktober om 09:34
Vorige week maandag en dinsdag zijn meters gemaakt met het bespreken van het strafdossier dat er ligt. Ook kwam Jos B. met de langverwachte verklaring. De man verklaarde dat Nicky al dood was toen hij hem aantrof en dat hij zijn kleding heeft gefatsoeneerd. Het Openbaar Ministerie (OM) zal dit verhaal proberen onderuit te halen.
dinsdag 29 september om 15:59
Samengevat: wederom een intensieve dag in de zaak-Verstappen. In de ochtend is ingegaan op het DNA-onderzoek dat is uitgevoerd. Uit de 3D-reconstructie bleek dat het vooral de sporen zijn van Jos B. die voorkomen op het ondergoed van Nicky. Het gaat hier om huidschilfers en mogelijke speekselresten.
De rechtbank is daarna doorgegaan met de zedenzaken uit 1984 en 1985 waarin Jos B. betrokkenheid heeft bekend. Er kwamen hier wat persoonlijke omstandigheden van de man naar voren. Zo is hij zijn vader jong verloren en hebben psychologen destijds bevonden dat zijn voorkeur voor jonge jongens mogelijk stamt uit zijn noodzaak de rol van zijn vader in het huishouden op zich te nemen. Hierdoor zou zijn identiteit niet voldoende zijn ontwikkeld.
Jos B. was een stuk minder spraakzaam dan gisteren. Tientallen keren klonk "ik onthoud me van commentaar" als de rechtbank op bepaalde zaken doorvroeg.
Op 5 oktober is een uitloopdag voor het bespreken van het dossier. Op 7 oktober horen we wat het Pieter Baan Centrum (PBC) zegt over de psyche van de man. Voor nu is het even een paar dagen klaar met de zittingen. Heel erg bedankt voor het meelezen en tot maandag!
dinsdag 29 september om 15:51
We zijn richting het einde gekomen van de zittingsdag vandaag. Maar een van de rechters wil toch nog even een gedachtenspinsel voorleggen. Die heeft betrekking op dat mensen van de scouting vaak bedreven zijn in EHBO. "Als u dan een kind vindt, waarom komt het niet in u op om levensreddende handelingen te gaan verrichten. Of iemand te waarschuwen die een arts kan waarschuwen?" De rechter legt uit dat hij de keuze van B. niet goed begrijpt. "Vanuit scouting leer je elkaar te helpen."
"Ik onthoud me van commentaar."
dinsdag 29 september om 15:45
Roethof brengt in dat het niet vaststaat dat het zijn cliënt was die de kinderporno heeft bekeken. Maar de rechtbank leest uit het dossier voor dat er rond de tijd van het bezoeken van pornografische websites ook op zaken als bushcraften werd gezocht.
"Er zaten wel eens andere mensen achter de computer", zo zegt Jos B. Het OM vraagt zich hardop af wat het moet met die opmerking. "De computer stond in het huis van u en uw moeder. Wie heeft er volgens u nog meer achter gezeten?"
dinsdag 29 september om 15:40
Jos B. heeft eerder verklaard dat hij foto's van de natuur wilde downloaden en dat hij de plaatjes waarop kinderporno te zien is, wilde verwijderen. Geconfronteerd met dat de zoektermen op iets anders wijzen, blijft het lang stil. Dan onthoudt hij zich opnieuw van commentaar, zo zegt hij.
dinsdag 29 september om 15:35
Zoektermen als 'very young boy' en 'school boy' worden gevonden. Ook 'young boys forced', wat zich vertaalt naar 'jonge jongens gedwongen'.
dinsdag 29 september om 15:33
Een deel van de foto's is gewist. Op de computer van Jos B. wordt een programma gevonden dat bestanden kan wissen. De politie ontdekt dat dit programma een dag voor het vertrek van B. is gebruikt, in februari 2018.
dinsdag 29 september om 15:31
In september 2018, na de aanhouding van B., worden de URL's gecontroleerd en foto's gedownload. Meer dan 160 pornografische foto's waarop kinderen te zien zijn worden aangetroffen. Het overgrote deel betreft tienerjongens die seksuele handelingen uitvoerden of waarbij handelingen werden uitgevoerd.
dinsdag 29 september om 15:28
We zijn nu beland bij een ander onderdeel in het dossier: dat kinderporno is aangetroffen bij Jos B. toen hij werd opgepakt op verdenking van betrokkenheid bij de zaak-Nicky Verstappen. "Het was eigenlijk een bijvangst", zo zegt een van de rechters hierover. Drie harde schijven en een computer zijn aan de politie afgedragen. Die harde schijven had B. bij zijn vertrek in 2018 naar zijn zus op de post gedaan.
dinsdag 29 september om 15:25
De grootschalige DNA-afname in 2018. Foto: ANP
dinsdag 29 september om 15:21
In april 2018 overlijdt de moeder van Jos B., die in augustus van dat jaar in Spanje wordt opgepakt. Hij zegt nu dat hij pas na zijn arrestatie wist dat zijn moeder was overleden.
Er volgen wat verklaringen van mensen die in de periode voor de arrestatie met hem in een huis sliepen. Zij verklaren dat B. in een hangmat sliep en eten kreeg in ruil voor verschillende klussen in en rondom het pand.
De eigenaresse van het pand vertelde dat Jos B. al in april tegen haar had gezegd dat zijn moeder was overleden. Jos B. wijt dat nu aan een taalbarrière.
dinsdag 29 september om 15:13
De rechtbank blijft vragen stellen over de toestand van zijn moeder en waarom B. niet naar huis ging om haar bij te staan. Maar de man geeft geen verdere uitleg meer. We hebben vandaag heel vaak "ik onthoud me van commentaar" gehoord.
dinsdag 29 september om 15:11
De gezondheid van de moeder van Jos B. verslechtert tijdens zijn afwezigheid. Hij krijgt de sms dat "het einde nadert", maar de man keert niet terug.
dinsdag 29 september om 15:02
De zitting gaat ondertussen verder over Jos B. en zijn bushcraft-kwaliteiten. Toen hij werd opgeroepen om vrijwillig DNA af te staan, vertrok hij. "Was u ervan op de hoogte dat een grote groep mensen naar u zocht?", vraagt de rechtbank. De man stond bekend als punctueel en als iemand die afspraken nakwam. Maar plots was hij uit de lucht.
dinsdag 29 september om 14:58
Waarom is Jos B een dag na de vondst van Nicky, teruggegaan naar plaats delict?
B. heeft nu verklaard dat hij wilde komen melden dat hij het lichaam van een kind had gevonden.
dinsdag 29 september om 14:57
Is er alleen dna-materiaal van Jos B. (naast dat van NV) aangetroffen?
Nee, zoals gezegd: er is ook DNA van onbekende 'donoren' gevonden. Maar niet alle DNA-sporen zijn meteen sporen die wijzen op iemands betrokkenheid bij een misdrijf. Het is aan de rechtbank om te beoordelen of de sporen van Jos B., speekselsporen en huidschilfers op het ondergoed, dadersporen zijn.
dinsdag 29 september om 14:54
Ik krijg trouwens ook veel vragen over de 'kans van het OM om de zaak te winnen'. Ik speculeer niet en doe alleen verslag van de zitting. Het is aan de rechtbank om straks met een vonnis te komen.
dinsdag 29 september om 14:52
Een vraag:
Is het bloed van Nicky ook getest op sporen van drugs of andere middelen? Is dit ooit onderzocht? Wellicht is Nicky gedrogeerd.
Het bloed van Nicky is onderzocht en er zijn geen sporen gevonden van drugs of andere middelen.
dinsdag 29 september om 14:28
We gaan pauzeren tot 14.50 uur, wat me zo kans geeft om te kijken naar de vele vragen die zijn binnengekomen. Maar eerst even iets eten.
dinsdag 29 september om 14:26
Wat Jos B. nou in Polen deed, wil hij niet zeggen. In brieven van en naar zijn moeder wordt gesproken over dat geld wordt opgestuurd en dat hij 'in nood' zit. Het OM vraagt zich hardop af of Jos B. dacht dat hij opgepakt zou gaan worden. Maar B. herhaalt zijn zin 'ik onthoud me van commentaar'.
dinsdag 29 september om 14:20
Op de crèche waar B. werkte, zou begin 2000 ook een incident hebben plaatsgevonden. Een driejarig meisje zou tussen haar benen zijn gevoeld. Toen de leiding een gesprek voerde met B., vertrok hij plots naar Polen. Hoe dit zit, wil de verdachte nu niet uitleggen.
dinsdag 29 september om 14:13
Een verklaring van oud-agent Frank Peters wordt besproken. De toenmalig agent en lid van de scouting zou eerder tegen Jos B. hebben gezegd dat hij, gezien zijn zedenverleden, weg moest bij de scouting. Toen hij erachter kwam dat B. dit niet deed maakte Peters melding. "Ik had een onderbuikgevoel", zo zou hij gezegd hebben. Ook belde de agent met een ambtenaar in Heerlen om door te geven dat B. bij een peuterspeelzaal werkte.
De scouting heeft B. laten vertrekken toen de man toegaf dat hij was behandeld vanwege zijn zedenverleden.
dinsdag 29 september om 14:06
Het OM wil weten hoe Jos B. wist dat het kind was gevonden, op de avond dat hij het eigenlijk zou komen melden aan de politie. Want de marechaussee die hem staande hield kan zich niet herinneren dat ze dit tegen hem hebben gezegd. Ook hier wil Jos B. niks over kwijt.
dinsdag 29 september om 14:02
De rechtbank leest verder voor uit de verklaring die Jos B. in 2001 aflegde. De man zei toen dat hij hield van uitslapen en die bewuste maandag zeker niet voor 10.00 uur uit bed was. "Er is nogal een verschil tussen vroeg opstaan en om 10.00 uur opstaan", zo concludeert de rechtbank nu. Maar B. wil er niks over kwijt.
dinsdag 29 september om 14:00
"Uit het verleden heb ik geleerd hoe ik mijn behoeften kan onderdrukken", zo heeft B. in een verklaring in mei 2001 tegen de politie gezegd. Hij werd ondervraagd omdat de marechaussee hem staande had gehouden de avond dat het lichaam van Nicky is gevonden en zijn naam had genoteerd. "Ik weet zeker dat ik die maandag 10 augustus niet op de heide of in de buurt ben geweest."
dinsdag 29 september om 13:54
Er zijn routekaarten opgetekend aan de hand van de verklaringen van Jos B. Gisteren zei hij dat hij toch had besloten de politie te melden dat hij een lichaam had gevonden, maar de route gaat niet rechtstreeks naar de heide. De rechtbank houdt hem voor dat dit wat vreemd is. "Ik was me onderweg nog aan het bedenken wat ik ging doen", zo legt B. nu uit.
dinsdag 29 september om 13:51
We gaan door naar de avond waarop de marechaussee Jos B. staande hield. Dit was kort na de vondst van het lichaam van Nicky. Tegen de marechaussee zei hij dat hij op weg was naar huis, maar gisteren zei B. dat hij op weg was om nog een brief op de bus te doen. "Welke van de twee is het nou?", wil de rechtbank weten.
Maar het enige dat de man nog zegt is: "Ik onthoud me van commentaar."
dinsdag 29 september om 13:49
De man heeft banen gehad als scoutingleider en bij een peuterspeelzaal. Zo organiseerde hij voor de scouting de zomerkampen in Duitsland. Er wordt een incident in 1998 beschreven waarbij een kind van de scouting werd gedwongen te eten. Hij gaf over en moest vervolgens zijn eigen braaksel opeten. Jos B. was een van de scoutingleiders die geschorst is na dit incident, maar het is niet duidelijk of hij er echt iets mee te maken had.
dinsdag 29 september om 13:44
Jos B. heeft ook dagboeken bijgehouden. Er is een selectie gemaakt van onderdelen waarin hij contacten met kinderen beschrijft. "Dit kunnen veelbetekenende citaten zijn", zo zegt de rechtbank over deze teksten. Maar wat hij nou heeft opgeschreven wordt niet helemaal duidelijk.
dinsdag 29 september om 13:42
Jos B. tijdens een eerdere zittingsdag, getekend door Adrien Stanziani.
dinsdag 29 september om 13:39
Er werden geen aanwijzingen gevonden die ertoe zouden moeten leiden dat de scoutingmedewerker zijn werk met kinderen moest opgeven, zo was de conclusie destijds. De zaken zijn uiteindelijk geseponeerd, mede door de medewerking en bekentenis van B.
dinsdag 29 september om 13:38
Twee zedenzaken dus, de jongen met de vlieger in 1984 en de twee kinderen die verstoppertje speelden in 1985. De drie slachtoffers zijn in hun broek aangeraakt. Psychologen zeiden destijds dat Jos B. de indruk wekte dat hij in zijn identiteitsgroei gestagneerd was door het overlijden van zijn vader. Dat had als gevolg dat hij 'de man in huis werd'. "Dat komt naar voren in zijn seksuele voorkeur."
dinsdag 29 september om 13:35
B. probeert het kind aan te raken. Het kind is bang. "Ik merkte dat hij niet wilde. Ik heb hem losgelaten en hij is weggerend, hij heeft zijn vlieger achtergelaten. Ik wilde hem nog zeggen dat het me speet", zo verklaarde B. destijds over deze zaak. De man wil nu niet reageren op deze zaken.
dinsdag 29 september om 13:34
Toen B. werd opgepakt is de aangifte van 1984 aan hem gelinkt. Het gaat om een kind dat speelde met een vlieger, in 1984 in Wijlre. Geconfronteerd met dat hij lijkt op het signalement dat hier gegeven wordt, bekent B. "Ik zei hem dat hij mee moest lopen. Ik heb hem bij zijn arm vastgepakt en gezegd dat ik met hem wilde vrijen." Er volgen details die niet allemaal hier worden neergezet.
dinsdag 29 september om 13:29
De kinderen hebben het verhaal meteen verteld aan een leerkracht, die de politie heeft ingeschakeld. Jos B. wordt gevonden via een kenteken van een in de buurt geparkeerde auto, al heeft hij niet meer de baard die de kinderen omschrijven. Tegen de politie zegt B. dat hij "niet geïnteresseerd is in meisjes of mannen, maar in kinderen. Vooral kleine jongens. Ik heb me steeds kunnen beheersen en kon altijd van ze afblijven."
dinsdag 29 september om 13:27
De man, die dus Jos B. is, heeft in de broeken van de kinderen gevoeld. Een van de slachtoffers vraagt "of hij asjeblieft terug mag naar de klas". "Die van jou is lekkerder", zo zei de voor de kinderen onbekende man tegen een van hen.
dinsdag 29 september om 13:25
Er zijn twee zedenzaken in 1984 en 1985 aan B. te linken. Die laatstgenoemde had twee tienjarige slachtoffers. De rechtbank vertelt wat een van die kinderen verklaarde. Hij was met zijn vriend verstoppertje aan het spelen in het bos. Ze hadden een plek gevonden in het bos waar andere kinderen hen niet zo snel konden vinden.
Een onbekende man ging gehurkt achter ze zitten en zei dat hij dacht dat ze een vuurtje aan het stoken waren. "We hebben over het bos gepraat", zo zegt het slachtoffer. Plots pakt deze man een van de kinderen vast. Hij zei dat hij met zijn hand in zijn broek zou gaan. "Het kan ook anders", zo zou de man gezegd hebben.
dinsdag 29 september om 13:22
De zitting is hervat en de rechtbank gaat door met de persoonlijke omstandigheden van Jos B. De vader van de man overleed in het begin van de jaren tachtig, waarop B. de taken in huis overnam. De man heeft veel met kinderen gewerkt, bijvoorbeeld vanuit de scouting. "Er zitten veel verhalen, geruchten in het dossier. Die kan de politie niet controleren", zo houdt de rechtbank B. voor. Maar de man wil hier niet op reageren.
dinsdag 29 september om 13:05
Nog wat vragen:
Het was vast donker toen Nicky de tent uit ging. In het donker kan het zijn dat hij het ondergoed verkeerd om heeft gedaan. Was een jonge jongen. DNA zit dan niet aan de binnenkant; maar aan de buitenkant; kan dan wel komen als iemand hem aanraakte ook zonder meer bedoelingen.
In dit scenario ga je er wel van uit dat Nicky naakt sliep. Dat eerste lijkt me voor een kind dat slaapt in een tent met meerdere andere kinderen niet heel voor de hand liggend. Bovendien gaat het dus niet alleen om huidschilfers, maar ook om speekselsporen. Er kan DNA niet gematched worden. Is er ook DNA afgenomen van alle kinderen die toen daar op kamp waren. Mogelijk hebben die de kleren aangeraakt. Denk aan stoeien in de tent etc.
Uiteraard is ook DNA afgenomen van tentgenoten en natuurlijk van de ouders van Nicky om hen uit te sluiten als mogelijke donors.
dinsdag 29 september om 12:49
Samengevat. Deze ochtend hebben we gekeken naar de DNA-onderzoeken die zijn uitgevoerd en heeft het OM een 3D-visualisatie laten zien van het ondergoed van Nicky. Hieruit blijkt dat er sporen zijn van onbekende 'donors' en dat het overgrote deel van de bemonsteringen DNA van Jos B. bevatten.
Meerdere sporen van B., zoals huidschilfers en waarschijnlijk speeksel, zijn op de tailleband en het midden van de binnenkant gevonden.
De man heeft zich mogelijk twee keer versproken. De eerste keer was toen het OM hem vroeg wanneer hij besloot dat hij niks met de zaak te maken wilde hebben. "Dat was toen ik het kind net had gevonden, in 1998 op de Heikop." Opvallend is dat Nicky niet op de Heikop is gevonden (waar het zomerkamp was) maar een stuk verderop. De theorie van het OM is dat B. het kind heeft weggelokt bij het zomerkamp en de officier van justitie sprong als het ware dus ook op deze mogelijke verspreking.
De tweede keer was toen hij zei dat hij op maandag het lichaam van Nicky aantrof. Eerder wist B. niet meer welke dag dit nou precies was. Overigens is het moeilijk hier een conclusie aan te verbinden. B. heeft meerdere keren gezegd dat de gebeurtenissen van 22 jaar geleden en wat nou op welke dag was gebeurd voor hem wat wazig zijn.
dinsdag 29 september om 12:37
Wanneer er wordt gesproken over de binnenzijde van de kleding, betekent dit de binnenzijde zoals geconstateerd? Gezien het feit dat de kleding binnenstebuiten werd gedragen.
Wanneer er sporen van DNA zijn aangetroffen (speeksel bijvoorbeeld), betreft dit een grote hoeveelheid? Of kan dit ook vrij zijn gekomen bij ademhaling?
Goede vragen! Als wordt gesproken over de binnenzijde, dan gaat het om de daadwerkelijke binnenzijde. Dus niet de buitenzijde die naar binnen was gekeerd toen Nicky werd aangetroffen.
Ik weet niet of het gaat om een grote hoeveelheid spuug, alleen dat het op veel plekken zit en dat het NFI dit duidt als 'langdurig, intensief contact'. Het OM komt hier in het requisitoir nog uitgebreid op terug.
dinsdag 29 september om 12:34
Ik krijg een vraag binnen over amylase. Het NFI heeft sporen op het ondergoed aangetroffen die waarschijnlijk van speeksel afkomstig zijn, omdat dit enzym erin is gevonden. Amylase komt echter ook voor in ontlasting, dus het NFI heeft gedubbelcheckt dat het niet gaat om sporen van Nicky zelf. Dat is niet het geval. Het is dus niet zo dat ze zijn ontlasting zelf hebben gecheckt.
dinsdag 29 september om 12:15
Een still uit de 3D-presentatie waar we net naar zaten te kijken. Dit zijn dus niet alleen de sporen van Jos B. (Beeld: Openbaar Ministerie (OM)
dinsdag 29 september om 12:10
De rechtbank schorst tot 13.15 uur voor de lunchpauze.
dinsdag 29 september om 12:09
Roethof heeft wat vragen voor het OM over de presentatie. "Is het correct dat we niets kunnen zeggen over of er DNA van mijn cliënt is aangetroffen op het onderlichaam van Nicky?"
Het OM zegt hierop dat nu is besproken waar het DNA wél is aangetroffen.
dinsdag 29 september om 11:51
Nicky's DNA zit met name aan de binnenzijde van het ondergoed en op de taille. Nu wordt NN2, het DNA-profiel van Jos B., getoond. "Twee zaken vallen op. Er zijn veel plekken waar een aanwijzing van speeksel is", aldus het OM. En de locatie valt op: de profielen zijn op de tailleband en aan de binnenkant gevonden.
De speekselresten zijn zo te zien op de tailleband, en in het midden van de voorkant van de onderbroek gevonden. Deze worden met een cilindervorm aangeduid (ik kom zo met een afbeelding in dit liveblog). Amylase komt ook voor in ontlasting, maar er is gedubbelcheckt: het DNA van Nicky komt niet voor in deze sporen. Het OM duidt ze dus als speekselsporen.
dinsdag 29 september om 11:46
Het OM legt nog maar eens uit dat niet alle sporen een DNA-profiel hebben opgeleverd. "Een leek zou misschien denken dat bijvoorbeeld het DNA van Nicky over die hele onderbroek zou zitten. Dat is niet het geval."
dinsdag 29 september om 11:40
Roethof bij een van de interviews die buiten gegeven worden. (Foto: ANP)
dinsdag 29 september om 11:38
Het OM loopt ons even door de visualisatie heen, want die staat vol met cijfers van de verschillende onderzoeken die zijn uitgevoerd. De onderbroek was dus binnenstebuiten en achterstevoren op het lichaam van Nicky gevonden. Het DNA van Jos B. is dus aan de binnenkant van het voorpand gevonden en op de tailleband.
Het gaat hier onder meer om aanwijzingen van speeksel. Dit kan niet met 100 procent zekerheid worden gezegd omdat dit een ander soort DNA-test is dan dat wordt uitgevoerd bij bijvoorbeeld sperma of speeksel. Zo wordt gekeken naar het enzym amylase, dat vooral in de mond voorkomt (daar begint de vertering van je eten. Als je een stuk brood heel lang in je mond houdt wordt het zoet, dat komt door het enzym.)
dinsdag 29 september om 11:30
Door naar de 3D-presentatie van het ondergoed van Nicky. Op het beeld (dat komt straks ook in dit liveblog) zien we een onderbroekje met meerdere locaties van DNA-profielen. NN2 is het DNA-profiel van Jos B., NV staat voor Nicky Verstappen.
dinsdag 29 september om 11:24
We gaan hervatten. Jos B. zei net voor de pauze dat hij Nicky had gevonden op de heide, maar het OM (en ook wat journalisten) verstonden de Heijkop. Het lichaam van Nicky lag helemaal niet op de Heikop (waar het zomerkamp was), maar een stuk verderop. Versprak Jos B. zich hier, lijkt het OM te bedoelen?
dinsdag 29 september om 11:14
Nog een lezersvraag over de ondervraging over de DNA-sporen:
Waarom vragen de rechters dit en niet het OM die verdachte zalondervragen?
Het is bij strafzaken standaard dat de rechtbank zaken voorlegt uit het dossier voor verheldering. Uiteindelijk zijn natuurlijk de rechters ook degenen die tot een vonnis moeten komen. Bij elke afsluiting van een onderwerp, zoals bijvoorbeeld net het onderwerp DNA-onderzoek, krijgen alle rechters, het OM en de advocaat kans om vragen te stellen.
dinsdag 29 september om 11:01
We gaan straks over op de 3D-presentatie over het DNA op het ondergoed van Nicky. Hier heb ik een lezersvraag over binnengekregen:
"Gezien het bewijs en gebrek aan mega overtuigend bewijs. Gaat het OM volledig inzetten op de onderbroek en het DNA daar op denk je?"
Het DNA-spoor is het enige forensische bewijs dat Jos B. aan de zaak koppelt. Het OM ziet dit als 'smoking gun' en zal het ook als zodanig gaan presenteren. Dat het niet mega overtuigend is, moet nog blijken. Experts zeggen bijvoorbeeld dat de hoeveelheid DNA die is aangetroffen wijst op langdurig, intensief contact. Een van de vragen die de rechtbank zal moeten gaan beantwoorden is: kán het DNA van Jos B. op een onschuldige manier (zoals zijn verklaring omschrijft) op het kind zijn gekomen of gaat het hier wel degelijk om een daderspoor?
Overigens bestaat een zaak nooit uit één bewijsstuk. Er zijn tal van omstandigheden die het OM gebruikt in de zaak tegen B., te denken aan zijn ogenschijnlijke vlucht naar het buitenland, zijn zedenverleden en de getuigen die hem hebben aangewezen.
dinsdag 29 september om 10:52
Het OM wil nog even weten waarom Jos B. naar Spanje is gegaan, terwijl hij zei dat hij in de Vogezen zou gaan wandelen. Waarom nam hij geen contact op met familie, terwijl zijn moeder ziek was? Waarom ontbraken pintransacties en had B. geen telefoon bij zich? "Ik onthoud me van elk commentaar", antwoordt B. op elke vraag.
dinsdag 29 september om 10:49
Jos B. zegt dat hij, toen hij werd opgeroepen om vrijwillig DNA af te komen staan, hij dit wel van plan was. Maar hij kwam niet. "Ja, het was een vrijwillige bijdrage." Maar waarom hij dan opeens toch niet zou hebben besloten om niet te komen, wordt niet helemaal duidelijk. B. is uiteindelijk in Spanje opgepakt.
dinsdag 29 september om 10:46
Straks zullen we dieper ingaan op het ondergoed van Nicky en wat de DNA-sporen in de ogen van het OM betekenen.
dinsdag 29 september om 10:44
De rechtbank wil nog wel weten wat Jos B. vindt van de NFI-conclusie dat de sporen wijzen op langdurig, intensief contact. "Ik denk dat ik gisteren duidelijk heb gemaakt dat mijn contact met Nicky meer dan oppervlakkig is geweest. Ik heb hem aangeraakt." Hiermee doelt B. op het rechttrekken van zijn pyjamabroek.
Maar het NFI vindt de locatie waar de sporen zijn aangetroffen passen bij een scenario waarbij een dader een slachtoffer iets aandoet. De DNA-sporen van B. zijn bijvoorbeeld gevonden aan de binnenkant en bij de tailleband van het ondergoed. "Zou dat kunnen passen bij het uittrekken van het ondergoed?", zo wil de rechtbank van Jos B. weten. Roethof wijst zijn cliënt op zijn zwijgrecht.
dinsdag 29 september om 10:40
Hiermee probeert Roethof te peilen of de rechtbank vooringenomen is. Dat kan in theorie reden zijn voor een wraking. Maar de rechtbank stelt nu de vraag op een andere manier.
dinsdag 29 september om 10:40
De rechters blijven het proberen bij B. "Kunt u me uitleggen waarom er twintig sporen en een haar op de onderbroek terecht zijn gekomen?" Het lijkt me erg frustrerend voor de familie van Nicky, die al die tijd hebben zitten wachten op een uitleg.
Roethof gaat staan. "Zegt u nou dat dit schreeuwt om een verklaring van mijn cliënt? Ik vraag of dit uw standpunt is?"
dinsdag 29 september om 10:33
De rechtbank wijst Jos B. er nog even op dat zijn verklaring, dat hij de kleding van Nicky heeft rechtgetrokken, onderzocht had kunnen worden door de DNA-experts. Dus waarom is hij er gisteren pas mee gekomen? B. geeft geen verdere uitleg.
dinsdag 29 september om 10:28
Niet alleen is het DNA van Jos B. gevonden op vijftien plekken op het ondergoed en nog op een plek op de pyjamabroek, ook kwam het DNA-profiel voor in mengsporen die zijn gevonden op het kind.
dinsdag 29 september om 10:27
Dit is hoe de zittingszaal eruitziet. Links zie je een van de officieren van justitie. In het midden zitten drie rechters, buiten beeld zit een griffier.
Roethof zit in het midden van de zaal, met Jos B. (nu niet op de foto) naast zich. Achter hen zitten Peter R. de Vries en de nabestaanden van Nicky. (Foto: ANP)
dinsdag 29 september om 10:23
"De vraag die zich opdringt: wist u dat uw DNA bij Nicky zou kunnen worden aangetroffen?", probeert de rechtbank nog. Maar Jos B., die met de armen over elkaar zit, wil niks meer kwijt.
dinsdag 29 september om 10:22
Lees hier het interview met Arnoud Kal terug, de NFI-expert die de match met Jos B. ontdekte. "De kans dat het DNA-profiel van een willekeurige man matcht met het DNA-profiel op Nicky is minder dan 1 op 1 miljard", zo bevond hij.
dinsdag 29 september om 10:19
Jos B. stond geen DNA af en vertrok naar de Vogezen. Zijn familie, die in de veronderstelling was dat hij terug zou komen om DNA af te geven, gaf hem als vermist op. Dit gaf de politie de kans om zijn DNA-sporen veilig te stellen, die het NFI heeft gematcht aan de sporen die op Nicky's ondergoed en pyjamabroek zijn gevonden.
dinsdag 29 september om 10:15
De rechtbank vraagt zich af waarom Jos B. niet vrijwillig DNA afgaf. "Ik ga niet meer in op vragen", zo zegt hij als antwoord hierop. "Ik onthoud me van elk commentaar."
dinsdag 29 september om 10:14
We komen bij het DNA-onderzoek dat leidde tot de match met Jos B. Vijftienhonderd mannen werden gevraagd voor deelname aan een zogeheten autosomaal DNA-onderzoek, wat in de volksmond ook wel het 'standaard DNA-onderzoek' wordt genoemd. Het is een 1:1-vergelijking, waar Jos B. voor werd uitgenodigd. Hij was een person of interest, omdat hij zowel een zedendelinquent was als in de buurt woonde.
dinsdag 29 september om 10:11
Een technisch verhaal dus, in de rechtbank. Het is een belangrijke dag omdat een van de hamvragen is: kan het DNA-spoor van Jos B. worden gezien als daderspoor?
dinsdag 29 september om 10:02
In de afgelopen jaren hebben meerdere onderzoeken plaatsgevonden naar het aangetroffen DNA. Zo zijn op andere plekken ook sporen aangetroffen van nog altijd onbekende 'donors', die namen als NN3 en NN4 hebben gekregen.
Experts hebben wel bevonden dat deze onbekende sporen erg gering voorkomen op Nicky, wat dus zou kunnen inhouden dat ze geen intensief contact met hem hadden. Zo is een van de sporen een huidschilfer die is gevonden op de linkerarm.
Er zijn meerdere pogingen gedaan om de identiteit van deze donors te achterhalen. Zo is DNA afgenomen van de marechaussees die de wacht hielden toen het lichaam was gevonden en is gekeken naar politieagenten, medewerkers van het NFI en de schouwarts die in theorie per ongeluk DNA hadden kunnen achterlaten.
Ook is op enig moment de overleden kampleider opgegraven om DNA af te nemen en zijn de sporen vergeleken met zedendelinquenten die in de buurt woonden. Dit leidde allemaal niet tot een match.
dinsdag 29 september om 09:59
De pyjamabroek en het ondergoed van Nicky is onderzocht op DNA-sporen. Op vijftien plekken op het ondergoed van Nicky en ook op de pyjamabroek is celmateriaal gevonden van een toen nog onbekende man. Het gaat hierbij om biologische contactsporen, zoals bijvoorbeeld huidcellen, en speeksel.
Deze sporen zijn specifiek aangetroffen op en rondom de tailleband en het binnenpand van de voorzijde van de pyjamabroek. Deze DNA-sporen wijzen volgens een expert waarschijnlijk op "intensief, langdurig contact" en niet op kort, eenmalig contact. Al valt ook niet uit te sluiten dat het DNA op onschuldige wijze terecht is gekomen op Nicky.
dinsdag 29 september om 09:46
In de buurt van waar Nicky is gevonden, zijn vele spullen veiliggesteld. Hierbij kun je denken aan een bierblikje, een sigarettenpeuk en een tissue. Het NFI heeft DNA-profielen verkregen hieruit, maar dit leidde niet tot een match in de DNA-databank. De profielen zijn bijvoorbeeld wel vergeleken met kampleiders van kampen in de buurt.
Onderzoek leidde ook niet tot het zien van een link tussen de plek waar Nicky is gevonden en de locatie waar de spullen zijn aangetroffen. Roethof heeft in vorige zittingen wel gewezen op deze nog onbekende DNA-donors.
dinsdag 29 september om 09:42
Jos B. gisteren, getekend door Adrien Stanziani.
dinsdag 29 september om 09:41
Het lichaam van Nicky is bemonsterd. De pyjamabroek en de onderbroek van het kind zijn veiliggesteld voor de sectie. Het is onbekend of hij bij de verdwijning uit zijn tent meer kleding heeft gedragen. Die kans is wat klein, omdat er geen kledingstukken vermist leken. Zo stonden de twee paar schoenen van Nicky nog in de tent.
dinsdag 29 september om 09:40
Overigens: ik kamp met een technische storing. Excuses aan de mensen die me gisteren hebben gemaild en die nog geen antwoord hebben gekregen: ik kom niet meer bij mijn e-mails.
dinsdag 29 september om 09:39
Vandaag komt een soort 3D-presentatie over de op het ondergoed van Nicky aangetroffen DNA-sporen. De rechtbank is inmiddels weer gevuld en we gaan van start.
maandag 28 september om 16:14
Het was een bewogen eerste zittingsdag. Ruim twee jaar na zijn aanhouding heeft Jos B. verteld hoe zijn DNA op het ondergoed van Nicky is terechtgekomen. Volgens de verdachte vond hij Nicky toen hij al dood was en heeft hij zijn kleding rechtgetrokken. De politie durfde hij niet te bellen, omdat hij naar eigen zeggen bang was dat hij zou worden verdacht. B. heeft in de jaren tachtig namelijk twee tienjarige jongens misbruikt.
Peter R. de Vries, die de familie Verstappen al jaren bijstaat, zegt niets te geloven van deze verklaring.
De rechtbank heeft het dossier doorgenomen, waarbij lang werd stilgestaan bij de doodsoorzaak en het mogelijke misbruik van Nicky. In de afgelopen jaren hebben vele experts zich gebogen over de zaak. Sommigen zijn stelliger dan anderen wat betreft de conclusie dat Nicky om het leven is gekomen door een misdrijf. Een duidelijke doodsoorzaak is niet aangetoond. Maar op basis van de rapportages die er liggen, denkt het OM dat verstikking (door bijvoorbeeld de hand over de neus en mond te leggen) een waarschijnlijke optie is.
Nicky had letsel dat kan duiden op misbruik, maar ook op dat vlak trekken sommige experts stevigere conclusies dan andere deskundigen.
Morgen zal het OM meer vertellen over de DNA-sporen die zijn aangetroffen op het ondergoed van Nicky. De zitting begint wederom om 9.30 uur. Bedankt voor het meelezen van dit liveblog!
maandag 28 september om 16:00
Jos B. zegt weer dat hij Nicky niet heeft misbruikt. De rechtbank wil stoppen voor vandaag. "Het is intensief geweest. Ik wil dat iedereen het kan volgen en fris blijft." Morgen gaan we kijken naar de 3D-presentatie van het OM over de aangetroffen DNA-sporen.
maandag 28 september om 15:56
De Heikop, waar het zomerkamp van Nicky plaatsvond. (Foto: ANP)
maandag 28 september om 15:47
Jos B. luistert steeds aandachtig naar de rechtbank. De familie Verstappen zit een paar meters achter hem in de zaal, voor ons net buiten beeld. Peter R. de Vries, die hen al jaren bijstaat, zei buiten tegen de pers dat hij de eerdere verklaring van B. ongeloofwaardig vindt.
maandag 28 september om 15:37
Het is de vraag of het letsel een andere oorzaak heeft, zoals harde ontlasting. De ondervraagde experts achten het waarschijnlijk dat de beschadigingen zijn veroorzaakt door misbruik.
maandag 28 september om 15:29
We gaan door op het misbruik van Nicky. Er is wat oppervlakkig letsel aangetroffen dat kan duiden op misbruik. Toen het kind werd gevonden, zat zijn pyjamabroek binnenstebuiten. Zijn ondergoed zat ook binnenstebuiten en bovendien achterstevoren.
maandag 28 september om 15:23
De rechtbank beschrijft de houding waarin Nicky is gevonden. Volgens experts is de houding gemanipuleerd, oftewel: iemand heeft het kind neergelegd. Op beide kanten van de pyjamabroek van Nicky zijn kelkjes van bloemen gevonden. "Vermoedelijk is enige kracht gebruikt om de kelkjes los te krijgen van de plant", zo zegt de rechtbank. Dit kan erop wijzen dat de broek tweemaal horizontaal in het gras heeft gelegen.
maandag 28 september om 14:53
De zitting wordt even onderbroken, zodat de informatie verwerkt kan worden. Om 15.10 uur wordt die hervat.
maandag 28 september om 14:48
Aan de hand van de op het kind aangetroffen insecten(eitjes) is gepoogd de tijd van overlijden in te schatten. De onderzoekers denken dat Nicky op dinsdag is overleden. Dat zou dan na 6.00 uur 's ochtends, maar voor 17.00 uur 's middags zijn gebeurd. Het kind verdween maandag en werd dinsdagavond aangetroffen.
Een nuance hierbij is dat Nicky mogelijk al eerder dood was, maar dat zijn lichaam op een plek lag waar geen insecten waren die eitjes konden leggen. De temperatuur van het lichaam is niet gemeten om te voorkomen dat sporen aangetast zouden worden.
maandag 28 september om 14:39
"Weet u hoe Nicky is overleden?", zo vraagt een van de rechters aan Jos B. Hij herhaalt geen idee te hebben en dat hij er niks mee te maken heeft.
maandag 28 september om 14:33
We gaan in op meerdere mogelijke doodsoorzaken, waaronder subtiel smoren. Dat betekent in deze context met de hand over de neus en mond verhinderen dat iemand kan ademhalen.
maandag 28 september om 14:20
De rechtbank op maandag. (Foto: ANP)
maandag 28 september om 14:18
In de afgelopen jaren hebben meerdere deskundigen zich over de doodsoorzaak gebogen. De verwondingen, zoals de verkleuringen, hebben in ieder geval niet bijgedragen aan Nicky's dood.
Ook wordt op sommige conclusies weer teruggekomen: afweerletsel zoals een deskundige heeft beschreven, kan volgens een tweede deskundige ook schaduw zijn geweest. Wel kan vergiftiging worden uitgesloten. Ook had Nicky geen medische voorgeschiedenis die plotseling overlijden kan verklaren.
maandag 28 september om 14:12
Ook zijn afweerreacties gevonden. De doodsoorzaak blijkt niet met 100 procent zekerheid vast te stellen, maar de schouwarts sprak van mogelijke verstikking.
maandag 28 september om 14:10
Tijdens een schouw zijn meerdere kleinere verwondingen op het gezicht en de hals van Nicky aangetroffen. Zo waren er wat verdikkingen en verkleuringen. "Deze zijn omschreven als mogelijke drukplek", zo zegt de rechtbank. De pyjamabroek en onderbroek van Nicky zaten binnenstebuiten.
maandag 28 september om 14:08
Het gaat nu over de doodsoorzaak van Nicky en het mogelijke seksueel misbruik. Bij heftige details blijft dit liveblog stil.
maandag 28 september om 14:08
Twee andere getuigen zagen een man zagen fietsen. Hij zou paniekerig zijn overgekomen en niet hebben gelet op zijn omgeving. Het signalement: blank, niet dik, geen snor, geen baard en met peper-en-zoutkleurig haar. Bij het zien van de persconferentie hebben deze getuigen Jos B. herkend.
maandag 28 september om 14:04
Twee getuigen hebben verklaard dat ze een man zagen fietsen met achterop een jongen met blote voeten. Het kind zou zich van de fiets hebben laten vallen, maar weer achterop zijn gaan zitten toen de man hem dit gebood. Het hierbij om de getuigenis van een vrouw die met haar buurmeisje was gaan wandelen.
Bij het zien van de persconferentie in 2018 herkenden ze Jos B. Het is alleen de vraag hoeveel waarde aan getuigenverklaringen gehecht zal worden, aangezien er zoveel tijd is verstreken. Bovendien zei een van de getuigen in haar eerste verklaring dat ze hem niet meer zou herkennen als ze hem weer zou zien.
maandag 28 september om 13:59
Een van de rechters gaat verder met de vragen aan Jos B. "Als u staat te plassen, dan staat u met uw rug richting het sparrenveld toch?" Het valt de rechter ook op dat de persoon die het lichaam van Nicky heeft gevonden pas iets opmerkte toen hij vlakbij was. De afstand tussen de plek waar B. naar eigen zeggen stond te plassen en het lichaam van Nicky is tientallen meters groter.
maandag 28 september om 13:54
Naarmate de tijd verstrijkt, wordt de zoektocht steeds groter. Een eigenaar van het sparrenperceel (waar Nicky later bij in de buurt is gevonden) verklaarde een persoon met een mountainbike gezien te hebben. De vader van Nicky vreest dat er iets is gebeurd, omdat zijn zoon bang is in het donker en dus nooit zelf zou zijn vertrokken.
maandag 28 september om 13:51
We horen hoe het kamp verliep. De meesten zullen dit herkennen van hun eigen ervaringen met een jeugdkamp: er zijn wat ruzietjes over een vermist stukje kauwgom, iemand brandt zijn vingers aan een gaslamp. Maar maandagochtend verandert dat. Om 5.30 uur gaat een tentgenootje plassen. Hij spreekt Nicky dan nog even. Als hij rond 6.00 uur weer zijn ogen opendoet, is Nicky weg.
Om 8.00 uur, als de kinderen uit de tent worden geroepen voor het ontbijt, slaan de tentgenootjes van Nicky alarm. "In de eerste instantie gaan vijf begeleiders zoeken", zo legt de rechtbank uit. Vanwege de ruzietjes denkt de leiding dat Nicky is weggelopen, al liggen zijn schoenen en andere spullen nog wel in de tent.
maandag 28 september om 13:43
De heide waar Nicky is gevonden. (Foto: Openbaar Ministerie)
maandag 28 september om 13:42
Nicky gaat net als veel kinderen op zomerkamp, maar slaat in 1997 een jaartje over vanwege heimwee. In 1998 durft hij het toch weer aan. "Verlaat nooit alleen het kamp zonder te zeggen waar je naartoe gaat", was een van de eerste kampregels die de kinderen te horen krijgen. Ook mogen de kinderen niet zomaar voor 8.00 uur naar het toiletgebouw lopen. Bij een 'grote boodschap' moest een kampleider wakker gemaakt worden.
maandag 28 september om 13:40
Morgen gaan we kijken naar de 3D-presentatie waarin wordt ingegaan op de sporen die op het ondergoed van Nicky zijn gevonden. Het OM wil aantonen dat het hier gaat om dadersporen. Nu gaan we eerst verder met de behandeling van het dossier, te beginnen met het leven van Nicky. "Dat was een heel normaal leven van een vriendelijk jongetje."
maandag 28 september om 13:36
We hervatten de zitting. Jos B. zegt nogmaals dat hij het wil houden bij zijn gefilmde verklaring en dat hij de rest van de dingen die hij zegt "misschien invult". "Het is vrij wazig allemaal, een grote chaos. Daar schieten we allemaal niks mee op."
maandag 28 september om 13:22
Roethof heeft nog geen kans gehad om in de pauze Jos B. te spreken. Hij moest namelijk nog een broodje halen. De schorsing is verlengd tot 13.30 uur.
maandag 28 september om 12:18
De rechtbank wil een pauze inlassen en daarna verder met het dossier. "Herhaald is gevraagd om een verklaring van de verdachte. Die is er nu." We gaan een uur schorsen.
maandag 28 september om 12:15
Nog een luchtfoto van 1998. We zien de bosrand en een open plek. Jos B. stond in het bos te urineren, zo zegt hij. Het lichaam van Nicky is bij een klein sparrenbos gevonden. Het is moeilijk om de afstand tussen de plek van B. en het lichaam van het kind in te schatten, maar het gaat ongeveer om een lengte van acht auto's.
maandag 28 september om 12:12
We gaan naar de kaart kijken. Jos B. moet nu aanwijzen waar hij stond te plassen. We kijken naar een luchtfoto van een stuk heide met twee zichtbare wegen. B. zou op de naamloze, smalle weg tussen de Schinvelderweg en de Grote Heiweg gefietst hebben. In een bocht heeft hij staan plassen. Als je die weg affietst, kom je uit bij het monument dat voor Nicky is neergezet.
maandag 28 september om 12:06
Jos B. zegt opeens dat hij zijn fietslicht in ieder geval niet aan had toen hij naar de heide fietste. "Een opmerkelijk detail", zo zegt de rechtbank. "U heeft wel een goed geheugen, meneer B.?" Maar daar komt geen antwoord op.
maandag 28 september om 11:59
Advocaat Roethof bij aankomst in de rechtbank. (Foto: ANP)
maandag 28 september om 11:59
B. moet nu op een kaart van het OM aanwijzen waar hij stond te plassen toen hij Nicky zag liggen. Het is even wachten op de techniek.
maandag 28 september om 11:56
Jos B.: "Het hele onderzoek vond ik in één richting gaan. Het ging niet meer om het oplossen van de zaak, maar om het bewijzen dat ik het had gedaan." Er is een tweede video opgenomen die volgende week wordt getoond. Deze heeft volgens Roethof betrekking op het onderzoek en hoe zijn cliënt dit heeft beleefd.
maandag 28 september om 11:54
Jos B. moet huilen. "Ik was in paniek. Een foute beslissing", zo zegt hij over het feit dat hij geen hulpdiensten heeft ingeschakeld.
maandag 28 september om 11:51
De rechtbank vraagt nogmaals waarom hij blaadjes van de pyjamabroek van het kind heeft geveegd. Jos B.: "Ik kon niks meer voor hem betekenen." Maar dat antwoord accepteert een van de rechters niet. "Er spreekt een grote begaanbaarheid uit die handeling, uit het fatsoeneren van zijn kleding. Dan begrijp ik niet waarom u niks heeft gemeld."
maandag 28 september om 11:49
Jos B.: "Ik ben echt heel vroeg vertrokken, misschien rond 6.30 uur al." Vanuit het huis van B. is het ongeveer drie kwartier fietsen naar de heide. Dit soort ogenschijnlijk kleine details zijn allemaal van belang om het verhaal van Jos B. later op waarde te schatten.
maandag 28 september om 11:45
De rechtbank probeert ondertussen verder in kaart te brengen wat Jos B. nou precies deed op de dag dat hij naar eigen zeggen het lichaam van Nicky had gevonden. Hij zegt nogmaals aan niemand verteld te hebben dat hij een overleden kind had gevonden.
maandag 28 september om 11:30
De rechtbank gaat ondertussen nog even door over het feit dat Jos B. heeft nagelaten te melden dat hij het lichaam van Nicky heeft gevonden. "Terwijl u wist dat heel veel mensen naar hem op zoek waren."
B. heeft een verleden met zedenzaken. In 1985 zijn twee tienjarige jongens misbruikt. B. kreeg twee jaar proeftijd nadat hij zijn daden had bekend. De zaak werd uiteindelijk geseponeerd. Daarom wilde "hij niet betrokken worden" bij Nicky Verstappen en heeft hij dus niet de politie gebeld, zo zegt Jos B. nu.
maandag 28 september om 11:24
Er vindt nu toch een soort gesprek tussen de rechtbank en Jos B. plaats. Dat is voor het eerst sinds zijn aanhouding. Volgens B. heeft hij blaadjes weggeveegd van de rode Ajax-pyjamabroek van Nicky. "Ik heb geprobeerd hem netter neer te leggen."
maandag 28 september om 11:21
Jos B. denkt dat hij de kleren van Nicky heeft "gefatsoeneerd". "Een beetje rechtgetrokken. En ik heb hem recht gelegd, hij lag deels op zijn buik."
maandag 28 september om 11:16
De rechtbank wil weten waarom Jos B. zo lang heeft gewacht met het verklaren. "U heeft gelijk dat het altijd had gekund. Maar op advies van mijn advocaat hebben we dat uitgesteld." Hij wijst er na doorvragen van de rechtbank op dat hij het moeilijk vond om te praten over wat hij al zolang met zich meedroeg.
maandag 28 september om 11:06
De officier van justitie blijft aandringen. Hij wil een kaart erbij pakken, zodat Jos B. kan aanwijzen waar hij stond te plassen. Dat wordt zo vervolgd. "U zei dat iets uw aandacht trok. Wat zag u dan precies?"
Jos B.: "Ik zag niks precies." Waarom hij dan is gaan kijken (en dus uitkwam bij de plek waar Nicky volgens zijn verklaring lag), wordt niet helemaal duidelijk.
maandag 28 september om 11:04
Jos B. vertelt dat hij met de fiets op de plek te zijn gekomen waar hij Nicky vond. Maar hij wil zich nu op zijn zwijgrecht beroepen. De officier van justitie krijgt de beurt van de rechtbank. "U zegt dat u met de fiets was. Kunt u die plek nog aanwijzen, waar dat precies was? Met woorden uitleggen misschien?"
B.: "Dat is dat stuk aan de bosrand."
maandag 28 september om 10:59
Jos B.: "Ieder klein ding dat ik nu zeg, gaat me aangerekend worden. Ik moet rekening houden met mezelf." Dit herhaalt hij nog eens. "Anders doe ik mezelf tekort."
maandag 28 september om 10:59
Peter R. de Vries en Berthie, de moeder van Nicky. (Foto: ANP)
maandag 28 september om 10:57
De rechtbank wil meer details van Jos B., maar hij zegt die niet te hebben. "Het is meer dan 22 jaar geleden." Volgens B. wil hij ook niet dingen gaan invullen en later geconfronteerd worden met iets dat niet klopt.
maandag 28 september om 10:38
Samengevat: na twee jaar heeft Jos B. verteld hoe zijn DNA op Nicky terecht is gekomen. Hij zegt het kind tijdens een fietstochtje dood gevonden te hebben. Hij heeft hem aangeraakt om te controleren of hij nog leefde, zo vertelde hij in een videoverklaring. Omdat B. naar eigen zeggen bang was niet geloofd te zullen worden, heeft hij de politie niet gebeld.
Het DNA van de man is op 21 plekken op Nicky gevonden. Onder meer op zijn ondergoed zijn sporen gevonden. Het gaat niet om bloed of sperma, maar om bijvoorbeeld huidschilfers. In de afgelopen twee jaar heeft Roethof tal van andere scenario's opgeworpen. Zo zou het DNA van B. bijvoorbeeld door kruisbesmetting op het kind kunnen zijn terechtgekomen.
maandag 28 september om 10:32
Maar nu buigt Roethof zich over B. De verdachte zegt plots dat hij wil overleggen met zijn advocaat. De rechtbank geeft eerst nog even het woord aan het OM. De officier van justitie zegt ook vragen over de inhoud te hebben.
We schorsen even tot 10.50 uur, want Roethof wil met Jos B. praten.
maandag 28 september om 10:31
Roethof heeft een kleine aanvaring met de voorzitter van de rechtbank. Tijdens het verhoor van B. ging hij staan, maar de rechter zegt dat hij kan gaan zitten, omdat hij nog niet klaar was met zijn cliënt. Roethof wil blijkbaar schorsen, het lijkt er dus op dat hij het verhoor wil stoppen. "Ik heb hier de regie, dat staat in de wet", aldus de voorzitter.
maandag 28 september om 10:28
Jos B. beschrijft hoe Nicky eruitzag toen hij hem vond. "Een ontbloot bovenlijf, een rode broek aan." Nicky droeg zijn pyjamabroek van Ajax binnenstebuiten toen hij werd gevonden. "Hij was niet beschadigd", antwoordt B. op een vraag van de rechtbank over of Nicky verwondingen had.
maandag 28 september om 10:26
Roethof grijpt in. Hij adviseert Jos B. om verder te zwijgen. De rechtbank houdt echter nog even vol met de vragen. "Ik ben aan het zoeken naar het moment dat u bent gaan fietsen. Was het helder buiten, het begin van de dag?"
maandag 28 september om 10:24
Jos B. tijdens een eerdere zitting. De tekening is gemaakt door Adrien Stanziani.
maandag 28 september om 10:23
Jos B. zegt dat hij Nicky dus 's ochtends vroeg heeft gevonden. Maar op de vraag welke dag dit precies was, heeft B. dan weer geen antwoord. "Het is een grote waas." Rechter: "Maar was het nou maandag of dinsdag? De dag dat u ook door de marechaussee staande werd gehouden?"
maandag 28 september om 10:21
De afgelopen twee jaar vroeg iedereen zich af: hoe gaat Jos B. verklaren dat zijn DNA op 21 plekken op Nicky is gevonden? Veel duidelijker dan "ik heb zijn kleding aangeraakt" wordt het zo te horen niet. De video stopt voor vandaag.
maandag 28 september om 10:19
Jos B. vertelt dat hij is gaan fietsen om na te denken. Hij valt op de video soms stil als hij huilt.
maandag 28 september om 10:16
Jos B.: "De politie zou me niet geloven. Ik wist niet wat ik moest doen."
maandag 28 september om 10:16
Jos B.: "Het was een kind. Ik heb gezocht naar ademhaling en geluisterd of er een hartslag was. Ik heb hem aangeraakt op zijn kleding. Hij was al overleden."
maandag 28 september om 10:15
Jos B.: "Nieuwsgierig als ik ben, ben ik gaan kijken. Ik zag iets liggen. Een persoon."
maandag 28 september om 10:15
Jos B.: "Het was een mooie zomer, '98. Ik was erop uit om te genieten van de natuur. Zo ook die bewuste dag. Aan de bosrand ben ik gestopt voor een kleine boodschap toen mijn aandacht werd getrokken door iets in de verte."
maandag 28 september om 10:14
Jos B.: "Ik heb besloten wel te gaan verklaren. Daar heb ik redenen voor. Een van de redenen is dat de rechters duidelijk maakten dat, als ik de aanwezigheid van mijn DNA kan verklaren, ik de sleutel heb van mijn cel. Tweede punt is dat de ouders recht hebben op het weten wat er gebeurd is."
maandag 28 september om 10:13
Zo te zien is de video opgenomen in een kamertje in ofwel de rechtbank of de gevangenis. We zien alleen witte muren en het soort stoel die je ook op middelbare scholen ziet.
maandag 28 september om 10:12
Jos B. huilt op de video over hoe moeilijk hij het vond om in beperkingen te zitten. "Camera's op je cel, in de douche."
maandag 28 september om 10:11
Jos B.: "Ik ben niet zo'n prater. Ik ben introvert." Hij vertelt over de indruk die zijn aanhouding en het verhoor op hem heeft gemaakt.
maandag 28 september om 10:09
Jos B.: "Ik heb al eerder gezegd dat ik niets te maken heb met de ontvoering, het misbruik en de dood van Nicky Verstappen. Ik loop al heel lang met geheimen rond waar ik nog nooit met iemand over heb gesproken. Hoe langer ik het meedroeg, hoe moeilijker het werd om er iets mee te doen."
maandag 28 september om 10:05
We horen helaas niks. De video wordt weer stopgezet.
maandag 28 september om 10:05
We starten met de verklaring. Het is een verklaring van zo te zien ongeveer tien minuten.
maandag 28 september om 10:02
Het OM heeft geen bezwaar tegen het filmpje. "Maar we hebben wel vragen over wat we kunnen verwachten. En het moment waarop de film vertoond moet worden." De officier van justitie wijst er daarbij op dat de video's laat zijn aangekondigd en dat het OM geen idee heeft wat erin gezegd zal worden. "De kans lijkt nu reëel dat we het moeten gaan stellen met een statement", aldus de officier van justitie.
maandag 28 september om 10:00
De rechter vraagt Jos B. waarom hij nu pas met de verklaring zal komen. "Dat was op advies van mijn advocaat", aldus B. Hij wil niet uitleggen wat de reden hiervoor was. De rechter neemt hier nog even geen genoegen mee, maar B. geeft geen helderheid.
maandag 28 september om 09:58
Deze verklaring heeft hij dus eerst opgeschreven. Dit is de zogeheten kluisverklaring, waar alleen Roethof van op de hoogte is. Vanwege spanning zal B. deze niet voorlezen, maar is de verklaring vooraf op beeld opgenomen.
maandag 28 september om 09:56
Jos B.: "Door de spanning spreek ik niet makkelijk. Ik heb een verklaring opgenomen." Deze verklaring staat op video.
maandag 28 september om 09:55
Naast het misbruiken en doden van Nicky, wordt Jos B. ook het bezit van kinderporno ten laste gelegd.
maandag 28 september om 09:52
Jos B. wordt vier feiten verweten. Ten eerste dat hij opzettelijk Nicky Verstappen heeft omgebracht door verstikking en/of door geweld toe te passen. Ook wordt hem ontucht verweten en het onttrekken van Nicky aan het ouderlijk gezag. Het kind verdween tijdens een zomerkamp op de Brunssummerheide.
maandag 28 september om 09:49
De voorzitter van de rechtbank benadrukt dat iedereen in en uit de zaal mag lopen als het te heftig wordt. Het dossier wordt de komende twee dagen in hoofdlijnen besproken. Het OM zal nu eerst beginnen met het voordragen van de beschuldiging.
maandag 28 september om 09:47
Vanwege coronamaatregelen is de pers verspreid over twee videozalen. In de rechtszaal zelf is alleen plek voor het OM, de rechters, de verdediging en de nabestaanden. De familie Verstappen is voor ons buiten beeld, we kijken tegen de rug van Roethof en Jos B. aan.
maandag 28 september om 09:45
De familie Verstappen is uiteraard aanwezig. Jos B. wordt nu binnengeleid, hij komt naast zijn advocaat Gerald Roethof te zitten. Hij is gekleed in een donkerblauwe trui en spijkerbroek.
maandag 28 september om 09:38
In totaal zijn zeven zittingsdagen ingepland. Op 8 oktober volgt de strafeis van het OM. Jos B. wordt vrijheidsberoving, misbruik en gekwalificeerde doodslag ten laste gelegd. Daar kan de maximale straf (levenslang) of een tijdelijke straf van maximaal dertig jaar voor worden gevraagd.