Monumentale bomen moeten in ons land nog te vaak wijken voor bijvoorbeeld een snelweg of nieuwbouw. In Brabant is daarom het project 'Monumentale Bomen van de Toekomst' gestart. Nieuwe bomen worden geplant die zeker meer dan 100 jaar moeten blijven staan. Het doel is om de kap van andere bomen te compenseren.
Ondanks dat er strenge regels gelden, gebeurt het regelmatig dat monumentale bomen om gaan. Op een begraafplaats in het Overijsselse Albergen sneuvelden eerder dit jaar twee monumentale bomen. Ze werden gekapt nadat een tak van een van de bomen op een aantal graven was gevallen.
In Tilburg ging een monumentale beuk om, omdat-ie ziek was en de gemeente vreesde dat er een tak zou afbreken. En in Rotterdam moet een monumentale populier wijken voor de vernieuwing van het station.
Een boom is een monumentale boom als deze minimaal 80 jaar oud en voldoende gezond is. Experts zeggen dat Nederland alles op alles moet zetten om de exemplaren te behouden. "Monumentale bomen zijn op de een of andere manier zeldzaam. Dit kan komen door de uitzonderlijke breedte, hoogte, ouderdom of omvang", zegt Bert Maes van de Werkgroep Monumentale Bomen tegen Editie NL.
'Bomen zijn iets positiefs'
Ook kunnen ze beeldbepalend zijn voor de omgeving, bijvoorbeeld als onderdeel van een landgoed of park. "Ze geven karakter of zijn van cultuurhistorische waarde. Ook zijn bepaalde monumentale bomen op biologisch gebied waardevol, omdat er bijzondere dieren in leven of er tegenwoordig niet meer van zulke bomen groeien in ons land", legt Maes uit.
Volgens hem moeten we er dan ook zuiniger op zijn. "Nog al te vaak worden ze gekapt voor de uitbreiding van wegen of gebouwen en nieuwe woonwijken. Bomen zouden moeten worden gezien als iets positiefs, geen sta in de weg."
11 bomen geplant
Met het project 'Monumentale Bomen van de Toekomst' worden op verschillende plekken nieuwe bomen geplant die 110 jaar moeten blijven staan. "Ze moeten juridische bescherming krijgen vanuit de gemeente, zodat ze niet gekapt kunnen worden", zegt Koen van Hout tegen Editie NL.
In de gemeente Landerd zijn nu 11 bomen geplant, met behulp van subsidies van onder meer de provincie. "De bomen zijn geplant bij boeren en particulieren. Op advertenties in lokale media kwamen veel reacties. We hebben gezocht naar geschikte locaties, want de boom moet voor iedereen goed zichtbaar zijn. Iedereen moet ervan kunnen genieten."
Nieuwe gemeenten
En de boom moet voldoende groeiruimte hebben. "Hij moet zo'n negen meter vrij kunnen staan, vanwege de wortels." In het najaar worden bomen geplant in de gemeente Oss. "We willen het project uiteindelijk uitrollen over de hele provincie en hopen dat nieuwe gemeenten zullen aanhaken."
Zuinig zijn
De werkgroep staat dan ook positief tegenover het project 'Monumentale Bomen van de Toekomst'. "Daarmee zorg je ervoor dat er over 100 jaar weer meer monumentale bomen zijn. Maar het is misschien nog wel belangrijker dat we zuinig zijn op de bomen die er nu staan en soms wel eeuwen oud zijn."
