Nog altijd zichtbare komeet Neowise heeft wellicht twee ionenstaarten

De nog altijd aan de nachtelijke hemel zichtbare komeet C/2020 F3 Neowise, vernoemd naar de Near-Earth Object Wide-field Infrared Survey Explorer-ruimtetelescoop, heeft wellicht twee ionenstaarten en een stofstaart. Tot nu toe leek de komeet een enkele ionenstaart te hebben.

De Parker Solar Probe is in 2018 gelanceerd om de zon te bestuderen, maar de sonde heeft onlangs ook zijn Wispr-instrument op komeet Neowise gericht. Normaal gesproken neemt dat instrument foto's van de buitenste atmosfeer van de zon en de zonnewind in zichtbaar licht, maar de gevoeligheid van Wispr maakt het volgens de NASA ook heel geschikt om fijne details te zien in structuren zoals een komeetstaart.

De NASA zegt dat een recente afbeelding van deze sonde erop lijkt te duiden dat er een scheiding aanwezig is in de bovenste ionenstaart. Dat kan betekenen dat Neowise twee ionenstaarten heeft, naast de veel grotere en beter zichtbare stofstaart. De ruimtevaartorganisatie zegt dat wetenschappers deze mogelijkheid echter pas kunnen bevestigen als ze meer data hebben en meer analyses hebben afgerond.

Rechts een onbewerkte afbeelding van 5 juli, afkomstig van het Wispr-instrument aan boord van de Parker Solar Probe. Daarnaast een bewerkte afbeelding op basis van data die ook op 5 juli is verzameld. Hier is de helderheid van het zonlicht weggefilterd en is het contrast verhoogd om meer details in de staarten te kunnen zien.

Op 3 juli bereikte Neowise het perihelium, het dichtste punt bij de zon in zijn omloopbaan. Hij heeft een omlooptijd van ongeveer zevenduizend jaar. Door de nabijheid van de zon worden de buitenste lagen van de komeet als het ware gekookt, waardoor gas en stof uit de ijzige oppervlakte barsten, met een grote staart van puin als resultaat. De staarten worden gecreëerd door de druk van het zonlicht. De onderste, grootste en duidelijkste staart wordt gevormd door stof en verdampt ijs, dat het zonlicht goed reflecteert. Aan de bovenkant is ook een minder goed zichtbare staart te zien: de ionenstaart. Die wordt gevormd door gas dat door het licht van de zon ioniseert en door de magnetische velden in de zonnewind naar buiten wordt geduwd. De ionen fluoresceren in het zonlicht.

Komeet Neowise is weliswaar niet zo indrukwekkend en niet zo eenvoudig te zien aan de nachtelijke hemel als de komeet Hale-Bopp in 1997, maar ook Neowise is nog altijd te zien met het blote oog. Dat kan overigens lastig zijn op plekken waar veel lichtvervuiling is. De komeet is te vinden in het noordnoordwesten. Hij is rechtsonder de Grote Beer en in de buurt van de heldere ster Capella te zien. Neowise staat niet al te ver boven de horizon, waardoor een hoge kijkpositie of een weids uitzicht zonder al te hoge objecten voor de horizon cruciaal is om hem te kunnen waarnemen. Hij is het best te bekijken aan het begin van de nacht. Om hem te vinden, kan de fotomodus van een smartphone of een verrekijker behulpzaam zijn.

Hoogleraar Miloslav Druckmüller maakte op 10 juli vanuit Tsjechië een indrukwekkende close-upfoto van Neowise en vanuit het International Space Station is de komeet eveneens vastgelegd. Op basis van de beelden uit het ISS is ook een timelaps-serie in 4k op YouTube gezet.