Het is uniek dat een gemeenteraad unaniem zo'n motie aanneemt en landelijk oproept tot actie tegen de Rijksoverheid. De kritiek op het uitblijven van structurele financiële steun uit Den Haag wordt echter wel al langer geuit door steden in heel Nederland.
Gemeenten hebben er sinds 2015 van het rijk veel extra taken bijgekregen, zoals de wmo (voorzieningen voor ouderen om thuis te kunnen blijven wonen) en de Jeugdzorg. De eigen bijdragen van burgers dekken deze extra kosten echter bij lange na niet. Veel gemeenten kunnen hierdoor naar eigen zeggen hun begrotingen nauwelijks of niet rond krijgen.
De gemeenten zouden hier van het rijk structureel meer geld voor krijgen, maar vooralsnog blijft het bij incidentele giften uit een beperkt fonds. Het uitblijven van structurele financiële compensatie weegt zwaar op de begrotingen van gemeenten, die hierover al regelmatig de noodklok hebben geluid in Den Haag.
'Het signaal dat de raad afgeeft is uniek'
Hoogleraar bestuursrecht Herman Bröring van de Rijksuniversiteit Groningen (RUG) bevestigt dat het zelden voorkomt dat een gemeenteraad op deze manier een landelijk signaal afgeeft. "Gemeenten trekken soms wel samen op als het om een regionaal dossier gaat, zoals windparken. Of problemen worden via de Vereniging van Nederlandse Gemeenten landelijk aangekaart. Maar op deze manier heb ik het nog niet vaak gezien; de nood is blijkbaar heel hoog."
Staatsrechtgeleerde Bröring denkt dat Den Haag er slim aan doet om dit signaal serieus te nemen. "Juridisch hoeft het kabinet er niets mee te doen", beklemtoont hij. "Maar politiek is dit een noodkreet die je lastig kan negeren. De pijn van deze bezuinigingen wordt maatschappijbreed gevoeld en de maat is blijkbaar vol."
'Tekorten zorg gaan ten koste van voorzieningen minima'
De partijen in de Zoetermeerse raad stellen dat de stad voornamelijk door de forse zorgkosten waar de gemeente mee is opgezadeld flink in de problemen komt. Vooral de eigen bijdragen voor de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) is veel te laag, stelt de raad.
De gemeente Zoetermeer komt jaarlijks 17,5 miljoen euro tekort om alle zorgtaken te realiseren, aldus een woordvoerder van de raad in het NOS Radio 1 Journaal. Deze tekorten werken door op allerlei kleinere posten die voor inwoners van de stad van groot belang zijn, zoals zwemlessen en voordeelpassen voor minima.
Als het kabinet niet luistert, willen de partijen in Zoetermeer overgaan tot radicale maatregelen, zoals het niet vaststellen van een begroting.
VNG luidde recent al noodklok over dit onderwerp
De Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) heeft al vaker aan de bel getrokken bij het kabinet en het parlement over deze situatie. Een groep wethouders en VNG-voorzitter Jan van Zanen demonstreerden twee weken geleden op het Plein in Den Haag om aandacht te vragen voor de financiële nood van de gemeenten. Van Zanen noemde de situatie toen "volstrekt onhoudbaar".
De VNG laat dinsdag in een reactie weten het "terecht te vinden dat de gemeenteraad vanuit hun rol als volksvertegenwoordiger de noodklok luidt. De raad ziet geen uitweg meer en de financiële tekorten tekorten van gemeenten raken rechtstreeks de inwoners, omdat gemeenten genoodzaakt zijn te bezuinigen op voorzieningen."
NUjij: Uitgelichte reacties