Wie de afgelopen weken een hypotheek heeft aangevraagd zit waarschijnlijk nog altijd te wachten totdat die hypotheek rond is. Door wekenlange drukte is de vertraging bij veel geldverstrekkers opgelopen. Het gevolg is dat het inmiddels gebruikelijk is om verlenging aan te vragen voor de aankoop van een huis.
Wie de strijd op de woningmarkt na misschien wel tientallen bezichtigingen gewonnen heeft, komt meteen bij de volgende horde aan: het krijgen van een hypotheek. Acht weken wachten is op dit moment bij sommige aanvragen geen uitzondering. Dat kan problemen opleveren bij de aankoop van het huis.
Stress of de koop wel doorgaat
De wekenlange onzekerheid zorgt voor stress en onzekerheid bij kopers, ziet hypotheekspecialist Martin Hagedoorn van De Hypotheekshop. Wie een huis koopt met financieringsvoorbehoud, wat vrij normaal is, heeft meestal maar zo'n zes weken om de hypotheek rond te krijgen. Lukt dat niet, dan kan de koop ontbonden worden.
Het is dan ook belangrijk om tijdig verlenging aan te vragen. Iets dat volgens Hagedoorn inmiddels zelfs gebruikelijk is. Het zorgt wel voor veel stress bij woningkopers. "Je moet op een bepaalde datum naar de notaris. Die datum komt dichterbij, maar je hebt nog geen uitsluitsel van je geldverstrekker."
Grote verschillen tussen banken
Niet bij iedere bank gaat het traag. Er zijn nog altijd banken die een hypotheek kunnen afronden in een week. "Er zitten grote verschillen in doorlooptijd. Van vier werkdagen tot 23 werkdagen", zegt woordvoerder Carina Kloet van De Hypotheker.
Als alle ingeleverde papieren kloppen en een bank stelt geen vervolgvragen meer, dan is de hypotheek dus binnen één tot vijf weken rond. Maar bij veel aanvragen duurt het langer. "Wachttijden zo hevig heb ik het niet meegemaakt nog", erkent ook Thomas de Leeuw, directeur van online hypotheekadviseur Ikbenfrits.
'Onderop de stapel'
"Vaak wordt een document afgekeurd of heeft een geldverstrekker aanvullende vragen", legt Hagedoorn uit. Die nieuwe papieren moeten dan ook weer beoordeeld worden. "Soms belanden ze zelfs onderop de stapel." Omdat het hele proces dan opnieuw begint, komen er weer de nodige dagen of weken bij. Ook hier geldt: er zijn wel grote verschillen tussen geldverstrekkers onderling.
Er speelt nog iets mee: de coronacrisis. Waar je met een vast contract vroeger bijna automatisch recht had op een hypotheek, is dat niet meer zo vanzelfsprekend. Banken kijken naar de sector waarin je werkt. "Werk je bijvoorbeeld in de evenementenbranche, dan zal een geldverstrekker niet 1, 2, 3 een overeenkomst aangaan."
Wel vertraging, geen streep door aankoop
Geldverstrekkers zijn door de coronacrisis een stuk voorzichtiger geworden, merkt ook de Vereniging Eigen Huis. Er zijn strengere controles en er worden extra vragen gesteld over bijvoorbeeld baan- en inkomenszekerheid. "Daar gaat tijd overheen", zegt woordvoerder Hans André de la Porte.
Ook hij hoort dat veel mensen uitstel moeten aanvragen van financieringsvoorbehoud. Toch zijn er nog geen signalen binnengekomen dat de koop van een huis niet doorging, omdat de bank te traag was.
Wie een financieringsvoorbehoud opneemt in zijn bod, kan beter kiezen voor acht weken, is het advies van hypotheekadviseurs. De adviseurs van Ikbenfrits houden inmiddels vaker rekening met de langere verwerkingstijden. Als een klant veel haast heeft met de hypotheekaanvraag, dan wordt een bank met snellere doorlooptijd aangeraden.
Twee keer zo veel hypotheekaanvragen
Extra controlevragen en strengere regels zijn niet de enige oorzaak van de vertragingen. De banken hebben het op dit moment veel drukker. Dat komt door de stijgende hypotheekrentes. Voor veel mensen is dat de reden om nu hun hypotheek over te sluiten. Vanaf week 12, toen de intelligente lockdown begon, steeg het aantal hypotheekaanvragen enorm.
In week 14 werden er zelfs twee keer zo veel hypotheek aanvragen gedaan als normaal. "Dat waren de drukste weken ooit", zegt Hagedoorn. Omdat het verwerken van die aanvragen normaliter al een paar weken duurt, is er de afgelopen tijd een stuwmeer aan hypotheekaanvragen ontstaan.
'Drukker dan verwacht'
Het zijn vooral de geldverstrekkers met lage rentes die overlopen werden met aanvragen en daar moeite mee hebben, zien de adviseurs. Nationale Nederlanden is een van de goedkopere spelers op de markt. "Het is drukker dan verwacht. Dat geeft druk op onze doorlooptijden. Die zijn iets hoger dan gewend", zegt woordvoerder Bas Kuik.
De Haagse bank NIBC Direct, die ook concurreert op rente, ontving de afgelopen weken meer nieuwe aanvragen en oversluiters. Toen liep de wachtijd op met enkele dagen. "Nu zie je een normalisering naar pre-coronatijd", legt directeur bedrijfscommunicatie Eveline van Wesemael uit.
Ook de Volksbank, dat met merken als SNS, BLG Wonen, ASN en Regiobank een grote speler is, erkent de problemen. "De doorlooptijden zijn op dit moment wat langer dan normaal, denk aan enkele dagen tot ongeveer een week. Wij verwachten dat de doorlooptijd binnen afzienbare tijd weer het normale patroon laat zien", aldus woordvoerder Harmen van den Schoor.
Adviseurs ergeren zich
Banken geven adviseurs door hoeveel werkdagen ze nodig denken te hebben voor het in orde maken van een hypotheek. Ikbenfrits wilde deze cijfers met RTL Z delen. Hoewel bij een tiental banken het aantal werkdagen fors hoger is, ligt het nog niet in de buurt van de 23 werkdagen waar adviseurs van De Hypotheker in de praktijk tegenaan lopen.
Toch ergeren adviseurs zich aan de lage snelheid en de houding van de banken, zo is te zien in een gesprek op LinkedIn, waar RTL Z inzicht in kreeg. "Er zitten ook veel dramapartijen bij die nu bewijzen meer zaken niet aan te kunnen", schrijft een hypotheekadviseur, die wel zegt dat Obvion en Florius het nog aardig doen.
"Op dit moment bij bijvoorbeeld alle partijen een drama. Doorlooptijden van 10-13 werkdagen is geen uitzondering", reageert een ander. Ook hekelen ze de communicatie van de banken. "Zorg dat de communicatie op peil is en geen beloftes doen die je niet nakomt."
Adviseurs van De Hypotheekshop zien ook dat de kwaliteit van de dienstverlening vanwege de grote drukte momenteel onder de maat is, ondanks dat medewerkers van geldverstrekkers al wekenlang overwerken.
Oplossingen
Hagedoorn vindt dan ook dat geldverstrekkers hun klanten beter moeten informeren over de achterstanden. Daarnaast ziet hij liever dat banken gaan werken met uniforme documenten, als het gaat om aanvullende vragen in verband met de invloed van de coronacrisis op het inkomen van de aanvrager. Er is al zo'n uniforme vragenlijst opgesteld, maar veel banken gebruiken liever hun eigen vragenlijst.
Gegevens over bijvoorbeeld het inkomen kunnen ook sneller en betrouwbaarder via de overheid verkregen worden, waardoor een aanvraag sneller verwerkt kan worden. ING en Florius hebben volgens De Hypotheekshop grote stappen op dat gebied gezet.
